فئطرات دینی

آللاە ایلە تیجارت – 4

 

 

کیتاب اۇقومایئ سەوییۇردو کۆبرا. سۇن 2-1 یئل‌دئر دین‌لە عالاقالئ کیتاب‌لارئ چۇقچا اۇقور اۇلموش‌تو. قورئانئ رفەرانس آلان کیتاب‌لار اۇنا داحا جیددی گلیر وە هر زامان مانطئغئ‌نا اویغون بولوردو.

اۇنو أساس مراقلاندئران سرحاتئن ناسئل اۇلوپ دا بؤیلە بیر قارار وردیگی، نەیین اۇنو بو قادار دگیشتیردیگی‌یدی. موصطافا دەسن، اۇ ذاتن هر زامان سرحاتئ اویارئردئ. سرحات حپ شاقایا وورور ایشی وە بیر شکیل‌دە قاچاردئ قۇنودان.

 

“نە اۇلدو تاتلئم، آنلات بانا!” دەدی کۆبرا گۆلر یۆزۆیلە. سرحاتئن تۆم أکۇنۇمیک دورومونو سونوم یاپماسئ وە بوگۆن باشئندان گچن‌لری آنلاتماسئ، آنلاتئرکن بیر آرا بۇغازئ‌نئن کیلیدلنیپ باشئ‌نئ اؤنە أگەرک سس‌سیز سس‌سیز آغلاماسئ کۆبرایئ پریشان أتمیش‌تی. ماسادا شو آن أن چۇق آغلایان کۆبرایدئ. سرحاتئ سادەجە بیر کز عاسکرە گیدەجگی گجە آغلارکن گؤرمۆش وە بیر داحا دا بؤیلە گؤرمەمیش‌تی. قافاسئنئ قۇیدو سرحاتئن اۇمزونا. اؤیلەجە داقیقالارجا هیچ‌بیر شەی قۇنوشمادئ‌لار. سادەجە آغلاماقلئ هئچقئرئق‌لارئ بۇزویۇردو گجەنین سس‌سیزلیگی‌نی.

 

“نە یاپاجاغئنئ وە بونو ناسئل یاپاجاغئنئ چۇق مراق أتمک‌لە برابر، هر نە یاپار ایسن هر زامان سنین یانئندا اۇلدوغومو بیل تاتلئم” دەدی کۆبرا مندیلی‌یلە گؤزلری‌نی سیلرکن. دۆنیالار سرحاتئن اۇلموش‌تو. سارئلدئ أشی‌نە. آرتئق اۇنون ایچین هیچ‌بیر سۇرون آشئلامایاجاق قادار زۇر دگیل‌دی. کۆبرانئن دستگی‌نی آلماسا دا یۇلوندان دؤنمەیەجک‌تی آما بؤیلەسی حاریقا اۇلموش‌تو.

 

یاتسئ أذانئ اۇقونویۇردو. حافیفچە أسن ملتم رۆزگارئ‌یلا برابر اینسانئن روحونو اۇقشویۇردو أذان سسی. “بوگۆن مۆئذذین‌لر بانا چالئشئیۇر هرحال‌دە” دەیینجە هر ایکیسی دە پاتلاتتئ‌لار قاهقاهایئ. اؤیلە کی ایکیسی دە عادتا سینیر بۇشالماسئ یاشایئپ داقیقالارجا گۆلدۆلر. بو کز گؤزلریندن گلن یاش گۆلمەنین سبب اۇلدوغو یاش‌تئ.

گرچک‌تن دە اۇتوردوق‌لارئ أوە چۇق یاقئن‌دئ جامیع؛ وە أذانئ اۇقویان مۆئذذین هر زامانکی مۆئذذین‌دی. آصلئندا هر زامان‌دا بؤیلە گۆزل ایچلی ایچلی اۇقوردو أذانئ.  سادەجە بیر کز یئل‌لار اؤنجە بایرام نامازئ ایچین گیتمیش‌تی ماحاللـەنین جامیسینە سرحات. “بو مۆئذذین‌لە أن قئسا زامان‌دا تانئشمالئ‌یئم” دییە گچیردی ایچیندن.

 

“بن ناماز قئلاجاغئم” دەدی کۆبرایا. کۆبرانئن شاشقئن باقئش‌لارئ آراسئندا یریندن قالقتئ آبدست آلماق ایچین. صاحی سججادەلر نەرەدە دوروردو بو أودە؟ کۆبرا یاردئمجئ اۇلدو اۇنا. بیلدیگی قادارئ‌یلا قئلدئ سرحات یاتسئ نامازئ‌نئ. أل‌لری‌نی آچئپ دوعا أتمک یری‌نە سجدە أدەرک دوعا أتمەیی سچمیش‌تی بو کز. ائسلاتتئ گؤزیاش‌لارئ سججادەیی. حوضور تۆم حۆجرەلریندن روحونا نۆفوذ أدییۇردو عادتا. تۆی‌لری دیکن دیکن اۇلورکن راببی‌نە تەوبە أتتی تۆم صامیمیەتی‌یلە؛ وە شو آن‌دا أن چۇق ایستەدیگی شویدو راببیندن: “آللاهئم بن کندی ایستگیم وە تۆم قالبیم‌لە، یاساق أتتیگین فائیض‌دن وازگچییۇروم. نە اۇلور بانا چئقار یۇل گؤستر.”

 

بو صاباح هر صاباح‌تان فارقلئ‌یدئ. سانکی داحا یۆکسک چئقئیۇردو. کۆبرانئن قئیئ‌دا کناردا توتتوغو 500 تل’یی آلئپ گاراژدان آرابایئ چئقارتتئ. آرابا دگیشتیرمک ایستگی گلدیگیندە حپ گالریجی آرقاداشئ قۇرایئن یانئ‌نا گیدردی. آرابایئ گالری‌نین اؤنۆنە چکتی. ایلک اۇلاراق بو آرابادان وە اۇنا اؤدەدیگی بانکا فائیضیندن قورتولمالئ‌یدئ. قۇرای چۇق گۆونیردی سرحاتا. آراباسئنئ ساتئن آلدئ. سرحات بانکایا اؤدەمەلری یاپتئ. قالان پارایئ قوللاندئغئ دیگر کرەدی‌لر ایچین بانکایا ناقید اۇلاراق اؤدەدی. دؤنۆش‌تە یینە قۇرایئن گالریسینە اوغرایئپ چای ایچتی. چئقئش‌تا ساتتئغئ آراباسئنئ اؤپتۆ. سۇنرا دا کندی کندی‌نە حایئفلاندئ؛ “وازگچەمەیەجک‌سین شو دۆنیا نیعمتیندن”.

 

أوە دۇغرو یۆرۆرکن ایچیندە دۆن آقشام یاتسئ نامازئندا حیسسەتتیگی حوضورون عاینئسئنئ حیسسەتتی. گیت گیدە حافیفلییۇردو عادتا. بوگۆن آرابادان وە اۇنون بۇرجوندان، هر شەی‌دن اؤنجە فائیضیندن قورتولموش‌تو. حاتتا ناقید چکتیگی کرەدی‌لردن بیری‌نە بیلە پارا یاتئرمئش‌تئ. جبیندە أوی‌نە أکمک آلماق ایچین پارا دا واردئ. توەککۆلۆن ایلک گۆنۆندە بو قادار ایش بیتیرمیش‌تی. بو اۇلسا اۇلسا آللاهئن عینایتی‌یدی.

قۇشوشتورما ایچریسیندە ایکیندی نامازئ‌نئ قئلمادئغئ‌نئ فارق أتتی. أطرافئ آغاچ‌لارلا چەوریلی چۇجوق پارکئ‌نئن أطرافئندان دۇلاندئ. واقیت آقشاما دۇغرو یاقلاشتئغئندان هاوا حافیف سرینلەمیش‌تی. بو یۆزدن چۇجوق پارکئ، چۇجوق جئوئلتئ‌لارئ‌یلا بایرام یری‌نی آندئرئیۇردو. پارکئن ایچیندەکی مینی فوتبۇل ساحاسئندا تۇپ اۇینایان چۇجوق‌لارئن ووردوغو تۇپون اۆزری‌نە دۇغرو گلدیگی‌نی گؤرمەسی‌یلە تۇپو گؤگسۆندە ستۇپ أتمەسی بیر اۇلدو.

 

روگان آیاق‌قابئ‌لارئ ایلە تۇپو سکتیرمەیە باشلادئ. پارک‌تاکی چۇجوق‌لار حایرت‌لە ایزلییۇردو. مینی بیر شۇو یاپئپ چۇجوق‌لارئن گؤزلری‌نین پاسئ‌نئ سیلمەیی ایهمال أتمەدی. دیزیندە یاشادئغئ بۆیۆک ساقاطلئق‌تان سۇنرا فوتبۇل اۇیناماق شؤیلە دورسون، تۇپا آیاغئ‌نئ داحی دۇقونمامئش‌تئ. آز اؤنجە یاپتئغئ حارەکت‌لردن سۇنرا کندی کندی‌نە: “سن‌دە ایش هنۆز بیتمەمیش اۇغلوم” دییە سؤیلندی.

 

ایچیندە کندی‌نە اۇلان گۆونی‌نین هر آنلام‌دا تازەلندیگی‌نی آچئقچا حیسسەتمەیە باشلامئش‌تئ. آرتیستیک بیر حارەکت‌لە تۇپو چۇجوق‌لارا دۇغرو گری یۇللادئ. آغئر آدئم‌لارلا یۇلون قارشئسئنداکی جامی‌یە دۇغرو یۆرۆمەیە دوام أتتی. آبدست آلماق نە گۆزل بیر شەی‌دی. ایهمال أتتیگی یئل‌لارئ عاقلئ‌نا گلدیکچە اۆزۆلدۆ. ییالواردئ راحمانا. اؤیلە گۆونییۇردو کی آرتئق اۇنا، سئقئنتئسئنئن گۆن بە گۆن آزالاجاغئ‌نا أمین‌دی عادتا.

 

اۇ آقشام أودە یەدیگی یەمک‌تن مۆدهیش حاظ آلمئش‌تئ. کۆبرا نە قادار دا گۆزل یەمک‌لر یاپئیۇردو. بو حپ بؤیلەیدی آما، سانکی بیر باشقا هاوا واردئ آرتئق أوی‌نین ایچیندە. کۆبرانئن، بو ماددی دوروم‌دان هیچ أتکیلنمیش بیر حالی یۇق‌تو. بو سرحاتئ چۇق راحاتلاتئیۇردو. فاقاط کۆبرا سانکی فاضلا نشئەلی‌یدی. سۆرکلی شاقالار یاپئیۇر، فورقانئ دا سرحاتئ دا گۆلدۆرۆیۇردو بو آقشام. سرحاتئن سزگیسی دۇغرو چئقمئش‌تئ. کۆبرا اۇنا بیر مۆژدەسینین اۇلدوغونو سؤیلەدیگیندە 10 ثانیە ایچریسیندە تۆم ایحتیمال‌لری دۆشۆندۆ آما نە اۇلدوغونو بولامادئ مۆژدەنین. کۆبرا ألی‌نی حافیفچە قارنئ‌نا دۇغرو گؤتۆردۆ. بیر شەی آنلاتمایا چالئشئیۇردو. 155 آی‌کیوسو اۇلان بیر آدامئن بونو آنلاماسئ چۇق سۆرمەدی. فورقانا قاردش گلییۇردو. سرحات عادتا تۆم سترەسی‌نی آتارجاسئنا اۇلوق اۇلوق یاش آقئتاراق آغلئیۇردو شیمدی. ایکی-اۆچ گۆن ایچریسیندە بو قادار موتلولوق؟ “آللاهئم سن نە بۆیۆک‌سۆن” دیەبیلدی. سارئلدئ أشی‌نە بئراقماماجاسئنا…

 

بوگۆن تام 17 گۆن اۇلموش‌تو. سرحات نامازا باشلایالئ. گچن سالئ صاباحئ ناماز ایچین جامی‌یە گیتمیش‌تی. جامی‌نین ایمامئ گۆلر یۆزلۆ، باقتئغئندا وە قۇنوشتوغوندا صامیمیەتی اینسانئن ایچی‌نە ایشلەین بورهان ایسمیندە بیر حۇجایدئ.

“مۆبارک مادم بو یاقئن‌دا اۇتورویۇرسون بن نییە سنی ایلک کز گؤرۆیۇروم جامیع‌دە” دەدی بورهان حۇجا بیرآز سیتمکار بیر طاوئرلا.

“أە، بوندان سۇنرا بۇل بۇل گؤرۆرسۆن اینشاللاە حۇجام” دییە جواب وردی سرحات بیرآز ماحجوب.

“تامام بو آقشام، آقشام نامازئ سۇنراسئ قورئان صۇحبتیمیز وار، بکلییۇروم سنی” دەدی بورهان حۇجا. یالنئز بونو سؤیلەرکن اؤیلە بیر طاوئرلا سؤیلەمیش‌تی کی، سانکی سرحات یئل‌لاردئر اۇ صۇحبتە قاتئلئیۇرموش دا، بیر هافتا آقساتمئش گیبی بیر طاوئردئ بو. اۇ قادار ایچ‌تن بیر داعوت‌تی.

“موحاققاق گلەجگیم” دەدی سرحات.

 

بو کز صاباح نامازئندان سۇنرا اویومادئ. گۆنۆن پلانئ‌نئ قافاسئندا اۇلوشتوردو. هر گچن گۆن بانکالارا داحا آز ایشی دۆشتۆگۆنۆ فارق أتتی. بانکا مۆدۆرلریندن بیری ایلە آحبابلئق‌لارئ واردئ. مۆدۆر سرحاتا یاردئمجئ اۇلموش‌تو بو زۇر دؤنم‌دە. تۆم کرەدی‌لری‌نی یاپئلاندئرمایا گیتمیش‌لردی. بیرآز نفس آلمئش‌تئ بؤیلەجە. اۇ آرادا أوی ساتئلئغا چئقارتتئ. نەدن بیلینمز أوین چۇق حئزلئ بیر شکیل‌دە آلئجئسئ چئقمئش‌تئ. “بونلار حپ آللاهئن موعجیزەسی” دییە گچیرمیش‌تی سرحات ایچیندن. کیرایا چئقماق ایچین أشیالارئ تۇپلاماق بیر حایلئ یۇرموش‌تو سرحات‌لا کۆبرایئ. کۆبرا ذاتن حامیلە اۇلدوغو ایچین سرحات ألی‌نی سۆردۆرتمۆیۇردو هیچ‌بیر ایشە.

 

یینە گۆزل گۆنشلی بیر گۆن‌دۆ. شیرکت بیناسئنئن کیراسئنئ یئللئق اۇلاراق اؤدەدیگیندن هنۆز عاجیلن بینادان چئقماسئ گرکمییۇردو. آنجاق ناقید آقئشئ‌نئن یترلی دۆزەی‌دە اۇلماماسئ بونالئم‌دان چئقماسئنئ گجیکتیرییۇردو سرحاتئن.

موصطافانئن وردیگی آرابایئ قوللانئیۇردو بو گۆن‌لردە. آرابا موصطافانئن أشی‌نین‌دی. ائصرار أدەرک ورمیش‌لردی آرابایئ سرحاتا. اۇتۇپارکا، أمانت آرابایئ پارک أتتی. سئرت چانتاسئنئ آلئپ شیرکتە دۇغرو یۆرۆرکن تلەفۇنونون چالدئغئ‌نئ فارق أتتی. قولاقلئق‌تان آچتئ تلەفۇنو. بو، قولاقلئق‌لا قۇنوشما یۆزۆندن بیر سفریندە نەرەدەیسە باشئ بلایا گیرییۇردو. آدامئن بیری سرحاتئن تلەفۇن‌دا سینیرلی بیر شکیل‌دە قۇنوشماسئنئ کندی‌نە ظاننەدیپ: “نە دییۇرسون همشهریم؟” دییە چئقئشمئش، سرحاتئن قولاغئنداکی قولاقلئغئ فارق أتمەسی‌یلە اوتانچ‌تان قئزارمئش. سۇنراسئندا ایسە هم آدام هم دە سرحات باسمئش‌تئ قاهقاهایئ.

 

اۇ آن عاقلئ‌نا گلدیگی ایچین گۆلەرک آچتئ تلەفۇنو. آلمانیا کۇدلو بیر تلەفۇن‌دو آرایان. موحتملن آلمانیاداکی آنا فیرمادان آرایاجاق‌لار وە نەدن اوزون زامان‌دئر ساتئش اۇلمادئغئ‌نئ سۇرغولایئپ، سؤزلشمەیی ینی‌دن گؤرۆشمک اۆزرە کندیسینی آلمانیایا داعوت أدەجک‌لردی. بو دوروم اۇلدوقچا جان سئقئجئ اۇلماسئنا راغمن سرحات آرتئق بؤیلە شەی‌لری قافایا تاقمامایئ اؤگرنمیش‌تی. تلەفۇن‌داکی سس فیرما پاترۇنونون سکرتری‌نە عائیدتی. سرحاتا مۆساعید اۇلوپ اۇلمادئغئ‌نئ سۇردوق‌تان سۇنرا بۆیۆک پاترۇنا باغلادئ تلەفۇنو. سرحات اۇ آن‌دا اینگیلیزجەسینین، قارشئ‌داکی سکرترین اینگیلیزجەسیندن داحا ایی اۇلدوغونو فارق أتتی.

 

بؤیلە کۆچۆک آیرئنتئ‌لار سرحاتا نشئە ورمەیە یتییۇردو آرتئق. میستر بائومر سرحاتا نزاکتن ناسئل اۇلدوغونو سۇردو. آلمان‌لار ایچین ایش اؤنملی‌یدی. قارشئ‌داکینین ماعنوی دورومویلا پک ایلگیلنمەلری بکلنەمزدی. میستر بائومر سؤزۆ فاضلا اوزاتمادان قۇنویا گیردی. سرحاتا ایش قۇنوسوندا چۇق گۆوندیک‌لریندن، اۇنو ایلری‌دە داحا ایی یرلردە گؤرەجک‌لری‌نە أمین اۇلدوق‌لارئندان باحثەتتی.

 

آزربایجان حۆکومتی دستکلی، ساوونما صاناییعی قۇنولو بیر فابریکا قورولاجاغئندان، آزری تۆرک‌لری‌نین کندی‌لری‌یلە ایرتیباطا گچتیک‌لریندن باحثەتتی. میستر بائومر بو بۆیۆک ایش‌لە ایلگیلنەجک وە بؤلگەیی تانئیان بیر یؤنتیجیسینین اۇلمادئغئ‌نئ، آزری تۆرک‌لری‌نە تۆم ایشین تۆرکیە دیستریبۆتؤرلری طارافئندان تاعقیب أدیلەجگی‌نی سؤیلەدیگی‌نی، ایشین یاقلاشئق 30 میلیۇن آورۇلوق بیر ایش اۇلدوغونو وە تۆم سۆرجین تاعقیب أدیلمەسی ایچین سرحاتا شو آن‌دا بیر تکلیف یاپتئغئ‌نئ آچئقچا ایلتتی.

 

سرحات تۆم بو قۇنوشما أثناسئندا شیرکتە قادار یۆرۆمۆش، قۇنوشمایئ ایحلامور آغاجئ‌نئن آلتئنداکی کاملیادا تاماملامئش‌تئ. باشئ‌نئن دؤندۆگۆنۆ، سەوینچ‌تن ألی‌نین آیاغئ‌نئن بۇشالدئغئ‌نئ فارق أتمیش‌تی. بو ناسئل بیر حابردی؟ شیرکتین بوگۆنە قادار یاپتئغئ ایشین تۇپلامئ قادار بیر ایشی کندیسینە پاس أتتیگی‌نی سؤیلەمیش‌تی میستر بائومر. “آللاهئم!!!” دییە باغئراراق شۆکرەتمک گلییۇردو ایچیندن.  میستر بائومرین تکلیفی‌نین کندیسی ایچین اۇنور وریجی اۇلدوغونو، بو ایشی یاپماق‌تان بۆیۆک ممنونیەت دویاجاغئ‌نئ ایفادە أدیپ پرشنبە آقشام یەمگیندە کؤلن‌دە دتای‌لارئ قۇنوشماق ایچین سؤزلشتی‌لر.

 

موصطافایئ آرادئ سرحات. بو مۆژدەلی حابری وردی. موصطافا سرحاتا: “توەککۆل بودور ایشتە اۇغلوم!” دییە سەوینچ‌لە هایقئردئ تلەفۇن‌دا.

عاجیلن آلمانیایا گیتمەسی گرکتیگی ایچین موصطافادان بۇرچ ایستەدی.

آللاەلا تیجارت یاپمانئن نە دەمک اۇلدوغونو تام وە کسین اۇلاراق آنلامئش‌تئ…

 

بیتتی

 

رسول قۇجاددە

 

Your Header Sidebar area is currently empty. Hurry up and add some widgets.