“آللاهئن أمری، پەیغامبرین قاولی” دیەرک باشلانان وە آللاە شاهید توتولاراق قورولان أولیلیکلردە شو آن أن بۆیۆک دراملار یاشانماقتادئر. نامازدا، اۇروچتا، زکاتتا رسولوللاە اؤرنک آلئنئرکن، آشلر آراسئندا اۇلوشان سۇرونلاردا نبیلرین اؤرنکلیگینە باقئلماز. نەدندیر بیلینمز باتئدان چارەلر آرانماقتادئر.
آند اۇلسون، سیزە کندینیزدن اؤیلە بیر پەیغامبر گلمیشتیر کی، سیزین سئقئنتئیا اوغرامانئز اۇنا چۇق آغئر گلیر. چۆنکی اۇ سیزە چۇق دۆشکۆن، مۆمینلرە قارشئ چۇق شفقاتلی وە مرحامتلیدیر. (تەوبە سورەسی؛ 128)
اۆزۆلمەمیزە، سئقئنتئیا اوغرامامئزا اۆزۆلن وە چاغلار اؤنجەسیندە یاشایان، بیزە چۇق دۆشکۆن اۇلان شفقاتلی وە مرحامتلی گۆزل اینسانلار واردئر.
هر یؤنۆیلە اؤرنک وە اؤندر اۇلان رسوللرین أولیلیک حایاتلارئندا بیزە اؤرنکلیکلر واردئر.
حض. موحاممدی (ص) هر حالییلە آنلاتان دگرلی آننەلریمیزدن بیر گۆن اۇلسون کندیلرینە حاقسئزلئق أدیلدیگینی، حاقلارئنئ وریلمەدیگینی اۇقومادئق.
اۇ دەمییۇر مویدو کی؛ “سیزین أن حایئرلئنئز، أهلینە (أشینە وە چۇجوقلارئنا) أن فایدالئ اۇلاندئر. بن دە سیزین أن حایئرلئنئزئم.” (ایبنی ماجە)
عائیلەسینە أن ایی داورانان، حاقلارئنئ ورن، سەون وە سەویندیرن اۇ دگیل مییدی؟
بو دۆنیا حایئرلئ اۇلمادا، یارئش یریدیر. آحیرت دە بو یارئشئن اؤدۆلۆنۆن وریلدیگی یردیر. دۆنیادا بیزیم دەدیکلریمیزین بیزیم اۇلمودئغئنئ، أبدیەتە آدانانلارئن گرچک مالئمئز اۇلدوغو بیلینملیدیر.
باشارمانئن سئررئ؛ نە یاپئلدئغئنئ بیلینەرک، یاپئلان شەیە اینانئلاراق وە سەوەرک یاپئلاراق حوضورلو اۇلوناجاغئنئن فارقئندا اۇلونمالئدئر.
ایشتە اۇ زامان؛ حایاتا وە گلەجگە داحا فارقلئ باقئلاجاقتئر. وە بو دۇغرولتودا گلەجک گؤرۆلەجکتیر.
بو اینسانلارئن دردی نەدیر؟
نەدن اینسانلار بو قادار آیدئنلئق اۇلان دۆنیالارئنئ قارارتئرلار کی؟
شو حاقیقات بیلینملیدیر کی؛ ایذین وریلمەدیگی سۆرەجە هیچ کیمسە کندیلرینە ضارار ورەمز. شو دا بیلینن بیر گرچکتیر کی؛ أن چۇق ضارارئ دا اینسان کندی کندینە وریر. اۇنون ایچین میدیر کی حض. موحاممد (ص): “بنی بانا بیر آن اۇلسون بئراقما یا راب” دییە دوعا أتمیشتیر.
“یەیین ایچین، ایسراف أتمەیین!” (آعراف سورەسی؛ 31) آیتی اۇ قادار اینسان ایسرافئنا راغمن حپ یەمک ایسرافئنا أندکسلنیر. عاجابا بو نە قادار دۇغرودور کی؟
حالبوکی حسابلارئن أن چتینی ایسرافلارئن فۆتورسوزجا یاپئلدئغئ اینسان ایسرافئدئر. کیمی زامان أشیمیزی، کیمی زامان آننە وە بابامئزئ، کیمی زامان یاورولارئمئزئ، کیمی زامان دا کندیمیزی ایسراف أتمییۇر مویوز؟
حالبوکی قول حاققئ، آللاهئن حاققئنئن آردئندان گلمز مییدی؟
آللاە آدئنا سؤز وریلیپ آلئناراق قورولان یووالاردا، داحا أولیلیگین ایلک آیلارئندا حاقلار چیگننمییۇر مو؟
أولیلیک آیلارئمئزئ جیجیم آیلارئ، گچیم آیلارئ دییە بؤلدۆک. بونون یانئندا عائیلە ماحرمیەتینە دە هیچ اؤنم ورمەدیک.
عائیلە ماحرمیەتینین قالمادئغئ یووالاردان بیر شەی بکلنیر می؟
بیر گۆن حض. عائیشە بیر دوەیە لاعنت اۇقور. پەیغامبر (ص): “سالئن اۇنو، آرتئق اۇندان حایئر گلمز.” بویورور.
آللاە رسولۆنە عاطفەدیلن سؤزلردن؛ “کیم کی عائیلە ماحرمیەتینی قۇرومویۇرسا، آللاهئن وە پەیغامبرینین لاعنت اۇقویاجاغئنئ” اۇقوروز.
عائیشە آننەمیزین اۇقودوغو لاعنتلە بیر دوەدن حایئر گلمییۇرسا، لاعنت أدن آللاهئن نبیسی ایسە بو أولیلیکلردن ناسئل حایئر وە برەکت بکلەیەبیلیریز کی؟
آللاهئن رسولۆ حض. أنس ریوایتییلە شؤیلە بویورموشتور: “سیزدن هرکس ایحتیاجلارئنئن تامامئنئ راببیندن ایستەسین، حاتتا قۇپان آیاققابئ باغئنا وارئنجایا قادار ایستەسین.” (تیرمیذی)
طئبقئ عاجیز، هیچبیر شەیە گۆجۆ یتمەین ببک گیبی، گرکیرسە آغلایاراق ایستەمک گرکیر.
عاجیز بیر ببک بیلە ایستکلرینە اولاشئیۇرسا، بیز نەدن اولاشامایالئم؟
یتر کی، نە ایستەدیگیمیزی بیلەلیم. ألیمیزی سادەجە هر شەیین یگانە صاحیبی اۇلان آللاها آچالئم. یالنئز اۇندان ایستەیەلیم، یالنئز اۇنا قوللوق أدەرک، یالنئز اۇندان یاردئم ایستەیەلیم.
بیلەلیم کی، هر شەیین آما هر شەیین یگانە صاحیبی عالملرین صاحیبی اۇلان حاق تعالادئر.
ناسئل ایستەیەجگیمیزی وە نە ایستەیەجگیمیزی بیلیرسک، عاجیزلیگیمیز وە گۆچسۆزلۆگۆمۆز بیزی طئبقئ بیر ببک گیبی راببیمیز قاتئندا ماقبول بیر شفاعاتە نائیل أدەبیلیر.
نە موتلو اۇنا لایئقئیلا قول اۇلوپ، رسوللرینی اؤرنک آلانلارا…
