“گارانتیلی ایشیم اۇلسون، دەولتە آتانایئم دا حایاتئم باشلاسئن” گیبی أسکی تیپ پارا قازانما مۇدللری؛ أسکی بیر آلتئن ماعدنینە گیدیپ گلیپ هر گۆن أسکی گۆنلری آنماق وە واهلانماق گیبیدیر.
پارایلا آرانئز ناسئل؟ پارا، وارلئغئ بیر درد، یۇقلوغو یارا مئ دییۇرسونوز؟ پارایلا ایلگیلی گۆزل شەیلر سؤیلەمک عایئب وە گؤرگۆسۆزلۆک سایئلئرکن، پاراسئزلئغئ یۆجلتن بیر تۇپلومدا یاشئیۇروز. بیر دە آتا سؤزلریمیز وار، پارایا قارشئ گنل دوروشوموزو یانسئتان:
“پارایلا ساعادت اۇلماز.”
“اینسان اؤنجە پارا قازانماق ایچین ساغلئغئنئ وریر، سۇنرا دا قایبەتتیگی ساغلئغئنئ قازانماق ایچین پاراسئنئ.”
أگر سیز دە بنزەر فیکیردە ایسنیز آما گیزلیدن گیزلییە پارانئن یۇقلوغوندان موضداریبسنیز، بو یازئ تام سیزە گؤرە.
پارایلا تانئشمایا حاضئر مئسئنئز؟ آچئقتان قۇنوشولماسئ عایئب سایئلان، آنجاق هر بیر ایلیشکیدە باش رۇلدە اۇلان پارا ایلە ایلگیلی اوفقوموزو گنیشلتمەیە نە دەرسینیز؟
اؤنجەلیکلە پارانئن آدئنئ قۇیالئم؛ دەنیلدیگی گیبی پارا ألینیزین کیری، سیزی آزدئران، یۇلدان چئقاران دۆشمان مئ، یۇقسا دۇستونوز مو؟ حایاتئمئزئن هر آنئندا بیزیملە اۇلوپ، حایاتی اؤنمە صاحیب پارایلا اۇلومسوز اینانچلارئمئز وارسا پارا بیزە نییە گلسین؟ حۇجایئندان ضام ایستەرکن راحات مئسئنئز؟ أشینیزدن پارا ایستەرکن راحات مئسئنئز؟ أشینیز وە چۇجوغونوز سیزدن پارا ایستەرکن بو کز یینە راحات مئسئنئز؟ پارایلا ایلگیلی أن راحات داورانان چۇجوقلار اۇلمالئ. اۇنلار دا، تا کی بۆیۆیۆنجەیە قادار.
پکی نە اۇلیۇر دا پارایا قارشئ نە اۇنونلا، نە اۇنسوز بیر سەوگی-نفرت ایلیشکیسی اۇلوشیۇر؟ پاراسئ اۇلانلار ایچین آیرئ بیر درد وار کی، اۇ دا: “بنی پارام ایچین سەویۇرلار”دۆشۆنجەسی. آنجاق بو دا، باشقا بیر یازئنئن قۇنوسو.
پارایا یا دا آلتئنا نییە ایحتیاجئمئز وار؟ ایکیسی دە یەنیلمییۇر، ایچیلمییۇر. بوگۆن ایکیسی دە دۆنیادان تۆکنسە (آلتئن سادەجە بیرقاچ یردە فیزیکسل اۇلاراق قوللانئلیۇر) حایاتتا قالاماز مئیئز؟ حایاتتا قالماق ایچین تمل شەیلر هاوا، سو، غئدا… سو ایچمەدن، نفس آلمادان یاشایامایئز دا پارایا وە آلتئنا بیزی بو قادار باغئنلئ قئلان نە؟ هیچ دۆشۆندۆنۆز مۆ؟
بیلیۇروز کی “لیدیالئلار” پارایئ بولدو، نییە پارایا ایحتیاج دویدولار؟ پازار یرینە گتیردیگی اۆرۆنلرینە قارشئلئق ایحتیاجئ اۇلان اۆرۆنلری راحاتچا دگیشتیرەبیلمک یاعنی تاقاص أدەبیلمک ایچین.
حپیمیز تملدە ایکی کاتگۇریدە اۆرتیم یاپیۇروز. فیزیکی اۆرۆن؛ أکمکتن اوچاغا قادار عاقلئنئزا گلەبیلەجک هر تۆردن اۆرۆن؛ یا دا حیذمت اۆرۆنۆ؛ بدنیمیزلە وەیا عاقلئمئزلا اۆرتتیگیمیز هر شەی. بیر یردە صاباحتان آقشاما بکچیلیک أتمک، پرۇگرام یازماق یا دا بیر دووارئ بۇیاماق گیبی بدنسل وە ذیهینسل حیذمتلر.
یومورتا اۆرتن پازارا چئقتئغئندا یومورتاسئنئ بوغدایلا دگیشتیرەبیلیر، بونو اۇرگانیزە أتمەسی نیسبتن قۇلایدئر. بیر دە موحاسبەجی اۇلدوغونوزو دۆشۆنۆن، پازارا چئقئپ یومورتاجئیا: “بن حسابئنئ توتایئم، 2 یومورتا آلایئم.” دەمک زۇروندا قالدئغئنئزئ دۆشۆنسنیزە! یا دا دۇماتس آلماق ایچین: “تارلانئزئ ایکی گۆن بن سولایایئم دا بانا 3 کگ دۇماتس ور!” دەمک.
حایات تام بیر کائۇس اۇلور، کیمسە پازاردان ایستەدیگینی آلئپ چئقاماز. یومورتاجئنئن موحاسبەجییە ایحتیاجئ یۇقسا یومورتاسئز، دۇماتسلری باشقاسئ سولویۇرسا دۇماتسسیز قالئرسئنئز. سیزین اۆرتتیگینیز اۆرۆنە ایحتیاجئ اۇلان اینسانئ بولوپ اۇنون اۆرتتیگینی آلامامایا ماحکومسونوز.
ایشتە تام بورادا پارا دەورەیە گیریۇر. حیذمت وە اۆرۆنە بدل بیچیلەرک اینسانلار آراسئندا حیذمت وە اۆرۆنلرین قۇلایجا دگیشمەسینی ساغلئیۇر. بورایا قادار هر شەی مۆکممل. سۇرون چؤزۆلدۆ. سیستم شاهانە… هر اۆرۆنە بیر فیات بیچیلدی وە شیمدی هرکس اۆرۆن آلماق ایچین اۆرۆن وەیا حیذمت سونماسئ گرکتیگینی ایکینجی پلانا آتئپ پارانئن پشینە دۆشتۆ. چۆنکی اۆرۆن آلماق ایچین آرتئق حپیمیز بیلیۇروز کی پارایا ایحتیاجئمئز وار. پکی پارا نەرەدە وە بو اۆرۆن وە حیذمتلرین اۆزەرینە قۇناجاق پارایئ کیم بلیرلییۇر؟
پارایئ لیدیالئلار بولدو، ساتۇشی ناکامۇتۇ دا دیژیتال پارایئ.
شو آن پشینە دۆشتۆگۆمۆز، فیزیکسل پارا چۇق یاقئندا یرینی دیژیتال پارایا بئراقاجاق، آرتئق کاغئد یرینە راقاملارا دایالئ بیر سیستمە گچەجگیز. بانکا کارتلارئ وە کرەدی کارتلارئیلا ذاتن بیر دیژیتال دؤنمە گیریش یاپمئشتئق، شیمدی دیژیتال پارالارلا ایش اییجە آنلاشئلماسئ زۇر بیر حالە گلەجک. فیزیکسل پارایئ اۆست اۆستە قۇیوپ سایماق قۇلایدئ، شیمدی ایسە راقاملارلا باش باشا قالاجاغئز. اۇ یۆزدن بیر آن اؤنجە پارا قاورامئیلا بارئشمالئیئز.
گرچکتن نەیە ایحتیاجئمئز وار؟ چۇق پارامئز اۇلسا حایات بایرام اۇلور مو؟
شونو چۇق ایی بیلەلیم؛ ایحتیاجئمئز اۇلان شەی چۇق پارا دگیل؛ آصلئندا چۇق پارا صاحیبی اۇلمانئن حایالینی قوریۇروز، أوت آما تام ایستەدیگیمیز بو دگیل. حاطئرلاتئرئم؛ بو اۆلکەدە همن همن 15 سنە اؤنجە حپیمیز اؤنجە میلیۇنردیک؛ سۇنرا میلیاردر اۇلدوق. نە زنگیندیک آما!
ماعاشلارئمئزئ میلیار میلیار آلیۇردوق، چۇق پارامئز واردئ آما پارا میقدارئ آرتتئقچا اۆرۆنلرین دە فیاتلارئ آرتتئ. بیز میلیاردر اۇلموشتوق آما قالان 60 میلیۇن اینسان دا میلیاردر اۇلموشتو. ایستەدیگیمیز سۇنوجا یینە اولاشامادئق، چۆنکی آصلئندا تام اۇلاراق بیزە لازئم اۇلان چۇق پارامئزئن اۇلماسئ دگیل؛ باشقالارئنئن صاحیب اۇلدوغو پارادان داحا چۇق پارایا صاحیب اۇلماق.
کیلیت نۇقطاسئ بوراسئ: پازار یرینە چئقتئغئمئزدا ألیمیزدەکی پارایلا داحا چۇق اۆرۆن وە حیذمت ساتئن آلابیلیریز. هرکس بنزەر میقداردا پارایا صاحیبسە، ایستەرسە میلیۇنر اۇلوپ حالن یۇقسول قالابیلیرسینیز. بیر میلیۇنلا ساقئز آلئندئغئ گۆنلر هنۆز چۇق ینی.
پارانئن پشینە دۆشەلیم، مرکز بانکاسئ اۇلمادئغئمئزا گؤرە پارایئ بیز باسامایئز؛ پکی پارایا ناسئل اولاشیۇروز؟
همن باسیط بیر سۇرو سۇرالئم:
سۇقاقتا قارشئلاشتئغئنئز هرحانگی بیر اینسانئن
جبیندەکی پارایئ کندی جبینیزە ناسئل چکرسینیز؟
دۇغرو یۇلدان گیدرسک؛ اۇ اینسانئن ایحتیاجئ اۇلان بیر اۆرۆن ساتارئز یا دا بیر ایشینی گؤرۆرۆز، اۇ دا قارشئلئغئندا ألینی جبینە آتار. قورومسالدا ایسە، تکلیف تۇپلار، کندینجە أن اویغونونو سچر وە قورومدان ایستەدیگی حیذمتی وە اۆرۆنۆ اؤزگۆر ایرادەسییلە سچر وە بۆدچەسینە گؤرە آلئمئنئ یاپار.
بیر باشقا یۇل ایسە؛ قارشئمئزداکی اینسانئن مالئنئ یا دا پاراسئنئ صاداقا وەیا زکات اۇلاراق بیزدن بیر اۆرۆن یا دا حیذمت بکلەمەدن قارشئلئقسئز ورمەسی. قورئاندا صاداقا وە زکاتتان اؤوگۆیلە باحثەدن بیرچۇق آیت واردئر. یاعنی اۆرتن اۆرتەمەینە فاضلاسئندان پایلاشاجاق. اۆرۆنۆندن ورمییۇرسا کندی ایستەدیگینی آلسئن دییە جبیندن چئقارئپ پاراسئنئ پایلاشاجاق.
إِنَّ الْمُصَّدِّقِينَ وَالْمُصَّدِّقَاتِ وَأَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ أَجْرٌ كَرِيمٌ ﴿۱۸﴾ (سورة الحدید)
آللاها گۆزل بیر اؤدۆنچ ورەرک صاداقا (زکات) داغئتان أرککلرلە قادئنلارا، قارشئلئغئ قات قات وریلەجکتیر. اۇنلار ایچین بۆیۆک بیر اؤدۆل واردئر. (حادید سورەسی؛ 18)
