يَسْأَلُكَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللَّهِ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيبًا ﴿۶۳﴾ (سورة الأحزاب)
اینسانلار، سانا قئیامت ساعاتئنئ سۇرارلار. دە کی: “اۇنون بیلگیسی یالنئزجا آللاهئن قاتئندادئر.” نە بیلیرسین؛ بلکی قئیامت ساعاتئ پک یاقئن دا اۇلابیلیر. (آحزاب سورەسی؛ 63)
قورئان بؤیلە دەرکن، ساعید نورسی دە؛ قئیامتین ساعاتئنئ حسابلاماقلا مشغولدۆر. اۇنا گؤرە آیتلر قئیامتین واقتی اۇلاراق هیجری تاقویملە 1545 وە میلادی تاقویملە 2129 یئلئنئ گؤستریر. قورئان آیتلری بو قۇنودا آچئق اۇلماسئنا راغمن بو سؤیلملر ألبتتە شیرکتیر.
دیگر آیتلر شؤیلەدیر:
يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ رَبِّي لَا يُجَلِّيهَا لِوَقْتِهَا إِلَّا هُوَ ثَقُلَتْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا تَأْتِيكُمْ إِلَّا بَغْتَةً يَسْأَلُونَكَ كَأَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللَّهِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ﴿۱۸۷﴾ (سورة الأعراف)
سانا، نە زامان قۇپاجاق دییە قئیامت واقتینی سۇریۇرلار. دە کی: “اۇنون بیلگیسی یالنئزجا راببیمین قاتئندادئر. اۇنو تام واقتیندە قۇپاراجاق اۇلان، اۇندان باشقاسئ دگیلدیر. اۇنون آغئرلئغئنا گؤکلردە وە یردە دایاناجاق بیر کیمسە یۇقتور. اۇ سیزە آنسئزئن گلەجکتیر. سانکی سن اۇنو چۇق ایی بیلیۇرموشسون گیبی سانا سۇریۇرلار. دە کی: “اۇنون بیلگیسی آللاە قاتئندادئر. فاقاط اینسانلارئن چۇغو بونو بیلمزلر.” (آعراف سورەسی؛ 187)
يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا ﴿۴۲﴾ فِيمَ أَنْتَ مِنْ ذِكْرَاهَا ﴿۴۳﴾ إِلَى رَبِّكَ مُنْتَهَاهَا ﴿۴۴﴾ إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ يَخْشَاهَا ﴿۴۵﴾ (سورة النازعات)
سانا اۇ قئیامتی سۇریۇرلار، نە زامان قۇپاجاق دییە. سن نەرەدە، اۇنو بیلمک نەرەدە؟ اۇنون سۇن عیلمی راببینە عائیدتیر. سن آنجاق اۇندان قۇرقاجاق اۇلانلارئ اویارئجئسئن. (نازیعات سورەسی؛ 42-45)
آیتلر نت اۇلدوغو ایچین، فاضلاجا یۇروما گرک یۇقتور. آللاە، قئیامت ساعاتئ حاققئندا ألچیلری داحیل اۇلماق اۆزەرە کیمسەیە بیلگی ورمەمیشتیر. آنجاق بونا راغمن جلالددین رومی، ساعید نورسی، عابدولعازیز دبباغ وە بنزەرلری آللاهئن بیلگیسینە اۇرتاق اۇلدوغونو ایددیعا أدەبیلمیشلردیر. قئیامت ساعاتئ حاققئندا تارتئشما یاپانلارئ آللاە شؤیلە اویارئر:
اللَّهُ الَّذِي أَنْزَلَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ وَالْمِيزَانَ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَرِيبٌ ﴿۱۷﴾ يَسْتَعْجِلُ بِهَا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِهَا وَالَّذِينَ آمَنُوا مُشْفِقُونَ مِنْهَا وَيَعْلَمُونَ أَنَّهَا الْحَقُّ أَلَا إِنَّ الَّذِينَ يُمَارُونَ فِي السَّاعَةِ لَفِي ضَلَالٍ بَعِيدٍ ﴿۱۸﴾ (سورة الشوری)
بو کیتابئ وە اؤلچۆیۆ حاقلا ایندیرن آللاەتئر. نە بیلیرسین، بلکی دە قئیامت ساعاتئ یاقئندئر! اۇنا اینانمایانلار قئیامتین چابوق گلمەسینی ایستییۇرلار. اینانانلار ایسە اۇندان قۇرقارلار وە اۇنون حاق اۇلدوغونو بیلیرلر. ایی بیلین کی، قئیامت ساعاتئ حاققئندا تارتئشانلار درین بیر ساپئقلئق ایچیندەدیرلر. (شورا سورەسی؛ 17-18)
أبو حانیفە وە رؤنتگن کرامتی
غایب بیلگیسینە صاحیب اۇلدوغونو ایددیعا أدنلر ایچین أبو حانیفە شؤیلە دەمکتەدیر: “… کیم واحی دئشئندا قالبلردەکینی بیلدیگینی ایددیعا أدرسە، عالملرین راببینین عیلمینە صاحیب اۇلدوغونو ایددیعا أتمیش اۇلور. قالبلردە وە قالبلرین دئشئندا سادەجە آللاهئن بیلدیکلرینی بیلدیگینی ایددیعا أدرسە بۆیۆک بیر گۆناە ایشلەمیش وە کافیرلرلە برابر جهننمی حاق أتمیش اۇلور.”
جینجیلیک، فالجئلئق، اۆفۆرۆکچۆلۆک، کهانتلر وە گلەجکتن حابر ورمەیە یؤنەلیک تۆم أگیلیملر ساحتەکارلئق وە شیرکتیر. غایبدان، گلەجکتن حابر ورمەیە چالئشان شەیطانلارئ ماحکوم أتملی وە بو ساپقئنلارلا مۆجادلە أتملیییز. آصلئندا آللاەتان باشقا غایبئ بیلن یۇقتور وە سۇن واحیین ایندیریلمەسی ایلە بو قاپئ دا قاپانمئشتئر، دییە اینانساق؛ هیچ کیمسە هیچبیر شکیلدە بیزی آلداتاماز.
فاقاط بورادا شونلارئ دا سۇرمادان گچمک ایستەمییۇروز؛ عاجابا أبو حانیفە حایاتتا اۇلسایدئ وە؛ “شەیحلر گجەلری نە یاپتئغئمئزئ بیلیر، حاتتا أشیمیزلە تەس ایلیشکیدە می بولوندوغوموزو یۇقسا عادت گۆنلریندە می اۇنلارلا ایلیشکی قوردوغوموزو داحی بیلیر. اۇنلارا غایب بیلدیریلیردی،” گیبی بنزەری شەیلر سؤیلەینلری گؤرسەیدی، نە دەردی؟ “عالملرین راببی آللاەم شەیحلرە مۆستهجن ماثاللار مئ واحیەدیۇر؟ قوللارئنئن گیزلی ماحرم حاللرینی شەیحلرە می حابر وریۇر؟” دییە کندی کندینە سۇراردئ هرحالدە.
شەیح بو بیلگییی نە یاپاجاق، شەیحین باشقالارئنئن یاتاق اۇداسئندا نە ایشی وار؟ مۆریدلرینی رؤنتگنلەمک غایبئ بیلمک میدیر؟ شیمدی بو کرامت می اۇلیۇر؟ حض. عایشەیە ایفتیرا آتئلدئغئندا آللاهئن ألچیسی نیدن؛ “بن اۇلوپ بیتنی بیلیۇروم، بانا واحی گلدی،” دیەمەدی وە بیر آی سۇنرا آنجاق واحی گلدی؟ بؤیلە بیر کرامت واردئ دا، آللاهئن ألچیسینین حابری یۇق مویدو؟
سۇرولارئ چۇغالتماق مۆمکۆندۆر. بۆتۆن بو ییگرنچ ایددیعالار؛ “غایبئ باشقالارئ دا بیلیر،” یالانئنئن سۇنوچلارئدئر. بو یالاندان قورتولمادئغئمئز سۆرەجە آحلاقسئز حورافەلرلە دۇلو ماثاللارئن سۇنو هیچبیر زامان گلمەیەجکتیر. بیز بونلارئ یازئپ قۇنوشیۇروز آما گؤرمک ایستەمەیندن داحا کؤرۆ وار مئ؟ عاقلئنئ قوللانمایانلارئن سۇنو ایشتە بؤیلە فلاکت اۇلاجاقتئر:
… وَيَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ ﴿۱۰۰﴾ (سورة یونس)
… (آللاە) پیسلیگی، عاقلئنئ قوللانمایانلار اۆزەرینە بئراقئر. (یونوس سورەسی؛ 100)
إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللَّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ ﴿۲۲﴾ (سورة الأنفال)
ایی بیلین کی، آللاە قاتئندا جانلئلارئن أن شرلیسی عاقلئنئ قوللانمایان (گرچک) ساغئر وە دیلسیزدیرلر. (أنفال سورەسی؛ 22)
ایفتیرا آتتئغئمئزئ دۆشۆننلر یا دا حالا ایقناع اۇلامایانلار وارسا شو ایکی اؤرنگی عیبرتلە اۇقویالئم:
“… بیر گۆن شەیحیمیز، بنیم حانئمئم سؤز قۇنوسو اۇلونجا، اۇنو تپەدن تئرناغا، گیزلی وە آشیکار هر شەیینی وە بۆتۆن حوصوصییتلری ایلە آنلاتتئ. اۇ قادار کی، نە فاضلالئق یاپتئ، نە دە نۇقصانلئق. جیددن بنیم حانئمئم اۇنون آنلاتتئغئ گیبی ایدی. أگر بن کندیمی زۇرلاسام، هیچبیر زامان قارئمئ اۇنون نیتەلەدیگی اؤلچۆدە آنلاتامام. حالبوکی آرامئزدا دؤرت گۆنلۆک بیر مسافە بولونیۇردو وە حانئمئمئ گؤرمۆش دگیلدی…”
یینە عاینئ قایناقتا گچن دیگر بیر قئصصا شؤیلەدیر:
“بن اویقوسو چۇق اۇلان بیر آدامئم. باعضن فجیر واقتی اویانئرئم، جینسی یاقئنلاشمادا بولونوروم. باعضن فجیر واقتی اویویا قالئرئم. شەیح عابدولعازیز دبباغ حاضرتلرینین مجلیسینە گیردیگیمدە، حاضئر بولونان گؤنۆل دۇستلرئنا بویوردو کی:
– بن نە قادار بو قاردشیمین یانئنا فجیر واقتی گیردیمسە یا اۇنو اویور بولدوم یا دا جینسی یاقلاشما حالیندە گؤردۆم.”
دیگر بیر قئصصا ایسە شؤیلەدیر:
“شەیحیمی زیارت أتمەیە عازمەتتیم. گلیپ حوضوروندا اۇتوردوغومدا یۆزۆمە باقاراق شؤیلە بویوردو:
– پازار گجەسی نەلر یاپیۇردون؟
– نەلر یاپتئم أی أفندیم؟ دییە سۇردوغومدا، بویوردو کی:
– حانئمئنلا جینسی یاقئنلئقتا بولونیۇردون، چۇجوغو دا اویومادئغئ ایچین یاستئغئن اۆزەرینە اوزاتمئشتئن. قاندیلینیز دە صاندئق اۆزەریندە دوریۇردو. بیلمەدین می؟
بونا بنزەر شەیحیمیزین سایئلامایاجاق قادار کرامتلری واردئر.”
“أل-ایبریز” ایسیملی کیتابئ اینجەلەرسنیز، ایچیندە نە قادار عیلیم عیرفان اۇلدوغونو گؤزلرینیزلە گؤرۆرسۆنۆز (!). صایفالار دۇلوسو سۆرن مۆستهجن آنلاتئملارئ آللاهئن دینی دییە آنلاتان بو کیمسەلر می ایسلامئ تمثیل أدیۇر؟ بورادا آنلاتئلانلار ایلە ایسلام آحلاقئ آراسئندا بیر عالاقا گؤرەبیلیۇر موسونوز؟ آللاهئن ألچیسی بؤیلە می یاشئیۇردو یا دا دیگر نبیلرین حایاتئندا بؤیلە شەیلر گؤرۆلمۆش مۆ؟ حانئ آللاە گؤزلرینیزی حاراما باقماقتان قۇرویون دەمیشتی وە گیزلی حاللری قورجالاماق حارامدئ؟ (حوجورات؛ 12) وە (نور؛ 30) حانئ طاریقات وە تاصاووف، ایسلام آحلاقئنئ یاشاماقتئ؟ قورئانئن آحلاقی ایلکەلریندن ذررە قادار حابری اۇلان، بو آنلاتئلانلارئ نۇرمال قارشئلایابیلیر می؟ گجەلرینی تهججۆد نامازئ ایلە گچیرن موحاممد (ع) ایلە گجەلرینی رؤنتگنجیلیک یاپماقلا دگرلندیرن شەیحلر آراسئندا بیر بنزەرلیک گؤرەبیلیۇر موسونوز؟
اؤنجە “غایبئ بیلیۇروز،” دیەرک قالبینیزی کیرلتیرلر، سۇنرا یانمایان کفن ایجاد أدیپ جبینیزە گیرر مزارئنئزدا سیزی راحات بئراقمازلار. داحا سۇنرا؛ “قئیامت گۆنۆ ناقشیییم دە! قورتولورسون” دەییپ آحیرتینیزی ماحوەدرلر. ایشتە حورافەلرین، دین تیجارتینین وە شیرکین أگەمن اۇلدوغو طاریقاتلارئن سیزە حاضئرلادئغئ موحتشم سۇن (!). ایشتە تاصاووف دەنیلینجە عاقلئمئزا گلن گۆزل شەیلر (!).
فهمی چچن ایلکای
