فئطرات دینی

اینسان نەدن أولنیر؟

 

 

یالنئزلئق آللاها ماحصوص‌تور. سۇسیال بیر وارلئق اۇلان اینسان اۇغلونون گلیشیپ سۇسیال حایاتا آتئلماسئ اؤنجەلیک‌لە گچیمی‌نی ساغلایاراق کندیسینی ایثبات أتمەسی ایلە اۇلور. هر یاشئن کندی‌نە گؤرە ایستک‌لری واردئر. گچیمی‌نی ساغلاما یاشئ‌نئ آللاە، رۆشد چاغئ یاعنی أولیلیک چاغئ اۇلاراق بلیرتمیش‌تیر. رۆشدۆنۆ ایثبات أتمیش بیری أرگن‌دیر. آرتئق بۆیۆک‌لریندن قالان میراثئ وە أولنەبیلمە حاققئ اۇنون‌دور. پاراسئنئ ایی قوللانان بیر گنچ، سۇسیال حایات‌تا یۇل آلماق دوروموندادئر.

 

یۇل، ایی بیر یۇل آرقاداشئ ایلە چکیلیر. حایاتئن آغئر یۆکۆنۆ کندی باشئ‌نا یۆکلنمەمک، یالنئزلئغئ‌نئ وە زامان‌لا گلیشن ایستک‌لری‌نی تاطمین أتمک، نسلی‌نین دوامئ‌نئ ساغلاماق ایچین أولنملی‌دیر. عاکسی تاقدیردە گلیشن ایستک‌لری‌نە آنجاق آللاە رسولۆنۆن تاوصیەسینە اویاراق دوردورابیلەجک‌تیر.

 

“أی گنچ‌لر تۇپلولوغو! ایچینیزدن کیم أولنمەیە موقتدیرسە أولنسین. چۆنکی أولنمە گؤزۆ حارام‌دان سۇن درەجە ساقلایئجئ‌دئر. عیففتی أن ایی قۇرویان بودور. کیم دە أولنمەیە گۆجۆ یتمزسە اۇروجا دوام أتسین. زیرا اۇروچ شهوت ایچین قووتلی بیر قئرئجئ‌دئر.” (ایبنی ماجە)

 

اینسان؛ ماددی وە ماعنەوی ایحتیاج‌لارئ‌نئ گیدرمک وە هم روحن هم دە ماددەن سۆکون بولماق ایچین أولنیر. اینسان ماددەسی یاعنی؛ أتی، قانئ، کمیگی وە ماعنەویاتئ یاعنی؛ روحو، دویغولارئ، ویجدانئ سۇنوجوندا دۆشۆنجە دۆنیاسئنداکی بولدوغو حوضورلا موتلو اۇلور. یاشادئق‌لارئ آنلئق گۆزللیک‌لر دە اینسانئ موتلو أدر. موتلو آن‌لارئ‌نئ اونوتوپ، آجئ‌لارئ‌نئ هر زامان ائسئتئپ ائسئتئپ سۇفرایا قۇیدوغو زامان سۇرون‌لار اۇلوشور.

 

جنابئ آللاە یریۆزۆنۆ موتلو وە حوضورلو اۇلونماسئ ایچین بۆتۆن ایمکان‌لارلا دؤشەمیش‌تیر. دۆنیا بیر ایمتیحان یری‌دیر وە کیم‌لر ایمتیحانئ ایلە بارئشئق وە سۇروملولوغونون فارقئندا اۇلاراق یاپئلماسئ گرکنی یاپارسا موتلو اۇلاجاق‌تئر. اینسانئن بۆتۆن بو ایمکان‌لاردان فایدالانئپ حوضورلو اۇلابیلمەسی ایچین دە آرقاسئندا تاش گیبی دوران بیر دۇستا، کندیسینی سۆکونا أردیرەجک بیر حایات آرقاداشئ‌نا، یاشانئلان آغئر ایمتیحان‌لاردا یئقئلماماسئ ایچین بیر دستگە ایحتیاجئ واردئر.

 

اینسان‌لارئ سۆکونا أردیرەجک أیلم‌لر تابو قۇنوسو یاپئلمامالئ، اؤگرنیلملی وە بیلگی‌لر یانلئش یردن آلئنمامالئ‌دئر. سۆکون بولماق ایچین قووتلی بیر سؤزلشمە اۇلاراق نیتەلنن أولیلیک یاپئلمالئ‌دئر. نیتەکیم اینسانئ سۆکونا أردیرن أیلم؛ أولیلیک‌تیر.

 

حاق تعالا کیتابئندا؛ “قایناشئپ حوضورا قاووشمانئز (سۆکون بولمانئز) ایچین سیزە کندی جینسینیزدن زەوجەلر یاراتماسئ وە آرانئزا سەوگی وە مرحامت قۇیماسئ، اۇنون قودرتی‌نین دلیل‌لریندن‌دیر.” (روم سورەسی؛ 21) بویورموش‌تور.

 

سەوگی وە مرحامتین اۇلماماسئ، عائیلەلردە موتلولوق وە قالئجئ اۇلان حوضورون اۇلماماسئنا سبب‌تیر. حوضور اۇلمایان أولردە دە موحاببت‌لر اۇلوشماماق‌تادئر. موحاببتین اۇلمادئغئ یووالاردا أش‌لرین بیربیری‌نە آجئمالارئ یۇق‌تور. بدن وە روحون سۆکونا أرمەمەسی سۆکونو دئشاردا آرار دوروما گتیرمیش‌تیر. وە أولیلیک‌لردە بۆیۆک سئقئنتئ‌لارا سبب اۇلموش‌تور.

 

موحاببت اۇلوشماسئ ایچین سەوگی، سایغئ، گۆون شارط‌تئر. سەوگی؛ فداکارلئق‌لار گؤسترەرک، سایغئ؛ یاپئلان ایش‌لری گؤرۆپ تاقدیر أدیلەرک، گۆون؛ مراقلئ اۇلوپ تانئما غایرتی‌نە گیریلەرک ایثبات أدیلەجک‌تیر.

 

بیلینملی‌دیر کی، موحاببتین اۇلوشماسئندا أن اؤنملی أتکن؛ آللاە رسولۆنۆن وە اۇنون نادیدە آرقاداش‌لارئ‌نئن قۇنوشماق‌تان حایا دویمادئق‌لارئ ماحرمیەت‌لر قۇنوسونو قۇنوشماق‌تان قاچئنئلماماسئ وە بو دۇغرولتودا دۇغرو حارەکت‌تە بولونولماسئ گرکیر.

 

قادئن اۇلسون، أرکک اۇلسون أن ماحرم قۇنولارئ‌نئ گلیپ آللاە رسولۆنە سۇران وە جواب‌لارئ حادیث اۇلاراق ناقلەدیلن بیر دینین مۆنتسیب‌لری‌ییز.

 

عائیلە موتلولوغونون تملیندە مرحامت وە موحاببت أکسیکلیگی یاتار. بو ایسە جینسل سۇرون‌لارئ برابریندە گتیریر. عائیلە موتلولوغو ایچین أن اؤنملی بیلگی‌لرین باشئندا بیزیم تابو قۇنوموز اۇلان جینسللیک واردئر.

 

عائیلە ساعادتی‌نی أتکیلەین بۆتۆن قۇنولار اؤگرنیلملی وە اؤگرتیلملی‌دیر. آللاە رسولۆنۆن اؤرنکلیگی‌نە اویمایان تاقوا وە حایا آنلایئشئندان سئیرئلاراق، اینسان موتلولوغو ایچین بۆیۆک اؤنم عارض أدن قۇنولار بیلینملی‌دیر.

 

هواسئنئن أسیری اۇلموش، هر ایستگی‌نین آرقاسئندان قۇشان اینسان اۇغلو جینسللیگین هر اۇرتام‌دا آپ‌آچئق اویارئلدئغئ شو گۆنۆمۆزدە؛ “گؤزۆنۆ باقئلماسئ یاساقلانان شەی‌لردن چەویر!” (نور سورەسی؛ 30-31) أمری‌نە اویمالئ وە کندی‌نی قۇروماق ایچین غایرت أتملی‌دیر.

 

حاق تعالا؛ “زینایا یاقلاشمایئن! چۆنکی اۇ، فوحوش (حایاسئزلئق) وە کؤتۆ بیر یۇل‌دور.” (ایسرا سورەسی؛ 32) بویورموش‌تور. أولیلیک دە دنکلیگین دە عیففت‌تە اۇلدوغونو، دنک اۇلمایان مۆمین‌لرین أولنمەسینین حارام اۇلدوغونو نور سورەسینین 3-نجۆ آیتیندە بلیرتمیش‌تیر:

 

زینا أدن أرکک آنجاق زینا أدن وە آللاها اۇرتاق قۇشان بیر قادئن‌لا أولنەبیلیر. زینا أدن بیر قادئن دا آنجاق زینا أدن وە آللاها اۇرتاق قۇشان بیر أرکک ایلە أولنەبیلیر. بو مۆمین‌لرە حارام قئلئنمئش‌تئر. (نور سورەسی؛ 3)

 

زینایا یاقلاشماماق وە سۆکون بولماق ایچین دە أولیلیک بیر تدبیردیر.

 

آسیە تۆرکان – عائیلە دانئشمانئ

 

Your Header Sidebar area is currently empty. Hurry up and add some widgets.