نۆبۆووت سۇنراسئ دؤنم
قورئان، نبی-رسول موحاممدی (ع) شؤیلە تانئتیۇر: “اۇ دا بیۇلۇژیک اۇلاراق طئبقئ بیزیم گیبی بیر بشردیر (اینساندئر). آما اۇ آللاهئن ألچیسیدیر. بو نەدنلە آللاەتان واحی آلئر. آلدئغئ بو واحیی اینسانلارا تبلیغ أدر. یوموشو سادەجە آلدئغئ واحیی تبلیغ أتمکتیر. تبلیغ أتتیگی آیتلر، مۆمینلر ایچین آللاەتان گتیردیگی مۆژدەلر، کافیرلر ایچین ایسە اویارئدئر. اۇ، اۇلاغان اۆستۆ اؤزللیکلرە صاحیب دگیلدیر. اۇ بیر ایلاە دگیلدیر. اۇ دا طئبقئ بیزیم گیبی یەمک یەر، ایچر وە جارشئلاردا دۇلاشئر. اؤلۆمسۆز دە دگیلدی. اؤنجەکی تۆم رسوللر گیبی، اۇ دا بیر گۆن اؤلەجکتی (وە اؤلدۆ). اۇ دا سادەجە آللاەتان آلدئغئ واحیە تابیع اۇلدو. اۇنون واحیدن باشقا گیزلی بیر رهبری اۇلمادئ. غایبئ دا بیلەمزدی. اینسانلارئن ایچینی اۇقویامازدئ. یالان سؤیلەین مۆنافئقلارئ تانئیامازدئ. موعجیزە گؤسترمک ألیندە اۇلان بیر شەی دگیلدی. اۇنا وریلن بیر تک موعجیزە واردئ وە اۇ دا “قورئاندئ”. اۇنا قورئاندان باشقا بیر موعجیزە وریلمەدی.” بو حوصوصلارئن بیلدیریلدیگی ایلگیلی آیتلر شؤیلەدیر:
دە کی: “بن دە طئبقئ سیزین گیبی بیر بشریم (ایلاە دگیلیم). بانا، ایلاهئنئزئن تک بیر ایلاە اۇلدوغو واحیەدیلیۇر. آرتئق کیم راببینە قاووشمایئ اومویۇرسا، صالیح عامل ایشلەسین وە راببینە یاپتئغئ عیبادتلریندە هیچ کیمسەیی اۇرتاق أتمەسین /شیرک قۇشماسئن (بنی دە). (کهف سورەسی؛ 110)
دە کی: “راببیم بۆتۆن أکسیکلیکلردن اوزاقتئر! بن ألچی اۇلاراق گؤندریلمیش بشردن باشقا بیر شەی دگیلیم.” (ایسرا سورەسی؛ 93)
اۇنلار (بیر دە) شؤیلە دەدیلر: “بو نە بیچیم بیر رسول؟ (عاینئ بیزیم گیبی) یەمک ییۇر وە چارشئلاردا دۇلاشیۇر! اۇنا بیر ملک ایندیریلملی وە کندیسییلە بیرلیکتە اۇ دا اویارئجئ اۇلمالئ دگیل مییدی؟” (فورقان سورەسی؛ 7)
موحاممد آنجاق بیر رسولدۆر. اۇندان اؤنجە دە نیجە رسوللر گلیپ گچمیشتیر. أگر اۇ اؤلۆر یا دا اؤلدۆرۆلۆرسە، سیز گریسین گرییە (أسکی دینینیزە) می دؤنەجکسینیز؟ (آلی عیمران سورەسی؛ 144)
موحاققاق کی سن دە اؤلەجکسین، اۇنلار دا اؤلەجکلر. (زۆمر سورەسی؛ 30)
دە کی: “بن سیزە آللاهئن حازینەلری بنیم یانئمدادئر دەمییۇروم. بن غایبئ دا بیلمم. بن بیر ملگیم دە دەمییۇروم. بن سادەجە بانا واحیۇلونانا تابیع اۇلویۇروم.” (أنعام سورەسی؛ 50)
دە کی: “بن رسوللرین ایلکی دگیلیم. بانا وە سیزە نە یاپئلاجاغئنئ دا بیلمم. بن آنجاق بانا واحیۇلونانا تابیع اۇلیۇروم. وە بن یالنئزجا آچئق بیر اویارئجئیئم (باشقا بیر شەی دگیلیم). (آحقاف سورەسی؛ 9)
دە کی: “آللاهئن دیلەمەسی دئشئندا، بن کندیم ایچین بیلە نە بیر فایدا ساغلایابیلیریم نە دە کندیمە گلەجک هرحانگی بیر ضارارئ ساوابیلیریم. أگر بن غایبئ بیلمیش اۇلسایدئم، ألبتتە کندیم ایچین داحا چۇق حایئر ألدە أدردیم وە -بو دورومدا- بانا هیچبیر فنالئق دا دۇقونمازدئ. بن ایمان أدنلر ایچین آپآچئق اویارئجئ وە مۆژدەجیدن باشقا بیر شەی دگیلیم. (آعراف سورەسی؛ 188)
دە کی: “دۇغروسو بن سیزە نە ضارار ورمە نە دە فایدا ساغلاما گۆجۆنە صاحیبیم.” دە کی: “(باشئما بیر ضارار گلمەسی حالیندە) نە آللاەتان باشقا کیمسە بنی قۇرویابیلیر نە دە اۇندان باشقا سئغئناجاق کیمسە بولابیلیریم. بنیم (یوموشوم) سادەجە آللاەتان گلنلری، اۇنون ریسالتینی تبلیغ أتمکتیر (باشقا بیر شەی دگیل). (جین سورەسی؛ 23-21)
هم چەورەنیزدەکی عارابلاردان مۆنافئقلار وار هم دە مدینە حالقئندان مۆنافئقلئقتا ائصرار أدنلر وار. سن اۇنلارئ بیلەمزسین (تانئیامازسئن). اۇنلارئ بیز بیلیریز. بیز اۇنلارئ اکی کرە عاذابا اوغراتاجاغئز. داحا سۇنرا دا بۆیۆک بیر عاذابا ایتیلەجکلر. (تەوبە سورەسی؛ 101)
اۇنلارئ (مۆنافئقلارئ) گؤردۆگۆن زامان قالئبلارئ حۇشونا گیدر. قۇنوشتوغو زامان دا سؤزلرینە قولاق وریرسین. اۇنلار سانکی ألبیسە گییدیریلمیش کرستە گیبیدیرلر. (مونافیقون سورەسی؛ 4)
بو آیتلردن آنلاشئلماقتادئر کی رسولوللاە، اینسانلارئن ایچینی گؤرەمییۇر وە قالبینی اۇقویامئیۇردو. مۆنافئقلارئ تانئیامئیۇر، اۇنلارئن مۆنافئق اۇلدوغونو بیلەمییۇردو. غایبئ دا بیلەمییۇردو. رسولوللاە اینسانلارئن قالبینی اۇقویامئیۇر، اۇنلارئن ایچینی بیلەمییۇر ایسە، هیچبیر اینسانئن بؤیلە بیر یتەنگە صاحیب اۇلدوغو ایددیعا أدیلەمز. آللاە بیلدیریرسە بیلەبیلیر شکلیندە بیر ایددیعا دا ایلری سۆرۆلەمز. چۆنکی آللاە کیمسەیە بؤیلە بیر شەی بیلدیرمەیەجگینی بیلدیرمیشتیر. باعضئ اینسانلارا بؤیلە بیر بیلگینین وریلدیگینە (وریلەجگینە) دائیر هرحانگی بیر آیت یۇقتور.
قورئان هر نبییە فارقلئ مزیەتلرین وریلدیگینی وە دۇلایئسئیلا باعضئ نبیلرین صاحیب اۇلدوغو مزیەتلر باقئمئندان دیگر نبیلردن اۆستۆن (فاضیلتلی) اۇلدوغونو بیلدیرمکتەدیر.
اۇ رسوللرین باعضئسئنئ باعضئلارئندان اۆستۆن (فاضیلتلی) قئلدئق. آللاە اۇنلاردان بیر قئسمئ ایلە قۇنوشتو وە باعضئلارئنئن درەجەلرینی یۆکسلتتی. (مثەلا) مریەم اۇغلو عیسایا آچئق موعجیزەلر وردیک وە اۇنو روحولقودۆس ایلە گۆچلندیردیک. (باقارا سورەسی؛ 253)
گرچکتن بیز باعضئ نبیلری باعضئلارئندان اۆستۆن قئلدئق. (مثەلا) داوودا زبور وردیک. (ایسرا سورەسی؛ 55)
آللاە بویورموشتو کی؛ أی عیسا! سنی وفات أتتیرەجگیم وە سنی کندی قاتئما یۆکسلتەجگیم وە سنی اینکار أدنلردن آرئندئراجاغئم وە سانا اویانلارئ قئیامتە قادار کافیرلردن اۆستۆن قئلاجاغئم. (آلی عیمران سورەسی؛ 55)
(آللاە:) “أی موسا! سانا وردیگیم ریسالتیملە وە سنینلە قۇنوشماملا، سنی اینسانلار اۆزەریندە سچکین قئلدئم. سانا وردیکلریمی آل وە شۆکرەدنلردن اۇل!” دەدی. (آعراف سورەسی؛ 144)
کیتابتا ایدریسی دە آن! چۆنکی اۇ، سؤزۆ دۆغرو اۇلان بیر نبی ایدی. وە بیز اۇنو اۆستۆن بیر ماقاما یۆجلتتیک. (مریەم سورەسی؛ 57-56)
بیز سنین شانئنئ یۆجلتمەدیک می؟ (اینشیراح سورەسی؛ 4)
اۇنلارئن حپسینی (تۆم نبیلری) عالملرە اۆستۆن قئلدئق. (أنعام سورەسی؛ 87)
گؤرۆلدۆگۆ اۆزەرە بو آیتلر، هر نبینین کندینە گؤرە باعضئ مزیەتلرە صاحیب اۇلدوغونو وە باعضئ نبیلرین درەجەلرینین یۆکسلتیلدیگینی بیلدیریۇر. آنجاق “أنعام؛ 87” آیتیندە گؤرۆلدۆگۆ اۆزەرە قورئان (سادەجە باعضئ نبیلرین دگیل) تۆم نبیلرین عالملرە اۆستۆن قئلئندئغئنئ بیلدیرمیشتیر. اۇ حالدە هر نبینین کندینە گؤرە باعضئ اۆستۆنلۆکلری بولوندوغونو بیلدیرن بو آیتلری بیزلر ناسئل آنلامالئیئز؟ بو آیتلر، نبی-رسوللر حاققئندا بیزیم یاپمامئز گرکنلری بیلدیرن آیتلر دگیلدیر. بو واصئفلار، آللاە ایلە رسوللری آراسئندا اۇلان بیر دورومدور. چۆنکی بیزیم آچئمئزدان نبی-رسوللر آراسئندا هرحانگی بیر فارق یۇقتور، اۇلمامالئدئر. بیزە دۆشن یوموش، بونون بؤیلە اۇلدوغونا اینانماقتئر. زیرا بو دورومو (بیزە دۆشن یوموشون نە اۇلدوغونو) “باقارا؛ 136” وە “باقارا؛ 285” آیتلری آچئقچا شؤیلە بیلدیریۇر:
بیز، آللاها وە بیزە ایندیریلنە؛ ایبراهیم، ایسماعیل، ایسحاق، یاعقوب وە أسباطا ایندیریلنە، موسا وە عیسایا وریلنلرلە راببی طارافئندان دیگر نبیلرە وریلنلرە، اۇنلاردان هیچبیری آراسئندا فارق اۇلمادئغئنا ایناندئق وە بیز سادەجە آللاها تسلیم اۇلدوق” دەیین! (باقارا سورەسی؛ 136)
