شەیطان، بو یتکییلە ألچیلر دە داحیل هرکسە سۇقولور وە اۇنلارئ یانلئش داورانئشلارا یؤنلتمەیە چالئشئر. آللاە تعالا شؤیلە بویورور:
وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ وَلَا نَبِيٍّ إِلَّا إِذَا تَمَنَّى أَلْقَى الشَّيْطَانُ فِي أُمْنِيَّتِهِ فَيَنْسَخُ اللَّهُ مَا يُلْقِي الشَّيْطَانُ ثُمَّ يُحْكِمُ اللَّهُ آيَاتِهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿۵۲﴾ (سورة الحج)
(أی موحاممد!) سندن اؤنجە دە ألچی وەیا نبی اۇلاراق گؤندردیگیمیز کیمسەلردن حانگیسی بیر قورغو قورسا، شەیطانلار اۇنون قورغوسونا موطلاقا بیر شەیلر قارئشتئرمئشتئر. آرقاسئندان آللاە، شەیطانلارئن قارئشتئردئغئنئ گیدرمیش؛ سۇنرا دا آیتلرینی (ذیهینلردە) اییجە پکیشتیرمیشتیر. آللاە بیلیر، دۇغرو قارار وریر. (حاج سورەسی؛ 52)
ایلهام ایلە وسوسەیی آیئرابیلمک ایچین ایچیمیزە گلن هر شەیی، آللاهئن أمیر وە یاساقلارئ یؤنۆندن دنتلەمەمیز گرکیر. یۇقسا بیرچۇقلارئ گیبی شەیطانئن أمرینە گیرر، کندیمیزە ایلهام گلدیگینی ظاننەدریز.
ایشتە “نفسی مۆلهمە” بودور. مۆمین-کافیر، هرکسین نفسی، نفسی مۆلهمەدیر. آللاە اۇنا، عیصیانکارلئغئنئ وە تاقواسئنئ ایلهام أدر.
مۆرید: عیصیانکارلئق وە تاقوا دئشئندا بیر ایلهام اۇلماز مئ؟
بایئندئر: ألبتتە اۇلور. آللاە، اینسانئن قالبینە بیرچۇق شەی دۇغورور. بو قۇنو ایلە ایلگیلی آیتلر واحی بؤلۆمۆندە گچمیشتی. اۇ دا مۆمین وە کافیر آیرئمئ اۇلمادان هر اینساندا اۇلور. شاعیرلر وە بولوش صاحیبلری، بونا اؤرنک وریلەبیلیر.
(24)
شفاعات
“شفاعات”؛ سؤزلۆکتە، ایکی شەیین بیرلیکتە اۇلماسئ، تکی چیفت یاپما، چیفت سایئ، بیریندن أشلیک أتمەسینی ایستەمە وەیا بیرینە أشلیک أتمە آنلاملارئنا گلیر. ایشینی گؤرمک ایستەدیگینە أشلیک أدیپ آرقا چئقماق دا، شفاعاتتیر. اینسانلار بو تۆر شفاعاتلر یاپارلار. آللاە تعالا شؤیلە بویورور:
مَنْ يَشْفَعْ شَفَاعَةً حَسَنَةً يَكُنْ لَهُ نَصِيبٌ مِنْهَا وَمَنْ يَشْفَعْ شَفَاعَةً سَيِّئَةً يَكُنْ لَهُ كِفْلٌ مِنْهَا وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ مُقِيتًا ﴿۸۵﴾ (سورة النساء)
کیم اییلیگە شفاعات أدرسە، اۇندان اۇنا پای واردئر. کیم دە کؤتۆلۆگە شفاعات أدرسە، اۇنون دا اۇندان سۇروملولوغو واردئر. آللاە هر شەیی قۇرور وە قۇللار. (نیسا سورەسی؛ 85)
مۆرید: بیز بورادا شەیح أفندی ایلە ایی گچینییۇروز کی، بلکی آحیرتتە أتگیندن توتارئز، بلکی بیزە فایداسئ دۇقونور.
بایئندئر: سیزە شفاعات أدەجگینی می سؤیلۆیۇرسونوز؟
شەیح أفندی: نەدن اۇلماسئن؟ بۆیۆک شەیح موصطافا عیصمت غاریبوللاە، ریسالەیی قودسیەسیندە شؤیلە بویورودو:
“أبوبکیرە وارئنجایا قادار بۆتۆن سیلسیلەدن یاردئم ایستەمەیی عادت أت! رسولوللاها (ص) واراراق اۇندان دا یاردئم ایستە. شەیحینی شفاعاتچی، آراجئ قئل کی، سنی سەوینچلە دۇلدورسون.
بایئندئر: نە قادار چۇق ایلاهئنئز وارمئش! شەیح، شفاعات یتکیسینی کیمدن آلئیۇر؟ آللاە کیمە بؤیلە بیر یتکی ورمیش؟
أبوبکیرە وارئنجایا قادار بۆتۆن سیلسیلەنیزدن یاردئم ایستەمەیی عادت أدینیپ، قئیامتە قادار جواب ورەمەیەجک کیشیلری راضئ أتمەیە چالئشاجاغئنئزا، آللاهئ راضئ أتمەیە چالئشسانئز اۇلماز مئ؟
مۆرید: بیز هر شەیی آللاە رئضاسئ ایچین یاپارئز. چۆنکۆ:
… وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ … ﴿۷۲﴾ (سورة التوبة)
“… حپسیندن اؤنملیسی آللاهئن رئضاسئدئر …” (تەوبە سورەسی؛ 72)
بایئندئر: آللاهئن شیرک سایدئغئ شەیلە اۇنون ریضاسئ قازانئلئر مئ؟ سیز نە قورئانا قولاق ورییۇرسونوز، نە دە عاقلئنئزئ قوللانئیۇرسونوز! آللاە تعالا شؤیلە بویورور:
… وَيَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ ﴿۱۰۰﴾ (سورة یونس)
… آللاە، عاقلئنئ قوللانمایانلارئن اۆستۆندە، آللاها گۆونمەمە پیسلیگی اۇلوشتورور. (یونوس سورەسی؛ 100)
شو آیتلر سیزە حیطاب أدییۇر:
قُلِ ادْعُوا الَّذِينَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَا يَمْلِكُونَ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ وَمَا لَهُمْ فِيهِمَا مِنْ شِرْكٍ وَمَا لَهُ مِنْهُمْ مِنْ ظَهِيرٍ ﴿۲۲﴾ وَلَا تَنْفَعُ الشَّفَاعَةُ عِنْدَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ حَتَّى إِذَا فُزِّعَ عَنْ قُلُوبِهِمْ قَالُوا مَاذَا قَالَ رَبُّكُمْ قَالُوا الْحَقَّ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ ﴿۲۳﴾ (سورة سبأ)
22- دە کی: “آللاە یاقئن ساندئقلارئنئزئ، گؤکلردە وە یردە ذررە قادار یتکیسی اۇلمایانلارئ چاغئراجاقسانئز چاغئرئن. اۇنلارئن بو ایکی یردە نە بیر اۇرتاقلئقلارئ، نە دە آللاهئن ایچلریندن بیر دستکچیسی واردئر.
23- اۇنون قاتئندا، ایذین وردیگی کیمسەدن باشقاسئنا شفاعاتین بیر یارارئ اۇلماز… (سبە سورەسی)
وَأَنْذِرْ بِهِ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَنْ يُحْشَرُوا إِلَى رَبِّهِمْ لَيْسَ لَهُمْ مِنْ دُونِهِ وَلِيٌّ وَلَا شَفِيعٌ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ ﴿۵۱﴾ (سورة الأنعام)
راببینین حوضورونا چئقارئلاجاقلارئندان قۇرقانلارئ قورئان ایلە اویار. اۇرادا اۇنلارئن نە بیر دۇستو، نە دە شفاعاتچیلری اۇلاجاقتئر. بلکی چکینیرلر. (أنعام سورەسی؛ 51)
مۆرید: بیزیم شەیح أفندییە باقئشئمئز، اۇنون بیزە یاردئمجئ اۇلاجاغئ یۇلوندادئر. مثەلا، ماحکمەدە آووکات توتما زۇرونلولوغو یۇقتور. آما گنللیکلە آووکات توتانلار داعوایئ قازانئرلار. شەیح أفندی دە بیزیم آووکاتئمئزدئر.
بایئندئر: سیز گیزلی آچئق هر شەیی بیلن آللاهئ ماحکمەدەکی حاکیملە بیر می توتویۇرسونوز؟
آللاە تعالا شؤیلە بویورور:
وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَإِنْ كَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنَا بِهَا وَكَفَى بِنَا حَاسِبِينَ ﴿۴۷﴾ (سورة الأنبیاء)
قئیامت گۆنۆ دۇغرو ترازیلر قورارئز؛ کیمسە حاقسئزلئغا اوغراتئلماز. حاردال دانەسی آغئرلئغئندا دا اۇلسا ترازییە قۇیارئز. بیز حساب گؤرمەیە یتریز. (أنبیا سورەسی؛ 47)
وَالَّذِينَ كَسَبُوا السَّيِّئَاتِ جَزَاءُ سَيِّئَةٍ بِمِثْلِهَا وَتَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ مَا لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ كَأَنَّمَا أُغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعًا مِنَ اللَّيْلِ مُظْلِمًا أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ ﴿۲۷﴾ (سورة یونس)
کؤتۆ ایشلرلە اوغراشانلارئن جزاسئ، کؤتۆلۆگۆن بیر قات فاضلاسئدئر. آلچاقلئق هر یانلارئنئ سارار. آللاەتان قۇرویاجاق کیمسەلری اۇلماز. یۆزلری سانکی گجەنین قارانلئق پارچالارئ ایلە اؤرتۆلمۆش گیبیدیر. ایشتە بونلار، جهننم حالقئدئر. اۇرادا اؤلۆمسۆز اۇلاجاقلاردئر. (یونوس سورەسی؛ 27)
دوروم بؤیلە ایکن، شەیح أفندی کیمی کیمدن قورتاراجاقتئر؟ آللاە، -حاشا- حاقسئزلئق یاپماسئن دییە دەورەیە گیرەجک وە مۆریدینی اۇنا قارشئ قۇرویاجاق؛ اؤیلە می؟! بو نە بۆیۆک بیر ساپئقلئق!
أنصاردان اۆممۆل-آعلا دییۇر کی:
“موهاجیرلرە قورعا چکیلینجە، بیزە عۇثمان بینمازعون دۆشتۆ. اۇنون أولریمیزدن بیرینە یرلشتیردیک. سۇنرا اؤلۆمۆنە سبب اۇلان حاستالئغا توتولدو. وفات أدینجە، یئقاندئ وە کندی ألبیسەلری ایچیندە کفنلندی. موحاممد (ص) ایچری گیردی. اۇ سئرادا اۇنا دەدیم کی:
-أبوص-صاعیب! آللاە سانا راحمت أیلەسین. آللاهئن سانا گرچکتن ایکرامدا بولوندوغونا شاهیدیم.
بونون اۆزرینە موحاممد (ص) شؤیلە دەدی:
-آللاهئن اۇنا ایکرام أتتیگینی نە بیلییۇرسون؟
دەدیم کی:
-بابام سانا قوربان أی آللاهئن ألچیسی! آللاە یا کیمە ایکرام أدر؟
نبیمیز دەدی کی:
-أوت، اۇنا قاچئنئلماز گرچک گلدی. واللاهی اۇنون ایچین حپ حایئرلار بکلییۇروم. آما بن، آللاهئن ألچیسی اۇلدوغوم حالدە ناسئل قارشئلاناجاغئمئ واللاهی بیلمییۇروم.
اۆممۆل-آعلا دەدی کی:
-واللاهی بوندان سۇنرا هیچ کیمسەیی تزکیە أتمم.” (بوحاری)
بیر آیت شؤیلەدیر:
قُلْ مَا كُنْتُ بِدْعًا مِنَ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِي مَا يُفْعَلُ بِي وَلَا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ وَمَا أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ ﴿۹﴾ (سورة الأحقاف)
دە کی: “بن ألچیلرین ایلکی دگیلیم؛ بانا وە سیزە نە یاپئلاجاغئنئ بیلمم. بن سادەجە بانا واحیۇلونانا اویارئم. بن سادەجە آپآچئق بیر اویارئجئیئم.” (آحقاف سورەسی؛ 9)
سیز شەیحینیزین جننتە گیرەجگیندن أمین اۇلدوغونوز گیبی؛ آللاهئن ورەجگی جزادان سیزی قورتاراجاغئندان دا أمینسینیز! بو گۆون سیزە نەرەدن گلییۇر؟ سیزین أولیا دەدیگینیز کیشی، ساقئن شو آیتتەکی شەیطانلاردان اۇلماسئن:
فَرِيقًا هَدَى وَفَرِيقًا حَقَّ عَلَيْهِمُ الضَّلَالَةُ إِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّيَاطِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ ﴿۳۰﴾ (سورة الأعراف)
آللاە بیرطاقئمئنئن یۇلا گلدیگینی اۇنایلار، بیرطاقئمئ دا ساپئقلئغئ حاق أدر. ساپئقلار، آللاە ایلە آرالارئنداکیلری أولیا سایاراق شەیطانلارا سارئلئرلار؛ آما کندیلرینی دۇغرو یۇلدا گؤرۆرلر. (آعراف سورەسی؛ 30)
وَمَنْ يَعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمَنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطَانًا فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ ﴿۳۶﴾ وَإِنَّهُمْ لَيَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَيَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ ﴿۳۷﴾ (سورة الزخرف)
کیم راحمانئن ذیکرینی (قورئانئ) بولانئق گؤرۆرسە، باشئنا بیر شەیطان سارارئز؛ اۇ، اۇنون یاقئن آرقاداشئ اۇلور. شەیطانلار بو گیبیلری یۇلدان چەویریرلر؛ آما بونلار دۇغرو یۇلدا اۇلدوقلارئنئ سانئرلار. (زوحروف سورەسی؛ 37-36)
راحمانئن ذیکری، قورئاندئر. سیز، قورئانا ضئد داورانئشلار ایچیندە اۇلدوغونوز حالدە، بونو گؤرمزلیکتن گلییۇر وە آدئنا أولیا دەدیگینیز کیشیلرین آرقاسئنا تاقئلئیۇرسونوز. اۆستەلیک کندینیزی حاق یۇلون اۇرتاسئندا سانئیۇرسونوز. سیزە بو یۇلو گؤسترنلر، آنجاق شەیطان اۇلابیلیرلر.
مۆرید: مۆفتۆلۆکتە بیر مۆفتۆ ایلە گؤرۆشمک ایستەرسن، آرایا بیر کیشینین گیریپ سنی مۆفتۆیە تاقدیم أتمەسی گرکیر. آرایا کیمسە گیرمەدن بیر یتکیلییلە، بیر باقانلا پات دییە گؤرۆشەبیلیر میسین؟ ایشتە شەیح أفندی دە، آللاە ایلە بیزیم آرامئزدا بیر وسیلە، بیر واسئطا اۇلماقتادئر.
بایئندئر: بیزە شاە دامارئندان یاقئن اۇلان آللاە تعالا ایچین بو سؤز ناسئل سؤیلنەبیلیر! بو، مۆشریکلرین اینانجئدئر. شیرک، آللاە ایلە قول آراسئنا آراجئ قۇیوپ، آللاهئ گری سئرایا قۇیماقتئر.
زۆمر سورەسیندە بونا دیققات چکیلیر:
أَلَا لِلَّهِ الدِّينُ الْخَالِصُ وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِي مَا هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ كَاذِبٌ كَفَّارٌ ﴿۳﴾
بیلین کی، آللاهئن دینی، آرئ-دورو دیندیر. آللاەتان اؤنجە أولیایا سارئلانلار دەرلر کی: “بونلارا قوللوق أتمەمیز صئرف، بیزی آللاها داحا چۇق یاقلاشتئرسئنلار،” دەدیلر. آللاە تارتئشئپ دوردوقلارئ هر قۇنودا، یۆزلرینە قارشئ حۆکمۆنۆ ورەجکتیر. آللاە، کندینی دۇغرولارا قاپامئش بیر یالانجئیئ یۇلونا قابول أتمز. (زۆمر سورەسی؛ 3)
بانا سؤیلەر میسینیز؛ یاراتان، بسلەین، بۆیۆتن وە سیزە، سیزدن یاقئن اۇلان آللاە مئ سیزی داحا ایی تانئر؛ یۇقسا شەیح أفندی می؟
مۆرید: طابیعی کی، آللاە تانئر.
بایئندئر: پکی شەیح أفندی، سیزین نەیینیزی آللاها تانئتاجاق؟
مۆرید: ؟!!
