فائیضسیز ایش حایاتئ اۇنون ایچین دۆشۆنۆلۆر شەی دگیلدی. چۆنکۆ فائیضلر، کرەدیلر اۇلمادان بیر ایش حایاتئ ایمکانسئزدئ. کرەدی اۇلمادان، فائیض اۇلمادان ناسئل تیجارت یاپئلئردئ کی؟
آرتئق جیددی جیددی اینتیحار أتمەیی دۆشۆنۆیۇردو…
أللرییلە بیر ببک گیبی بسلەییپ بۆیۆتتۆگۆ شیرکتی باتئیۇردو. ینی بیر قایناق بولامازسا نەیی وار نەیی یۇق حپسی بانکالارئن ألینە گچەجکتی. ذاتن حسابلارئنا بلۇکە قۇنالئ 3 گۆن اۇلموشتو بیلە. حپ داحا ایی حیذمت وریپ داحا بۆیۆک بیر فیرما اۇلمایئ هدفلەمیشتی. یانئندا چالئشانلارئن حاققئنئ یەمەمیش، حئرسئزلئق یاپمامئشتئ هیچبیر زامان. اۇ سادەجە داحا چۇق ایش یاپماق، اۇغلونا وە أشینە ایی وە راحات بیر حایات یاشاتماق ایستییۇردو. پاراسئنئ اؤیلە حار ووروپ حارمان دا ساوورماز؛ ایچکی، قومار، گجە حایاتئ گیبی شەیلرە أسکیدن بری مەیلەتمزدی.
آما نەدن بؤیلە اۇلویۇردو؟
بۆیۆین ناسئل بۆیۆیۇردو؟
ذاتن بونلارئ دۆشۆنمک ایچین چۇق گچتی آرتئق.
سرحاتئن شو آندا تک بیر دۆشۆنجەسی واردئ؛ بۇرچتان قورتولماق.
بو دۆشۆنجەلر اۇنو گجە اویوتمامئش اۇلاجاق کی، صاباح أرکن قالقامادئ. ألینی یۆزۆنۆ یئقایئپ بالکۇنا چئقتئ. یینە آچ قارنئنا سیگارا یاقمئشتئ. چکتیگی درین نفس بو کز اۇنو أساسلئ شکیلدە اؤکسۆرتمەیە یتتی. ألیندەکی سیگارایا باقاراق؛ “بئراقمالئیئم بو مرەدی” دییە گچیردی ایچیندن. حالبوکی بو بالکۇندا ایچتیگی کەییف سیگارالارئندان آلدئغئ حاظظئ باشقا هیچبیر شەیدن آلامازدئ. نە قادار دا هوەس أدەرک آلمئشتئ بو أوی، 4 یاشئنداکی اۇغلو فورقان بو أودە أمکلەمەیی، یۆرۆمەیی، بابا دەمەیی اؤگرنمیشتی. شیمدی ایسە بو موتلولوق یوواسئ بیلە بانکانئن ألیندەیدی. اۆستەلیک بانکا، أوی هر آن حاراج مزاد ساتابیلیردی.
جانئ سئقئلدئ. “همن گیینیپ أودن چئقمالئیئم” دییە دۆشۆندۆ. چۆنکۆ بیرآزدان موحتملن تلەفۇنو چالمایا باشلایاجاقتئ. بو آرالار گۆندە اۇرتالاما 50-60 تلەفۇن گؤرۆشمەسی یاپئیۇردو. بو گؤرۆشمەلرین أن آز 40 تانەسی بۇرچ-آلاجاق ایلیشکیسی ایلە ایلگیلییدی. ذاتن سرحاتئ دا یۇران بویدو. حانگی آیاققابئسئنئ گیەجگینە قارار ورمکتە زۇرلاندئ. آیاققابئ تاقئنتئسئندان دۇلایئ ایشی آبارتمئش، 30’دان فاضلا آیاققابئ چشیدینە صاحیب اۇلموشتو. تیشؤرتۆنە اویغون اۇلانلاردان بیرینی سچیپ گاراژا ایندی.
هرکسین گؤردۆگۆندە ایکینجی کز باقما ایحتیاجئ حیسسەتتیگی اۇلدوقچا دیققات چکن سپۇر بیر آراباسئ واردئ سرحاتئن. مارشا باستئ. بنزین لامباسئ یانئیۇردو. کرەدی کارتلارئ قاپالئیدئ. جیندە دە 25 لیرایا یاقئن پارا واردئ. سادەجە 25 لیرا…
بو آرابایلا بنزین ایستاسیۇنونا یاناشئپ 25 لیرالئق بنزین آلسا یادئرغانئردئ. آرابایئ ستۇپ دیپ اۇتۆبۆس دوراغئنا دۇغرو یۆرۆدۆ. صاحی قاچ یئل اۇلموشتو بلدیە اۇتۇبۆسۆنە بینمەیەلی؟
نیکاح سالۇنونون آرقاسئنداکی دوراقتا ایندی. آلتئیۇلا چئقان رامپا یرینە بیر آرقا سۇقاقتان یۆرۆمەیی ترجیح أتتی. داحا ساکین وە گؤلگە اۇلوردو بو سۇقاق. آراباسئنئ گاراژا پارک أتتیگیندە دە گنلدە بو سۇقاقتان یۆرۆمەیی ترجیح أدردی. شیرکتینین اۇلدوغو بینایا یاقلاشتئغئنئ بورنونا گلن ائحلامور قۇقوسوندان فارق أتتی.. قادیکؤیۆن کشمەکشینین اۇرتاسئندا عادتا ایزۇلە اۇلموش ایکی قاتلئ بیر بینایدئ بوراسئ. نەرەدەیسە حارابە حالدە بولموش، أوین صاحیبینی ایقناع أتمک ایچین آیلارجا اوغراشمئشتئ. 70’لی یاشلارئنداکی مۆبررا تەیزە، سرحاتئن موحتشم پازارلاما قابیلیەتینە تسلیم اۇلموش وە أوی کیرالاماق زۇروندا قالمئشتئ. شو آن أوی گؤرسە ناسئل بو قادار گۆزللشتیگینە حایرت أدردی. باحچەسیندەکی ائحلامور آغاجئنئ کستیرتمەمک ایچین تۆم دکۇراسیۇن پلانئنئ دگیشتیرتمیشتی سرحات.
ایشتە اۇ آغاچ تۆم سۇقاغا فراح بیر ائحلامور قۇقوسو یایئیۇردو. قاپئدان گیردیگیندە اۇنو هر صاباح: “گۆنآیدئن سرحات بەی!” دیەرک قارشئلایان گۆونلیک گؤرەولیسی موراد یۇقتو آرتئق. ماعاشئنئ آلامادئغئ ایچین حاقلئ اۇلاراق ایشی بئراقمئش، باشقا بیر یردە ایش بولموشتو. موراد تام 6 یئلدئر بو شیرکتتە چالئشئیۇردو. بورنونون دیرگی سئزلادئ سرحاتئن. کندی کندینە گۆنآیدئن دەدیگینی فارق أتتی. اۇداسئنا گچتی.
هر گۆن یاپتئغئ گیبی أوراقلارئنئ، حساب أکسترەلرینی اینجەلەمەیە قۇیولدو. بیر شەی دیققاتینی چکتی. پیاسایا اۇلان بۇرجو یۇق دەنەجک قادار آزدئ. بۇرجونون %90’ئ بانکالارا ایدی.
ناسئل بو دوروما گلمیشتی؟ صاحی نەدن بانکالارا کندینی قاپتئرمئشتئ بو درەجە؟
داحا گۆزل بیر أو؟
داحا سپۇر بیر آرابا؟
داحا لۆکس بیر شیرکت بیناسئ؟
آلئشقانلئقلار؟
تۆم بو دۆشۆنەلرە دالمئشکن سؤگۆتلۆ چشمە جامیسیندن گلن سسلە ایرکیلدی.
“أصصالاتۆ وسسلامو عالەیک! عالەیکە یا رسولوللاە!”
آمان یا راببی! بو ناسئل گۆزل بیر سس، ناسئل حاریقا بیر صلا اۇقوماسئیدئ؟ بیرینین اؤلۆمۆنۆ حابر ورمک آنجاق بو قادار آجئقلئ یاپئلابیلیردی. اۆرپردیگینی وە تیترەدیگینی فارق أتتی. کلیمایئ قاپاتئپ پنجرەیی آچتئ. مۆئذذینین سسی اۇفیسینین ایچریسیندە یانقئلانئیۇردو.
ایشتە اؤلۆم…
کیم بیلیر نە حایاللری واردئ مەوتانئن. مۆئذذینین آغلاما نۇقطاسئنا گلمیش اۇلماسئ، مەوتانئن گنچ اۇلابیلەجگی حیسسی اویاندئردئ نەدنسە.
یئللار اۇلموشتو ناماز قئلمایالئ. أسکیدن جومعا نامازلارئنا گیدردی. آما شیرکتی بۆیۆتمک ایچین یاپتئغئ حئرص اۇنو جومعا نامازئندان بیلە اوزاقلاشتئرمئشتئ. “ایی دە تاعطیلدە بیلە گیتمییۇرسون کی جومعایا قاز قافا” دییە سؤیلندی کندی کندینە. ایچیندە فجیع شکیلدە سجدەیە قاپانئپ باغئرا باغئرا آغلاما حیسسی اۇلوشتوغونو فارق أتتی. لاوابۇیا گیدیپ آبدست آلدئ. آلت قاتتاکی موحاسبە گؤرەولیسی سینمە سسلندی. سینم هیچ نامازلارئنئ قاچئرمازدئ. اۇندا سججادە واردئر دییە دۆشۆندۆ.
-بویرون سرحات بەی.
– سججادەنی وریر میسین سینم؟
سینم قولاقلارئنا اینانامادئ. گؤزلریندە اؤیلە بیر پارلاقلئق اۇلوشتو کی سرحات اۇنو هیچ بؤیلە گؤرمەمیشتی.
هیچ ترددۆد أتمەدن سججادەیی قاپتئغئ گیبی مردیونلری ائشئق حئزئیلا چئقتئ. سرحاتئن اۇداسئنا سردی. قاپئیئ قاپاتئپ دئشارئ چئقارکن: “آللاە قابول أتسین” دەدی، سسینین تیترەمەسینی فارق أتتیرمەدن.
سینمین اۇلایئ بو قادار نۇرمال قارشئلاماسئ، سۇرو سۇرماماسئ وە ترددۆدسۆز داورانماسئ سرحاتئ راحاتلاتمئشتئ. سینم مردیونلردن اینرکن شیرکتین بو دورومدان قورتولاجاغئنا دائیر بۆیۆک بیر اومودون ایچینە دۇغدوغونو فارق أتتی.
“آللاهئم سانا شۆکۆرلر اۇلسون”
“یالنئز سندن یاردئم دیلەینلردن یاردئمئنئ أسیرگەمزسین”
“بیزە وە سرحات بەیە یاردئم أت نە اۇلور؟”
دییە ایچتن بیر دوعا أتتی.
وە سرحات سجدەدەیدی…
حئچقئرئقلارئ گؤزیاشلارئ ایلە قارئشئیۇر “آللاهئم بیر چئقئش یۇلو گؤستر” دەمکتن باشقا بیر شەی سؤیلەمییۇردو.
بیر مۆددت سۇنرا، “نامازئم بۇزولدو مو عاجابا” دییە دۆشۆندۆ. چۆنکۆ 3 کز “سبحان ربی الأعلی” دەمەمیش، دیرک یالوارمایا باشلامئشتئ راببینە. ایکینجی کز سجدەیە گیتتیگیندە بو کز “سبحان ربی الأعلی”یئ 3 دفعا تکرار أدیپ نامازئنئ بیتیردی. عؤمرۆندە ایلک کز بو قادار حاظ آلمئشتئ ناماز قئلماقتان. “ناسئل قئلمامئشئم بو قادار یئل” دییە کندینە قئزدئ.
ماعنویاتئ ایش حایاتئنئن ایچیندە اۇلدوقچا ضایئفلامئشتئ.
لیسەدن آرقاداشئ موصطافا، سرحاتئ ألشتیریر، فائیضە بولاشتئغئ ایچین اۇنا قئزار، ناماز قۇنوسونداکی ووردوم دویمازلئغئنا سینیرلنیردی.
“اۇغلوم سنی شەیطان چارپاجاق، هیچ می قورئان اۇقومازسئن؟” دەردی.
بیلگیسایارئنئ آچتئ. گوگئلا “فائیض، مئال” دییە یازدئ. مراق أتمیشتی ناسئل بیر آیت واردئ فائیضلە ایلگیلی.
ایلک سئرادا باقارا سورەسینین 275-نجی آیتی واردئ.
فائیض ییەنلر، شەیطانئن عاقلئنئ چلدیگی کیمسەنین طاورئندان فارقلئ طاوئر گؤسترمزلر. بو (شەیطانجا طاوئر) اۇنلارئن: “آلئم-ساتئم، طئبقئ فائیضلی ایشلم گیبیدیر” دەمەلریدیر. آللاە، آلئم-ساتئمئ حلال، فائیضلی ایشلمی حارام قئلمئشتئر. کیمە ڕاببیندن (صاحیبیندن) بیر اؤگۆت اولاشئر دا فائیض آلمایئ بئراقئرسا، اؤنجەدن آلدئقلارئ کندینە قالئر. اۇنون ایشی آللاها عائیدتیر. کیم دە دوام أدرسە، اۇنلار جهننم آهالیسیدیر، اۇرادا اؤلۆمسۆز اۇلاراق قالاجاقلاردئر. (باقارا سورەسی؛ )
فارەیی توتان أللری تیترییۇردو. موصطافا حاقلئیدئ…
فائیضسیز ایش حایاتئ اۇنون ایچین دۆشۆنۆلۆر شەی دگیلدی. چۆنکۆ فائیضلر، کرەدیلر اۇلمادان بیر ایش حایاتئ ایمکانسئزدئ. کرەدی اۇلمادان، فائیض اۇلمادان ناسئل تیجارت یاپئلئردئ کی؟
آما ایشتە آللاهئن آیتی گؤزۆنۆن اؤنۆندەیدی. آلئم-ساتئم ایلە فائیضی کسین چیزگیلرلە آیئرئیۇردو آیت. یاعنی آللاهئن قانونونا گؤرە فائیضسیز تیجارت ألبتتە مۆمکۆندۆ.
یۆرگینین سئقئشتئغئنئ حیسسەدییۇردو. کندیسینی یاراتان آللاها بونجا یئلدئر تیجارت اؤگرتمەیە قالقئشمئشتئ. سرحات فائیضسیز تیجارت اۇلماز اۇلماز دییۇر، آللاە تیجارت باشقا شەی، فائیض باشقا شەی دییۇردو.
اولان موصطافا! بە هرگلە، نییە بو آیتی دیرک گلیپ اؤنۆمە قۇیمازسئن دا، قورئان اۇقومامئ تاوصیە أدیپ دورورسون؟ موصطافانئن بو قۇنودا یؤنتم أکسیکلیگی یاشادئغئنئ دۆشۆندۆ. سۇنرا یۆزۆندە بیر تبسسۆم بلیردی. باق یینە عاینئ شەیی یاپمئش، سوچو آتاجاق باشقا بیرینی بولموشتو.
دورمادئ. پشی سئرا آیتلری اۇقومایا دوام أتتی:
آللاە فائیضی تۆکتیر (فائیض قارئشان مالئن برەکتینی گیدریر)، صاداقالارئ ایسە برەکتلندیریر. آللاە کۆفۆردە وە گۆناەتا ائصرار أدن هیچ کیمسەیی سەومز. (باقارا سورەسی؛ )
حایرتلر ایچریسیندەیدی. بیر یاشئنا داحا گیرمیشتی. أگر یانلئش آنلامادئیسا آللاە، فائیضدن ألدە أدیلن گلیری تۆکتەجگینی، صاداقا ایچین وریلن گیدری برەکتلندیریپ آرتتئراجاغئنئ سؤیلۆیۇردو. بو سرحاتئن بیلدیگی تیجارتین قانونونا تامامن ترستی. گلیری ألینین ترسی ایلە ایتییۇرسون، اۆستەلیک ألیندەکیندن حارجاما یاپئیۇرسون، اۇنا راغمن مالئن وە پاران آرتئیۇر…
آمان آللاهئم…
آیتلر آراسئندا قایبۇلمایا دوام أتتی:
ایمان أدیپ ایی ایشلر یاپان، ناماز قئلان وە زکات ورنلر وار یا، اۇنلارئن مۆکافاتلارئ راببی قاتئندادئر. اۇنلارا قۇرقو یۇقتور، اۇنلار اۆزۆنتۆ دە چکمزلر. (باقارا سورەسی؛ )
نە یاپتئن سرحات؟ نە یاپتئن؟
نە ناماز قئلمئشتئ، نە فاقیری دۆشۆنمۆشتۆ، نە دۇغرو دۆرۆست صاداقا ورمیشتی. باشئندان ساوماق ایچین دیلنجیلرە وردیگی 1 تل’لرین صاداقا اۇلامایاجاغئنئ بیلییۇردو آرتئق.
“کیمسەیە قئزما سرحات، هیچ کیمسەیە!” دەدی کندی کندینە.
موصطافایئ آرادئ. عاجیلن بولوشمالارئ گرکتیگینی سؤیلەدی. 1 ساعات سۇنرا ایسکەلەنین اۇراداکی چای باحچەسیندە بولوشماق اۆزرە سؤزلشتیلر.
سرحات فاضلا بکلەمەیەجگینی دۆشۆندۆگۆ ایچین همن دئشارئ چئقتئ. “موصطافا گلنە قادار دنیز هاواسئ آلئپ، چای سیگارا کەیفی یاپارئم” دییە دۆشۆندۆ.
اۇلدوقچا قالابالئقتئ آلتئیۇلدان ساحیلە اینن جاددە. گۆنۆن هر ساعاتی حلە کی فنرین ماچئنئن اۇلدوغو زامانلار کشمەکش اۇلوردو بورادا. هر چشیت اینسانا دنک گلەبیلیردینیز.
هاوا چۇق سئجاق اۇلدوغوندان یۇرماق ایستەمەدی کندینی. نۇرمالدە حپ حئزلئ آدئملارلا یۆرۆدۆ.
چای باحچەسیندە سیگاراسئنئ یاقئپ چایئندان بیر یودوم آلدئ. ایستانبولا اۇلان عاشقئ یینە دپرشمیشتی. “اولان کیمین وار بؤیلە مملەکتی” دییە گچیردی ایچیندن.
مارتئ سسلرینین واپور دۆدۆکلرینە قارئشماسئ اۇنا آیرئ بیر حاظ وریردی.
دۆشۆنجەلرین ایچریسیندە قایبۇلموشکن موصطافانئن سلامۆن عالەیکۆمۆ ایلە کندینە گلدی. آیاغا قالقتئ، قوجاقلاشتئلار. موصطافا بؤیلە ایستەردی چۆنکۆ. حۇشلانمازدئ یاناق یاناغا اؤپۆشمکتن. “آدام گیبی قوجاقلاشاجاقساق قوجاقلاشالئم اۇغلوم” دەردی حپ. بیربیرلرینە “لان”لئ، “اۇغلوم”لو قۇنوشمایئ سەورلردی أسکیدن بری. صامیمیەتلرینی هیچ ییتیرمەمیشلر، عاسکرلیک دؤنمی حاریج بیر آیدان فاضلا گؤرۆشمەدیکلری نەرەدەیسە هیچ اۇلمامئشتئ. طارزئ اۇلان یاقئشئقلئ بیر آدامدئ موصطافا. لیسەدە قئزلار پشیندن قۇشار آما حپ کول تاقئلئردئ. نامازئنئ اۇروجونو ذررە آقساتماز، حاراما مەیلەتمزدی. اۇنون بو آحلاقئیدئ بلکی دە اۇنلارئ قاردشتن اؤتە یاپان.
موصطافا، سرحاتئن ایشلرینین چئقمازا گیردیگینی، باتما دورومونا گلدیگینی بیلییۇر آما ألیندن بیر شەی گلمەمەسی اۇنو دا اۆزۆیۇردو.
آصلئندا کندی باشئنا گلسە ناسئل آشاجاغئنئ بیلییۇر فاقاط بو یؤنتمین سرحاتتا پک أتکیلی اۇلامایاجاغئنئ دۆشۆنۆیۇردو.
موصطافانئن تیجاری حایاتتاکی أن اؤنملی یؤنتمی “توەککۆلدۆ”…
