ایکینجیسی؛ گۆزل قۇقو… دۆنیانئن حلال دائیرەسی ایچیندە بۆتۆن گۆزللیکلرینی قاپساماقتادئر. آللاهئن آرضئ گنیش اۇلدوغو گیبی نیعمتلری دە گنیشتیر. أت می جانئن چکتی؛ دۇموز أتی وە پوتلار آدئنا کسیلمەینلر حاریج نە ایستەرسن یەنیلەبیلیر. تاتلئ سولار مئ جانئن چکتی؛ سارحۇشلوق وریپ سنی سندن أدن ایچکیلر حاریج ایچیلەبیلیر. تک شارطئ ایسراف أتمەمکتیر. زیرا حاق تعالا؛ “یەیین، ایچین! ایسراف أتمەیین!” (آعراف؛ 31) بویورموشتور. دۆنیا نیعمتلری مۆمینلر ایچیندیر. آحیرت نیعمتلری ایسە سادەجە مۆمینلر ایچیندیر. آللاهئن حلال قئلدئغئنئ هیچ کیمسە حارام قئلاماز. آعراف سورەسیندە حاق تعالا شؤیلە بویورور: “دە کی؛ ‘آللاهئن قوللارئ ایچین چئقاردئغئ سۆسۆ (یاقئشان گییسییی)، تمیز رئزئقلارئ کیم حارام أتتی؟’ دە کی؛ ‘بونلار دۆنیادا أساسن مۆمینلر ایچیندیر، قئیامت (مزاردان قالقئش) گۆنۆندن ایعتیبارن سادەجە اۇنلار ایچین اۇلاجاقتئر.’ بیلن بیر تۇپلولوق ایچین آیتلریمیزی بؤیلە آچئقلارئز.” (آعراف؛ 32)
اۆچۆنجۆ تاشئمئز ایسە بلکی أن چۇق ایهمال أتتیگیمیز یا دا “چانتادا ککلیک” دۆشۆنجەسییلە پک اؤنمسەمەدیگیمیز “قادئن” یاعنی أشلریمیزدیر.
صالیحا بیر أش صاحیبی اۇلماق، بو دۆنیانئن جننتە دؤنۆشمەسی، دۇغاجاق أولادلارئن صالیح اۇلماماسئ، گؤز آیدئنلئغئ دەمکتیر. چۇجوق أگیتیمینین آننە قارنئنا دۆشمەدن اؤنجە باشلادئغئ بیلینن بیر گرکچەدیر. بوندان دۇلایئ أشلر ایی سچیلملیدیر. ایی بیر حانئما صاحیب اۇلماق ایچین ایی بیری اۇلماق گرکیر.
أشینی ایی سچنلر، چۇجوقلارئنئ ایی وە حلال یتیشتیرمک ایستەینلردیر.
موتلو اۇلماق ایستەین أشینی، ساغلئقلئ اۇلماق ایستەین آشئنئ، ایی پارا قازانماق ایستەین ایشینی ایی دۆشۆنملیدیر.
أولیلیکلرینی سادەجە فیزیکی گۆزللیکلرینە باقئپ آحلاقئنئ، کاراکترینی، اینانچ بیرلیگینی آرامایانلار، باشئنئ دووارا ووراجاقتئر.
وە مۆشریک أرککلر دە ایمان أتمەدیکچە، مۆسلۆمان قادئنلارئ نیکاح أتتیرمەیینیز. ألبتتە مۆمین بیر کؤلە، بیر مۆشریکتن حایئرلئدئر. وەلەو کی، اۇ مۆشریک حۇشونوزا گیتسە بیلە. (باقارا؛ 221)
راحمت پەیغامبری، أشلردە آرانابیلەجک اؤزللیکلری دؤرت باشلئقتا تۇپلامئشتئر: گۆزللیک، آصالت، زنگینلیک، دیندارلئق یاعنی آحلاق… وە تاوصیەسی دیندار وە گۆزل آحلاقلئسئدئر.. اؤنملی اۇلان اؤنجەلیکلە صامیمیەتتیر.
زیرا راحمت پەیغامبری؛ “کیم کی گؤزۆنۆ یابانجئدان چکمک، ناماحرمدن قۇرونماق وە آقرابالئق حاققئنئ گؤزتمک اۆزەرە أولنیرسە، آللاە تعالا (بو أولنمەدە) اۇ أرکگی بو قادئنلا وە اۇ قادئنئ دا بو أرککلە مسعود أدر.” بویورموشتور. (ذهەبی)
بو ایکی حادیثتە دە نە ایستندیگینی بیلەرک، حایات یۇلجولوغونو برابر یاپئلاجاق یۇل آرقاداشئنئ سچمە گرکلیلیگینی اؤگرنمیشتیر. نیتەکیم حایاتتا نە ایستەدیگینی بیلنلر قازانمامئش مئدئر؟
دیندار وە آحلاقلئ اۇلانئنئ سچین دەرکن؛ چیرکین اۇلسون، آصیل بیر عائیلەدن گلمەسین، چۇق فاقیر اۇلسون دەمک ایستەمەمیشتیر.
اونوتولمامالئدئر کی، آقرابالئق باغئنئن قۇرونماسئ دەمک، أولننین سادەجە أشییلە دگیل، عائیلەسییلە دە برابر اۇلونماسئ دەمکتیر. أولندیکتن سۇنرا أشینین آننەسی آننە، باباسئ بابا، قاردشلری دە قاردشلریدیر. بیر عائیلە اۇلونموشتور. سنین آننەن بنیم آننەم، سنین آقرابالارئن بنیم آقرابالارئم دەنیلدیگی گۆن، عائیلە موتلولوغو سویا دۆشەجکتیر.
أولیلیگین دینینین تاماملانماسئ دەمک اۇلدوغو اونوتولمامالئدئر.
أولیلیکلر “بیربیریمیزە هر یؤندن موحتاجئز” دۆشۆنجەسییلە قورولمالئدئر. حاستالئقتا، ساغلئقتا، گۆزل وە کؤتۆ گۆندە، گنچلیکتە وە یاشلئلئقتا برابر اۇلابیلملیدیر.
ایی بیر أش، أشینە یاشاما گۆجۆ مۆجادلە عازمی قازاندئرئر. باشارئسئنئ آرتتئرئر. حایاتئ آنلاملئ وە یاشانئلئر قئلار. بو دا آرالارئنداکی سەوگی، سایغئ وە گۆون چنبرینین اۇلوشتوردوغو فداکارلئغئ گتیریر.
اویوملو، صابئرلئ وە آنلایئشلئ أولیلیکلر حوضورلو أولیلیکلردیر. چۇجوغون أگیتیلمەسی ایچین أکسترا بیر غایرتە ایحتیاج یۇقتور. ذاتن چۇجوق هر شەیی گؤرەرک اؤگرنەجکتیر.
دواملئ ألشتیریلن، سایغئسئزلئق یاپئلئپ أودەکی یری قۇرونمایان أشلر، زامانلا سایغئیئ دا، گۆونی دە، سەوگییی دە تۆکتەجکتیر. سۇنوندا حایاتئن چکیلمز اۇلدوغو آندا گۆندمدە بۇشانما اۇلاجاقتئر. بو آجئ سۇنون أن آغئر یۆکۆنۆ دە یاورولار چکەجکتیر.
نە اۇلور نە کندیمیزە، نە أشلریمیزە، نە دە چۇجوقلارئمئزا ظولمەتمەیەلیم. حایاتئ یاشانئلئر قئلماق هر زامان ألیمیزدەدیر. بونو هیچ کیمسەنین ألینە ورمەیەلیم.
