صابئرسئزلئغئمئزئن نتیجەسی اۇلان، دۆشۆنمەدن صارف أتتیگیمیز سؤیلملرین آچتئغئ یارالارئ تداوی أتمک گرکمکتەدیر. پەیغامبرین سەوگیلی آرقاداشئ حض. عؤمرین سؤیلەدیگی سؤزلرین آلتئندا نە قادار أزیلدیگینی، صافیورراحمان أل-مۆبارک فورینین “پەیغامبر أفندیمیزین حایاتئ وە داعوتی” کیتابئندان اۇقویالئم:
حودەیبیە موصالاحاسئنئن دۇغوراجاغئ باعضئ سۇنوچلارئ دۆشۆندۆکچە، مۆسلۆمانلارئ اۆزۆنتۆ وە کدر قاپلئیۇردو.
آرالارئندا أن چۇق اۆزۆلن بلکی دە حض. عؤمر ایدی. پەیغامبریمیزە گلیپ:
“یا رسولوللاە! اۇنلار باطئل اۆزەریندە، بیز حاق یۇل اۆزەریندە دگیل میییز؟” دییە سۇردو. پەیغامبریمیز (ص):
“أوت!” دییە جواب وردی. حض. عؤمر بو دفعا:
“اۇ حالدە نە دییە دینیمیزدن تاعویض ورییۇروز؟” دییە سۇردو. پەیغامبریمیز (ص):
“أی عؤمر! بن آللاهئن رسولۆیۆم وە اۇنا عیصیان أدەجک دگیلیم. اۇ بنیم یاردئمجئمدئر. بنی آصلا ضاییع أتمەیەجکتیر” دەدی. حض. عؤمر:
“سن بیزە بەیتوللاها گیدیپ طاواف أدەجگیمیزی سؤیلەمییۇر مویدون؟” دییە سۇردو. پەیغامبریمیز (ص):
“أوت، آما بو سنە گیرەجگینیزی سؤیلەدیم می؟” دەدی. حض. عؤمر:
“حایئر!” دەدی. پەیغامبر (ص):
“سن بەیتوللاها گیرەجک وە طاواف یاپاجاقسئن!” بویوردو.
عؤمر قئزغئن اۇلاراق آیرئلئپ حض. أبو بکیرە گلدی. رسولوللاها (ص) سؤیلەدیکلرینین عاینئسئنئ اۇنا دا سؤیلەدی. حض. أبو بکیر دە عاینن رسولوللاهئن (ص) وردیگی شکیلدە جواب وردی. عیلاوە اۇلاراق:
“اؤلۆنجەیە قادار اۇنون اۆزنگیسینی سئمسئقئ توت. واللاهی اۇ حاق اۆزەرینەدیر.” دەدی. بوندان سۇنرا:
“بیز سانا گرچکتن آچئق بیر ظافر وردیک.” (فتیح؛ 1) آیتی جلیلەسی نازیل اۇلدو. پەیغامبریمیز (ص) حض. عؤمرە حابرجی گؤندریپ بو آیتی اۇقودو. حض. عؤمر:
“یا رسولوللاە! یۇقسا فتیح بو مودور؟” دییە سۇردو. پەیغامبریمیز (ص):
“أوت!” دییە جواب ورینجە، گؤنلۆ حوضورلا دۇلوپ گیتتی.
حض. عؤمرین صابئرسئزلئغئنئن نتەجەسی اۇلان وە سۇنراسئنئ دۆشۆنمەدن سؤیلەدیگی بو سؤزلردن سۇن درەجە پیشمان اۇلدوغونو دوامئندا شؤیلە آنلاتمئشتئر:
“بو گۆناهئمئن باغئشلانماسئ ایچین چۇق عامل یاپتئم. حالا اۇ گۆن یاپتئغئم بو حارەکت سببییلە، حایئرلئ اۇلدوغونو اوماراق سؤیلەدیگیم سؤزلرین قۇرقوسوندان صاداقا ورییۇر، اۇروچ توتویۇر، ناماز قئلئیۇر، کؤلە آزاد أدییۇروم.” (زادۆل-معاد)
حایاتئمئزدا صارف أدیلن نەجە زامانسئز سؤزلر واردئر. “هر دۇغرو هر یردە سؤیلنمز.” حاقیقاتینی بیر طارافا بئراقئپ، همن سؤیلەمەیی، سؤزلر داحا بیتمەدن همن قارشئداکینین دە آنلاماسئ ایستنمکتەدیر. اۆستەلیک دۇغرو آنلاتئلان کیشینین آنلاتئلان گیبی آنلاماسئ بکلنیر.
حالبوکی قالبلرین موطمائین اۇلماسئ گرکمکتەدیر. نیتەکیم حض. عؤمر دە موطمائین اۇلماق ایچین زامانا ایحتیاج دویموشتور.
قابول أدیلمەین، آنلاشئلمایان هر آنلایئش قارشئداکی ایچین بۇشتور. قابول أدیلمک دە، آنلاشئلماق دا حۇشتور.
کندیلرینین ایی ایفادە أدیلمەدیگی، برابرلیکلرین آنلئق اۇلدوغو، اۇرتاق نۇقطالاردا بولوشولمادئغئ بیر بیرلیکتەلیک، اوزون سۆرەجک بیر بیرلیکتەلیک دگیلدیر. ایستیشارەنین اۇلمادئغئ أولیلیکلردە، دگرسیزلیک دویغوسو حاکیمدیر.
گؤرۆنن اۇ کی، حودەیبیەدن بیر دە عائیلەدەکی سۇرونلاردان قورتولوشون دا مۆژدەسی چئقارتئلابیلیر. گجەنین أن قارانلئق زامانئ، گۆندۆزە أن یاقئن اۇلان آنئدئر. کریزلرین اۇلماسئ وە عاقابیندە بو کریزلرین ایمکان حالینە گتیریلمەسی موتلو وە حوضورلو اۇلمانئن حابرجیسیدیر.
صابرەدنلرین سئقئنتئلارئنئ، دردلرینی قارشئسئنداکینە آنلاشماق ایچین آنلاشئلدئغئ دیلدن آنلاتانلارئن، آنلاتئرکن قالب قئرمایانلارئن، قئردئیسا تداوی أتمک ایچین بۆیۆک غایرت صارف أدنلرین فتحی مۆبینی حایئرلئ اۇلسون!..
