(12)
عائیلە ایلیشکیلری
وَقَضَى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا ﴿۲۳﴾ وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا ﴿۲۴﴾ (سورة الإسراء)
راببین قارارئنئ ورمیشتیر؛ اۇندان باشقاسئنا قوللوق أتمەیەجکسینیز وە آنا-بابایا اییلیکتە بولوناجاقسئنئز. اۇنلاردان بیری یا دا ایکیسی یانئندا ایحتیارلایاجاق اۇلورسا، سن اۇنلارا: “اؤف!” بیلە دەمە وە ایلگیسیز داورانما، ایکیسینە دە سایغئ دۇلو سؤزلر سؤیلە. اۇنلارئ مرحامت قاناتلارئنئن آلتئنا آل! دە کی: “راببیم! کۆچۆککن اۇنلار بانا ناسئل اییلیکتە بولوندولارسا، سن دە اۇنلارا اۇ شکیلدە اییلیکتە بولون. (ایسرا سورەسی؛ 23-24)
سیزین دە حایئرلئ اۇلانئنئز، عائیلەسینە أن ایی اۇلانئنئزدئر. بن دە عائیلەسینە أن ایی اۇلانئنئزئم. (ایبن ماجە)
دگرلی گنچلر،
چۇغونوزون آنا-باباسئ یانئندا، کیمینیزین دگیل، کیمینیز سادەجە قاردشلرییلە بیرلیکتە؛ آما اینشاللاە حپینیز ایلریدە بیرەر عائیلە قوراجاقسئنئز. گۆزل بیر عائیلە ایچین، ایستەرسنیز قورئاندا بیزە اؤگرتیلدیگی گیبی دوعا أدەلیم: “راببیمیز! بیزە گؤز ببگی أشلر وە گؤز ببگی أولادلار ور! بیزی کندینی قۇرویانلارئن باشئندا (اؤندر؛ رهبر) أیلە!” (آمین).
آللاە تعالا، عائیلە قورومونا چۇق اؤنم ورمیش وە کیتابئندا عائیلە ایلیشکیلریندن دە چۇقچا سؤز أتمیشتیر. موحاممد (ع) دا عائیلە یاشانتئسئیلا مۆمینلرە أن گۆزل شکیلدە اؤرنک اۇلموشتور. باحثەتتیگیمیز حادیثی شریف دە اینانانلارئن أن حایئرلئسئنئن عائیلەسینە قارشئ أن ایی داورانان اۇلدوغونو بلیرتمکتەدیر. سادەجە بو حادیثتن بیلە یۇلا چئقساق، حایاتئمئز ایچیندە عائیلەنین اؤنمینی آنلاماق ایچین ساغلام بیر تملیمیز اۇلور. ألبتتە، عائیلە ایلیشکیلریندن سؤز أدن پک چۇق آیت وە حادیث واردئر. بوگۆن دە بونلاردان یۇلا چئقاراق، عائیلە ایلیشکیلری اۆزەریندە دورماق ایستییۇروز.
دگرلی گنچلر،
آللاە تعالا بیردن چۇق آیتتە شؤیلە دەمیشتیر: “بیز اینسانا، آنا-باباسئنا ایی داورانما گؤرەوی یۆکلەدیک.” آننەمیز بیزی یاقلاشئق 9 آی قارنئندا تاشئر؛ دۇغدوقتان سۇنرا دا اوزون بیر سۆرە قوجاغئندا. آننە-بابامئز بیزی یتیشکین اۇلانا قادار اوزون بیر سۆرە قۇللار وە بیزە شفقاتلە داورانئر.
بیر اینسانئن یتیشکین اۇلما سۆرجی زۇرلو بیر سۆرچتیر. بو سۆرچتە آننە-باباسئیلا یا دا اۇنو یتیشتیرن کیشیلرلە چشیتلی چاتئشمالار یاشایابیلیر. بو، اینسانئن دۇغاسئ گرگیدیر؛ چۆنکی اینسانلار ضئد گؤرۆشلری ساوونابیلیرلر؛ آنجاق بؤیلە دوروملاردا داحی آننە-بابامئزلا ایی گچینمک زۇروندایئز. بونون تک ایستیثناسئ واردئر: آننە-بابامئز بیزی آللاها شیرک قۇشمایا یاعنی آللاهئن بویروقلارئنئ حایاتئمئزدا آرد سئرایا آتمایا زۇرلارسا، اۇنلارا اویمامالئیئز.
چۆنکی آللاە تعالا عانکبوت سورەسی؛ 8-نجی آیتتە: “آما بیلگی صاحیبی اۇلمادئغئن بیر شەیی بانا أش قۇشمان ایچین سانا باسقئ یاپارلارسا، ساقئن اۇنلارا بۇیون أگمە.” بویورماقتادئر. بورادان آنلئیۇروز کی، اؤنملی اۇلان شیرک قۇشماماق شارطئیلا هر زامان آننە وە بابایا ایی داورانماقتئر.
دگرلی گنچلر،
بیز یتیشکین اۇلدوقتان بیر سۆرە سۇنرا آننە-بابامئز یاشلانما سۆرجینە گیرر. اینسانلار یاشلاندئقچا، داورانئشلارئ چۇجوقلاشمایا باشلار. چەورەنیزدەکی ددە-نینە وە یاشلئلارئن چۇجوقلارلا اۇیناماقتان بۆیۆک ذەوق آلدئقلارئنئ سیز دە گؤزلملەیەبیلیرسینیز. ایشتە بؤیلە بیر چاغا أریشمیش یاشلئلار، عاینئ چۇجوقلار گیبی چەورەلریندن بۇلجا سەوگی، ایلگی وە مرحامت بکلەمکتەدیرلر.
بو نەدنلە بیزیم دە یاشلاندئقلارئندا آنا-بابامئزا، باشتا اۇقودوغوموز آیتتەکی گیبی داورانمامئز گرکلیدیر. آیتی تکرار حاطئرلایالئم:
“… اۇنلاردان بیری یا دا ایکیسی یانئندا ایحتیارلایاجاق اۇلورسا، سن اۇنلارا: “اؤف!” بیلە دەمە وە ایلگیسیز داورانما، ایکیسینە دە سایغئ دۇلو سؤزلر سؤیلە. اۇنلارئ مرحامت قاناتلارئنئن آلتئنا آل! دە کی: “راببیم! کۆچۆککن اۇنلار بانا ناسئل اییلیکتە بولوندولارسا، سن دە اۇنلارا اۇ شکیلدە اییلیکتە بولون.”
دگرلی گنچلر،
عائیلە ایلیشکیلری سادەجە آننە-بابا ایلە سئنئرلئ دگیلدیر. بیر عائیلە قوردوغونوز زامان، أشلر آراسئ ایلیشکیلرە دائیر آیتلر دە واردئر. بو آیتلردە، أرککلرین قادئنلارئن قۇرویوجوسو اۇلدوغوندان، هم قادئنلارا هم أرککلرە فارقلئ وە بیربیریندن اۆستۆن اؤزللیکلر وریلدیگیندن سؤز أدیلیر. بو اؤزللیکلرین هر جینستە فارقلئ اۇلدوغو گیبی، هر بیرەیدە دە فارقلئ اۇلدوغونو حاطئرلامالئ، بیربیرینیزلە اۆستۆنلۆک یارئشئنا گیرمەملیسینیز. آنجاق بو شکیلدە حوضورلو وە دنگەلی بیر عائیلە یاشانتئنئز اۇلابیلیر.
دگرلی گنچلر،
هر یاشتا آللاهئن بویروق وە یاساقلارئنا اویغون بیر حایات سۆرمەیە چالئشالئم.
بؤیلەجە اومولور کی قورتولوشا أرنلردن اۇلوروز.
