آللاە ایلە بیرلیکتە باشقاسئنئ شفاعاتچئ أدینمک، کسین اۇلاراق شیرکتیر، باشقاسئنئ تانرئ أدینمکتیر.
أَأَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِ آلِهَةً إِنْ يُرِدْنِ الرَّحْمَنُ بِضُرٍّ لَا تُغْنِ عَنِّي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا وَلَا يُنْقِذُونِ ﴿۲۳﴾ (سورة یس)
اۇندان باشقا تانرئلار مئ أدینەییم؟ اۇ چۇق أسیرگەیجی آللاە، أگر بانا بیر ضارار دیلەرسە اۇنلارئن شفاعاتئ بانا هیچبیر فایدا ورمز، بنی قورتاراماز. (یاسین سورەسی؛ 23)
وَلَمْ يَكُنْ لَهُمْ مِنْ شُرَكَائِهِمْ شُفَعَاءُ وَكَانُوا بِشُرَكَائِهِمْ كَافِرِينَ ﴿۱۳﴾ (سورة الروم)
(آللاها) اۇرتاق سایدئقلارئندان هیچبیری اۇنلارا شفاعاتچئ اۇلمایاجاقتئر. حالبوکی اۇنلار، بو اۇرتاقلارئ یۆزۆندن کافیر اۇلموشلاردئ. (روم سورەسی؛ 13)
وَيَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنْفَعُهُمْ وَيَقُولُونَ هَؤُلَاءِ شُفَعَاؤُنَا عِنْدَ اللَّهِ قُلْ أَتُنَبِّئُونَ اللَّهَ بِمَا لَا يَعْلَمُ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ ﴿۱۸﴾ (سورة یونس)
آللاهئن آستئندان کندیسینە ضارار ورمەیەجک وە یارارئ دۇقونمایاجاق شەیلرە دە قوللوق أدرلر وە: “بونلار آللاە قاتئندا بیزیم شفاعاتچئلارئمئزدئر” دەرلر. دە کی: “سیز آللاها، گؤکلردە وە یردە بیلمەدیگی بیر شەی می حابر وریۇرسونوز؟ اۇ، سیزین شیرک قۇشتوقلارئنئزدان اوزاق وە یۆجەدیر.” (یونوس سورەسی؛ 18)
قئیامت گۆنۆ شفاعات یۇقتور:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقْنَاكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ يَوْمٌ لَا بَيْعٌ فِيهِ وَلَا خُلَّةٌ وَلَا شَفَاعَةٌ وَالْكَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿۲۵۴﴾ (سورة البقرة)
أی ایمان أدنلر! کندیسیندە هیچبیر آلئش وریشین، هیچبیر دۇستلوغون وە هیچبیر شفاعاتئن اۇلمادئغئ گۆن گلمەدن اؤنجە، سیزە وردیگیمیز رئزئقلاردان آللاە یۇلوندا حارجایئن. کافیرلرە گلینجە، اۇنلار ظالیملردیر. (باقارا سورەسی؛ 254)
مۆشریکلرین شفاعات أدەجگینی ظاننەتتیگی وارلئقلار، اۇ گۆن هیچبیر ایشە یارامایاجاقتئر:
وَلَقَدْ جِئْتُمُونَا فُرَادَى كَمَا خَلَقْنَاكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَتَرَكْتُمْ مَا خَوَّلْنَاكُمْ وَرَاءَ ظُهُورِكُمْ وَمَا نَرَى مَعَكُمْ شُفَعَاءَكُمُ الَّذِينَ زَعَمْتُمْ أَنَّهُمْ فِيكُمْ شُرَكَاءُ لَقَدْ تَقَطَّعَ بَيْنَكُمْ وَضَلَّ عَنْكُمْ مَا كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ ﴿۹۴﴾ (سورة الأنعام)
آند اۇلسون، سیزی ایلک دفعا یاراتتئغئمئز گیبی تکر تکر بیزە گلدینیز. سیزە وردیگیمیز دۆنیالئق نیعمتلری دە آرقانئزدا بئراقتئنئز. حانئ حاققئنئزدا آللاهئن اۇرتاقلارئ اۇلدوغونو ظاننتیگینیز شفاعاتچیلرینیزی دە یانئنئزدا گؤرمۆیۇروز؟ آرتئق آرانئزداکی باغلار تامامن قۇپموش وە (شفاعاتچئ اۇلدوغونو) ایددیعا أتتیکلرینیز، سیزی یۆز اۆستۆ بئراقئپ قایبۇلموشلاردئر. (أنعام سورەسی؛ 94)
قئیامت گۆنۆ اینسان أن یاقئنلارئندان بیلە قاچاجاقتئر. نەرەدە قالدئ باشقاسئنئن ایمدادئنا یتیشمک؟
يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ ﴿۳۴﴾ وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ ﴿۳۵﴾ وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ ﴿۳۶﴾ لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ ﴿۳۷﴾ (سورة عبس)
اۇ گۆن کیشی قاچار؛ قاردشلریندن، آناسئندان، باباسئندان، أشیندن وە اۇغلوندان. اۇنلاردان هر بیرینین اۇ گۆن باشئندان آشان ایشی واردئر. (عابەسە سورەسی؛ 34-37)
وَلَا يَسْأَلُ حَمِيمٌ حَمِيمًا ﴿۱۰﴾ يُبَصَّرُونَهُمْ يَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ يَفْتَدِي مِنْ عَذَابِ يَوْمِئِذٍ بِبَنِيهِ ﴿۱۱﴾ وَصَاحِبَتِهِ وَأَخِيهِ ﴿۱۲﴾ وَفَصِيلَتِهِ الَّتِي تُؤْوِيهِ ﴿۱۳﴾ (سورة المعارج)
دۇست دۇستون حالینی سۇراماز. بیریلرینە گؤستریلیرلر. سوچلو اۇ گۆنۆن عاذابئندان قورتولماق ایچین فیدیە ورمک ایستەر؛ اۇغوللارئنئ، أشینی وە قاردشینی، کندیسینی بارئندئران، ایچیندە یتیشتیگی عاشیرتینی وە یر یۆزۆندە اۇلان هرکسی فیدیە اۇلاراق وریپ جانئنئ قورتارمایئ چۇق ایستەر. (معاریج سورەسی؛ 10-14)
ماحشردە بابا وە أولادئن بیربیرینە هیچبیر فایداسئ اۇلمایاجاقتئر.
يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ وَاخْشَوْا يَوْمًا لَا يَجْزِي وَالِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَلَا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَنْ وَالِدِهِ شَيْئًا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ ﴿۳۳﴾ (سورة لقمان)
أی اینسانلار! راببینیزە قارشئ گلمکتن ساقئنئن! اؤیلە بیر گۆندن چکینین اۇ گۆن هیچبیر بابا أولادئنا آصلا فایدا ورەمز، أولاد دا باباسئنا فایدا ساغلایاماز. آللاهئن واعادئ ألبتتە گرچکتیر. اۇ حالدە سیزی دۆنیا آلداتماسئن وە چۇق حیلەکار شەیطان دا، سیزی آللاە ایلە آلداتماسئن؛ آللاهئن عاففئنا گۆوندیرمەسین! (لۇقمان سورەسی؛ 33)
آقرابالارئن دا بیربیرلرینە فایدالارئ اۇلمایاجاقتئر.
وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَإِنْ تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَى حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى إِنَّمَا تُنْذِرُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَيْبِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَمَنْ تَزَكَّى فَإِنَّمَا يَتَزَكَّى لِنَفْسِهِ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ ﴿۱۸﴾ (سورة فاطر)
هیچبیر گۆناهکار باشقا بیر گۆناهکارئن یۆکۆنۆ یۆکلنمز. گۆناە یۆکۆ آغئر اۇلان کیمسە، (بیر باشقاسئنئن) گۆناهئنئ یۆکلنمەیە چاغئرسا، اۇندان هیچبیر شەی یۆکلنیلمز؛ چاغئردئغئ کیمسە یاقئنئ دا اۇلسا. سن آنجاق گؤرمەدیگی حالدە راببیندن ایچین ایچین قۇرقانلارئ وە ناماز قئلانلارئ اویارئرسئن. کیم آرئنئرسا آنجاق کندیسی ایچین آرئنمئش اۇلور. دؤنۆش آنجاق آللاهادئر. (فاطئر سورەسی؛ 18)
بو آیتلە بیرلیکتە موحاممدین (ع) قئزئنا یاپتئغئ شو اویارئیئ تکر تکر دۆشۆنەلیم:
“أی قئزئم فاطئما! سن دە کندینی آللاەتان ساتئن آلمایا چالئش؛ زیرا سنین ایچین دە بیر شەی یاپامام.” (بوحاری)
