مذهبلر، آللاهئن کیتابلارئنا بو شکیلدە اینانان بیر مۆسلۆمان بئراقمامئشلاردئر.
أن بۆیۆک تاحریفین، حیکمت وە سۆننت قاوراملارئندا یاپئلدئغئنئ ایفادە أتمیشتیک. حیکمت، آللاهئن ایندیردیگی کیتابلاردا آچئقلادئغئ چؤزۆم اۆرتمە یؤنتمیدیر. هر نبی گیبی موحاممد (ع) دە کندیسینە ایندیریلن کیتابئ وە حیکمتی (نیسا سورەسی؛ 113) اۆممتینە اؤگرتمیش (باقارا سورەسی؛ 151)، (آلی عیمران سورەسی؛ 164) وە (جومعا سورەسی؛ 2)؛ وە بۆتۆن سئقئنتئلارئ حیکمتە گؤرە چؤزمۆشتۆر. نبیمیزین بیزە قادار اولاشان سؤز وە اویغولامالارئنئن تامامئ، بیرر حیکمتتیر. اۇنلارئ، ایلگیلی آیتلرلە بیرلیکتە اۇقورساق بیزیم ایچین اؤرنک چؤزۆملر اۇلدوقلارئنئ گؤرۆر وە حیکمتی، اۇنلار ائشئغئندا قۇلایجا قاورارئز. نبیمیزین سؤز وە اویغولامالارئنا قارئشتئرئلان یانلئشلارئ دا آنجاق بو یؤنتم ایلە اۇرتایا چئقارابیلیریز.
تاحریف أدیلن أن اؤنملی قاوراملاردان سۆننت ایسە آللاهئن بۆتۆن رسوللری وە اۇنلارا اویانلار ایچین چیزدیگی دۇغرو یۇلدور. اۇنا سۆننتوللاە /آللاهئن سۆننتی دەندیگی گیبی آللاهئن رسوللرینین سۆننتی دە دەنیر. (ایسرا سورەسی؛ 77-76) آللاە، هرکسین اۇ یۇلا گیرمەسینی ایستەر. (نیسا سورەسی؛ 26) چۆنکۆ دۇغرو یۇلدا اۇلماق ایستەینلر ایچین باشقا بیر سچەنک یۇقتور. (آحزاب سورەسی؛ 62) وە (فتیح سورەسی؛ 23)
سۆننت قاورامئ دا تاحریف أدیلمیش، آللاهئن سۆننتینە، اۇنون طابیعاتئ یاراتئپ دوام أتتیرمک وە تۇپلوم حایاتئنئ دۆزنلەمک اۆزرە قۇیدوغو قانونلار دەنمیشتیر. سۆننت قاورامئنئن گچتیگی آیتلری اۇقویان هرکس، بو تانئمئن قابول أدیلەمەیەجگینی قۇلایجا آنلار. آللاهئن سۆننتینین، رسوللرینین دە سۆننتی اۇلدوغونو گؤسترن آچئق آیتە راغمن (ایسرا سورەسی؛ 77) آللاهئن سۆننتینین یانئنا “سۆننتی رسولیللاە = آللاهئن رسولۆنۆن سۆننتی” قاورامئ أکلنمیشتیر.
حالبوکی رسول، کندیندن بیر شەی قاتمادان بیرینین سؤزۆنۆ دیگرینە بیلدیرمکلە گؤرەولی کیشییە دەنیر. موحاممد (ع) أگر کندینە وریلن کیتابا بیر أکلەمە وەیا چئقارما یاپسایدئ جزاسئنئن چۇق آغئر اۇلاجاغئنئ شو آیتلردن اؤگرنییۇروز:
فَلَا أُقْسِمُ بِمَا تُبْصِرُونَ ﴿۳۸﴾ وَمَا لَا تُبْصِرُونَ ﴿۳۹﴾ إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ ﴿۴۰﴾ وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَاعِرٍ قَلِيلًا مَا تُؤْمِنُونَ ﴿۴۱﴾ وَلَا بِقَوْلِ كَاهِنٍ قَلِيلًا مَا تَذَكَّرُونَ ﴿۴۲﴾ تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ ﴿۴۳﴾ وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِيلِ ﴿۴۴﴾ لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْيَمِينِ ﴿۴۵﴾ ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِينَ ﴿۴۶﴾ فَمَا مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ عَنْهُ حَاجِزِينَ ﴿۴۷﴾ (سورة الحاقة)
حایئر! گؤرمکتە اۇلدوقلارئنئزا یمین أدریم. گؤرمەدیکلرینیزە دە یمین أدریم کی، قورئان دگرلی بیر ألچینین سؤزۆدۆر. اۇ بیر شاعیرین سؤزۆ دگیلدیر. نە قادار آز اینانئپ گۆونییۇرسونوز! بیر کاهینین سؤزۆ دە دگیلدیر. بیلگینیزی نە قادار آز قوللانئیۇرسونوز! بۆتۆن وارلئقلارئن راببی (صاحیبی) طارافئندان ایندیریلمیشتیر. (ألچیمیز موحاممد) بیزیملە ایلیشکیلی بیرطاقئم سؤزلر اویدورسایدئ، اۇنو قئسقئوراق یاقالار، شاە دامارئنئ قۇپارئردئق. ایچینیزدن هیچبیری دە بونون اؤنۆنە گچەمزدی. (حاققا سورەسی؛ 47-38)
موحاممدین (ع) رسول صئفاتئیلا سؤیلەدیکلری سؤزلر، آللاهئن آیتلریندن باشقاسئ دگیلدیر. (مائیدە سورەسی؛ 92)، (ناحل سورەسی؛ 35)، (نور سورەسی؛ 4)، (عانکبوت سورەسی؛ 18)، (یاسین سورەسی؛ 17-16)، (شورا سورەسی؛ 48) وە (تغابون سورەسی؛ 12)
بو یۆزدن رسولە ایطاعات، آللاها ایطاعاتتیر. (نیسا سورەسی؛ 80) آما اۇنون، نبی صئفاتئیلا سؤیلەدیکلری فارقلئدئر. بو یۆزدن نبییە ایطاعاتین آللاها ایطاعات سایئلاجاغئنا دائیر تک بیر آیت یۇقتور.
آحزاب سورەسینین زەید وە زەینب ایلە ایلگیلی آیتلری، سۇنرادان اۇلوشتورولان سۆننت آنلایئشئنئ یرلە بیر أدر.
آللاە تعالا شؤیلە بویورموشتور:
وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا ﴿۳۶﴾ (سورة الأحزاب)
آللاە وە رسولۆ /ألچیسینین گتیردیگی کیتاب، بیر ایشی کسینلشتیردیگیندە اینانئپ گۆونمیش بیر أرکگین وە قادئنئن، اۇ قۇنودا ترجیح حاققئ قالماز. کیم، آللاها وە رسولۆنە /ألچیسینین گتیردیگی کیتابا، باش قالدئرئرسا آچئقچا یانلئش بیر یۇلا گیرمیش اۇلور. (آحزاب سورەسی؛ 36)
آللاە تعالا بیرچۇق آیتتە نبیمیزە، کندینە ایندیریلن آیتلرە اویما گؤرەوی وردیگی ایچین (أنعام سورەسی؛ 50 وە 106)، (آعراف سورەسی؛ 203)، (یونوس سورەسی؛ 15) وە (آحقاف سورەسی؛ 9) ألبتتە اۇ، بو آیتتەکی أمرە دە اویماقلا گؤرەولیدیر.
آما اۇلوشتورولان سۆننت آنلایئشئنا گؤرە؛ آیتتەکی “رسول” کلیمەسی ایلە قاصدەدیلن موحاممدین (ع) کندیسیدیر. بو سببلە هیچبیر مۆمین أرکک وە قادئن، اۇنون قارارلارئنا قارشئ چئقاماز.
اینسانلارئ بونا ایناندئردئقلارئ ایچین اۇنلارئ، یوقارئداکی آیتین شو اۇلای اۆزرینە ایندیردیگینە دە ایناندئرمئشلاردئر:
« آللاهئن رسولۆ (ص) زەینبە زەید ایلە أولنمەسی تکلیفیندە بولوندو. زەینب: “اۇنونلا أولنمم” دەدی. آللاهئن رسولۆ: “اۇنونلا أولن!” دەیینجە، اۇ دا: “بیر قارارا وارمایا چالئشئیۇروم” دەدی وە تام اۇ سئرادا یوقارئداکی آیت ایندی. بونون اۆزرینە زەینب: “أی آللاهئن رسولۆ، اۇنون بنیم نیکاحلئم اۇلماسئنا راضئ مئسئن؟” دییە سۇردو. اۇ: “أوت،” دەیینجە؛ “اۇ زامان بن آللاهئن رسولۆنە عاصی اۇلمام، اۇنو کندیمە نیکاحلادئم.” دیەرک أولنمەیی قابول أتتی. »
حالبوکی اۇ آیتتن سۇنراکی آیت، بؤیلە بیر ایددیعانئن مۆمکۆن اۇلمادئغئنئ، آیتین ایلک موحاطابئنئن موحاممد (ع) ایلە زەینب والیدەمیز اۇلدوغونو، نت بیر شکیلدە گؤسترمکتەدیر.
قۇنویلا ایلگیلی آیتلری شؤیلە سئرالایابیلیریز:
1- آحزاب سورەسینین 21-نجی آیتی ایلە، موحاممدین (ع) رسول صئفاتئیلا مۆسلۆمانلارا گۆزل بیر اؤرنک یاپئلاجاغئ حۆکمە باغلانمئشتئر.
2- آحزاب سورەسی؛ 4 وە 5-نجی آیتلرە گؤرە أولادلئق اؤز أولاد سایئلاماز. اؤیلەیسە نبیمیزین أولادئ اۇلاراق آنئلان زەید ایلە آراسئندا بیر أولادلئق باغئ یۇقتور.
3- نیسا سورەسی؛ 23-نجۆ آیتلە، اؤز اۇغوللارئن بۇشاندئقلارئ أشلر ایلە أولنمە یاساغئ گتیریلمیش وە أولادلئقلار بو یاساغئن دئشئندا بئراقئلمئشتئر.
بۆتۆن بو آیتلر ائشئغئندا نبیمیز، أولادلئغئ اۇلاراق بیلینن زەیدین، زەینبی بۇشاماق ایستەدیگینی اؤگرنینجە آللاهئن کندیسینی اؤرنک یاپماق ایچین زەینب ایلە أولندیرەجگی قۇقوسونا قاپئلدئ. چۆنکۆ اۇ دؤنمدە کیمسە، بؤیلە بیر أولیلیگی قابول أدەمزدی.
بونو نت اۇلاراق اۇرتایا قۇیان آیتلر شونلاردئر:
وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللَّهَ وَتُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ فَلَمَّا قَضَى زَيْدٌ مِنْهَا وَطَرًا زَوَّجْنَاكَهَا لِكَيْ لَا يَكُونَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ حَرَجٌ فِي أَزْوَاجِ أَدْعِيَائِهِمْ إِذَا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَرًا وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا ﴿۳۷﴾ (سورة الأحزاب)
(أی موحاممد!) “آللاهئن نیعمت وردیگی وە سنین دە نیعمت وردیگین کیشییە: “أشینی نیکاحئندا توت، آللاها قارشئ یانلئش یاپماقتان ساقئن!” دییۇردون. آصلئندا اینسانلاردان قۇرقاراق آللاهئن آچئغا چئقاراجاغئ شەیی ایچیندە گیزلییۇردون. اۇیسا دۇغرو اۇلان آللاەتان قۇرقماندئر. زەید أشییلە ایلیشیگینی کسینجە سنی اۇنونلا بیز أولندیردیک. بونو یاپتئق کی، مۆمینلرین أولادلئقلارئ، أشلرییلە ایلیشیگینی کسینجە اۇنلارلا أولنمەلری قۇنوسوندا بیر سئقئنتئ اۇلماسئن. آللاهئن أمری یرینە گلمیشتیر. (آحزاب سورەسی؛ 37)
بیر اؤنجەکی آیت، زەید ایلە أولنمک ایستەین زەینب ایچین اینەجک، زەینب اۇ آیتتن دۇلایئ زەید ایلە أولنمەیی قابول أتمک زۇروندا قالاجاق، آما اۇنون آرقاسئندان گلن آیتتە موحاممد (ع) زەیدە: “أشینی نیکاحئندا توت، آللاها قارشئ یانلئش یاپماقتان ساقئن!” دییە أمیر وردیگی حالدە؛ زەید، اۇنو دینلەمەییپ أشینی بۇشایاجاقتئر.
أگر مذهبلرین، آحزاب سورەسی؛ 36-نجئ آیتە دایاندئردئقلارئ سۆننت آنلایئشئ دۇغرو اۇلسا زەیدین بو حارەکتینین اۇنو دیندن چئقارماسئ گرکیردی. آما آیتتە زەید، هیچبیر شکیلدە قوصورلو گؤرۆلمەمکتەدیر. قوصورلو گؤرۆلەرک اویارئلان، سادەجە موحاممد نبیدیر. چۆنکۆ زەیدە أشینی بۇشاما یتکیسینی آللاە وردیگی ایچین موحاممدین (ع) اۇنا أنگل اۇلما حاققئ یۇقتور.
بو سببلە زەید، اۇنون قورئانا اویمایان أمرینی دینلەمەمیش وە زەینبی بۇشامئشتئر.
موحاممدین (ع) رسول اۇلاراق تبلیغ أتتیگی سؤزلر آللاهئن سؤزلریدیر. اۇنا هم کندیسی هم دە مۆسلۆمانلار اویماق زۇروندادئر.
“رسول” اۇلاراق سؤیلەدیگی سؤزلردە بیر یانلئش اۇلاماز آما یوقارئدا اۇلدوغو گیبی “نبی” اۇلاراق سؤیلەدیگی سؤزلردە یانلئش اۇلابیلیر.
بو سببلە حودەیبیە آندلاشئلماسئندان سۇنرا عائیلەلرینی بئراقئپ مدینەیە گؤچ أدن حانئملارلا نبیمیزین یاپتئغئ سؤزلشمەنین بیر ماددەسی شؤیلەدیر:
… وَلَا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ …﴿۱۲﴾ (سورة الممتحنة)
“… ماعروفتا سانا عیصیان أتمەیەجکلر…” (مۆمتحینە سورەسی؛ 12)
“ماعروف”، قورئانا اویغون اۇلان شەیدیر. دەمک کی نبیمیزین، قورئانا اویمایان سؤزلرینە قارشئ چئقئلابیلیر.
زەیدین یاپتئغئ دا بودور.
آللاە تعالا، آحزاب سورەسی؛ 36-نجئ آیتین ایلک موحاطابئنئن موحاممد (ع) اۇلدوغونو شو آیتتە، هیچبیر شۆبهەیە یر اۇلمایاجاق شکیلدە شؤیلە اۇرتایا قۇیماقتادئر:
مَا كَانَ عَلَى النَّبِيِّ مِنْ حَرَجٍ فِيمَا فَرَضَ اللَّهُ لَهُ سُنَّةَ اللَّهِ فِي الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ قَدَرًا مَقْدُورًا ﴿۳۸﴾ (سورة الأحزاب)
آللاهئن نبیسینە فارض قئلدئغئ شەیلردە اۇنا بیر سئقئنتئ اۇلماز. بو، آللاهئن سۆننتیدیر، سندن اؤنجەکیلردە دە اویغولامئشتئر. آللاهئن أمری اؤلچۆلۆ بیچیلیدیر. (آحزاب سورەسی؛ 38)
آللاهئن نبیسینە فارض قئلدئغئ شەی، آحزاب سورەسی؛ 37-نجی آیتتە گچن؛ “سنی اۇنونلا بیز أولندیردیک” سؤزۆنۆن گرگیدیر. بو سؤزۆن ایکینجی موحاطابئ زەینب والیدەمیزدیر. بو قۇنودا ایکیسینین دە ترجیح حاققئ یۇقتور. (آحزاب سورەسی؛ 36)
ایشتە آللاهئن سۆننتی بودور آما بو آیتلر، گلەنکسل یاپئنئن قوردوغو سۆننت سیستمینی یرلە بیر أتتیگی ایچین تفسیرلر، موحاممدە (ع) یاپئلان ایفتیرالارلا دۇلدورولموش وە اۇ چیرکین سؤزلرلە مشغول أدیلن ذیهینلرین دۇغرولارئ آنلامالارئ أنگللنمیشتیر.
بونونلا دا یتینیلمەمیش، گلەنکسل یاپئنئن اۇلوشتوردوغو سۆننت آنلایئشئ، قورئانئن دا اۆزرینە چئقارئلمئشتئر.
“أوزاعی”، یاحیا بین أبی کثیرین شؤیلە دەدیگینی ناقلەتمیشتیر:
“سۆننت قورئان اۆزریندە حاکیمدیر آما قورئان سۆننت اۆزریندە حاکیم دگیلدیر.”
مذهبلر، داحا دا ایلری گیتمیشلر؛ شیعی-سۆننی آیرئمئ اۇلمادان حپسی، آیت وە حادیثلرین تامامئنئ گؤرمزدن گلیپ یەمە ایچمە، عائیلە حوقوقو، بۇشانما، مۆسلۆمانلار آراسئ ایلیشکیلر، مۆسلۆمان-غایرئ مۆسلیم ایلیشکیلری، أکۇنۇمی وە اولوسلارآراسئ ایلیشکیلر گیبی بیرچۇق قۇنودا قورئانئ دئشلادئقلارئ گیبی، کندی اۇلوشتوردوقلارئ سۆننتی دە دئشلامئشلاردئر.
اینانچ وە عیبادت ایلە ایلگیلی قۇنولاردا دا چۇق سایئدا ساپما اۇلوشتورولموشتور. آما بونو یاپانلار، باعضئ آیت وە حادیث پارچاجئقلارئنئ دیللرینە دۇلایاراق شو آیتلردە آنلاتئلان یۇلا گیرمەیی دە ایهمال أتمەمیشلردیر:
وَإِنَّ مِنْهُمْ لَفَرِيقًا يَلْوُونَ أَلْسِنَتَهُمْ بِالْكِتَابِ لِتَحْسَبُوهُ مِنَ الْكِتَابِ وَمَا هُوَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَقُولُونَ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَمَا هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَهُمْ يَعْلَمُونَ ﴿۷۸﴾ (سورة آل عمران)
أهلی کیتابتان بیرطاقئمئ کیتابتان اۇقور گیبی دیللرینی أگیپ بۆکرلر کی، کیتابتان ساناسئنئز. آما کیتابتان دگیلدیر. “اۇ آللاە قاتئنداندئر” دەرلر؛ آما آللاە قاتئندان دگیلدیر. آللاها قارشئ بیلە بیلە یالان سؤیلەرلر. (آلی عیمران سورەسی؛ 78)
سۇنوچ
“قورئاندا آنلاتئلان دین”، هر اینسانئن کندیندە وە چەورەسیندە گؤزلملەدیگی فئطرات آیتلرینین گرگی اۇلدوغوندان؛ اۇنو آنلاماق وە قاوراماق چۇق قۇلایدئر.
دین وە بیلیم آراسئندا دا تام بیر اویوشما اۇلدوغو ایچین قورئان، هیچبیر عیلیم آدامئنئن ایهمال أدەمەیەجگی ایچریگە صاحیبتیر.
بیزە دۆشن، بو دینی، تۆم اینسانلئغا تبلیغ أتمکتیر. هرکس کندی قارارئنئ، کندی حۆر ایرادەسی ایلە وریر.
آللاە تعالا شؤیلە بویورور:
إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا ﴿۹﴾ وَأَنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا ﴿۱۰﴾ (سورة الإسراء)
بو قورئان، أن ساغلام یۇلو گؤستریر. ایی ایشلر یاپان مۆمینلر ایچین بۆیۆک بیر اؤدۆلۆ مۆژدەلەر. آحیرتە اینانجئ کسین اۇلمایانلارا دا آجئقلئ بیر عاذاب حاضئرلامئشئزدئر. (ایسرا سورەسی؛ 10-9)
أن بۆیۆک “سؤمۆرۆ قایناغئ” دیندیر. دینی قوللاناراق اینسانلارئ سؤمۆرنلر، بونون ایچین عیلیم آداملارئنئ وە دین آداملارئنئ قوللانمایا بۆیۆک اؤنم وریرلر. تەوراتتا وە اینجیلدە یاپئلان آنلام تاحریفلری، قورئاندا دا یاپئلمئش وە بیرچۇق آیتین آنلامئ بۇزولموشتور.
بیزە دۆشن، شو آیتلری ایی دۆشۆنۆپ داورانئشلارئمئزئ وە بۆتۆن بیلگی بیریکیملریمیزی گؤزدن گچیرمکتیر:
وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَيَاطِينَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ ﴿۱۱۲﴾ وَلِتَصْغَى إِلَيْهِ أَفْئِدَةُ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَلِيَرْضَوْهُ وَلِيَقْتَرِفُوا مَا هُمْ مُقْتَرِفُونَ ﴿۱۱۳﴾ أَفَغَيْرَ اللَّهِ أَبْتَغِي حَكَمًا وَهُوَ الَّذِي أَنْزَلَ إِلَيْكُمُ الْكِتَابَ مُفَصَّلًا وَالَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْلَمُونَ أَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ ﴿۱۱۴﴾ وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقًا وَعَدْلًا لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِهِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ﴿۱۱۵﴾ وَإِنْ تُطِعْ أَكْثَرَ مَنْ فِي الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ ﴿۱۱۶﴾ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ مَنْ يَضِلُّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ ﴿۱۱۷﴾ (سورة الأنعام)
(112) ایشتە بؤیلە. هر نبییە، اینسان وە جین شەیطانلارئنئ دۆشمان یاپتئق. شەیطانلار، آلداتماق ایچین بیربیرلرینە یالدئزلئ سؤزلر فئسئلدارلار. ترجیحی (اۇنلارا بئراقماسا دا) راببین یاپسا بونو یاپامازلار. سن اۇنلارئ ایفتیرالارئیلا باش باشا بئراق.
(113) بو فئسئلداما بیر دە آحیرتە اینانمایانلارئن اۇ سؤزلرە گؤنۆللری آقسئن، اۇندان حۇشلانسئنلار وە سوچ ایشلەمەیە دوام أتسینلر، دییەدیر.
(114) (دە کی) “آللاە بو کیتابئ بیزە آیرئنتئلارئیلا آچئقلانمئش اۇلاراق ایندیرمیشکن، بن اۇندان باشقا بیر حاکم می آرارئم!” کندیلرینە کیتاب وردیکلریمیز دە بیلیرلر کی اۇ، بۆتۆن گرچکلری گؤسترەجک شکیلدە راببین طارافئندان ایندیریلمیشتیر. ساقئن بو قۇنودا تارتئشمایا گیرنلردن اۇلما.
(115) راببینین قارارئ، دۇغرو وە دنگەلی اۇلما باقئمئندان تاماملانمئشتئر. اۇنون قارارلارئنئ دگیشتیرەبیلەجک بیر کیمسە یۇقتور. اۇ دائیما دینلەین وە بیلندیر.
(116) یریۆزۆندەکی کیشیلرین چۇغونا اویارسان سنی آللاهئن یۇلوندان ساپتئرئرلار. اۇنلار سادەجە ظانلارئنا تابیع اۇلورلار وە سادەجە آتارلار.
(117) راببین، کندی یۇلوندان ساپانئ أن ایی بیلندیر. اۇ، دۇغرو یۇلا گیرنلری دە أن ایی بیلندیر.
(أنعام سورەسی)
پرۇف. دۇک. عابدولعازیز بایئندئر
