بینلرجە یئلدئر هیچ دگیشمەین بو گرکچە ألبتتە کی گۆنۆمۆزدە دە واحیە قارشئ یاپئلان ایعتیراضئن تمل گرکچەسیدیر. نوحا (ع) یاپئلان ایعتیراض ایلە موحاممدە (ع) یاپئلان ایعتیراض آراسئندا (بینلرجە یئلا راغمن) هیچبیر فارق یۇقتور. قورئان، ذاتن بونون ایچین اؤنجەکی رسوللری وە قاویملرینی قئصصا أدر. تۆم بونلارئ، بیزلر عیبرت آلالئم وە عاینئ حاطایا بیز دە دۆشمەیەلیم دییە آنلاتئر. ماثال اۇلسون دییە دگیل. آما تۆم بو قورئان قئصصالارئ باعضئلارئنا ماثال گیبی گلیر. ذاتن مۆشریکلر دە بو قئصصالار ایچین؛ “اؤنجەکیلرین ماثاللارئ” دەمیشتی؛ (دەر).
واحیە (قورئانا) قارشئ ایعتیراضدا بولونانلار، هیچبیر زامان: “بیز آللاها (قورئانا) اینانمئیۇروز” دەمزلر. اؤنجەکی قاویملر دە آصلا بؤیلە بیر شەی دەمەدی. آما واحیە (قورئانا) ایعتیراض أدنلر طئبقئ اؤنجەکی قاویملر گیبی بو ایعتیراضلارئنئ جیلالئ بیر قئلئفا سۇقارلار وە شؤیلە دەرلر:
“آللاە بیزە بؤیلە بیر شەی أمرەتمەدی، بؤیلە بیر شەی أمرەتمیش اۇلسایدئ بونو آتالارئمئز بیلیردی، بیز آتالارئمئزدان بؤیلە بیر شەی ایشیتمەدیک، 1.400 یئلدئر بؤیلە بیر شەی دویمادئق، 1.400 یئلدئر بونجا اینسان بیلەمەدی دە شیمدی سیز می بیلدینیز؟..”
بوگۆن، بیزلر دە سادەجە وە سادەجە ایلگیلی آیتلری حاطئرلاتاراق ( اۇقویاراق) شؤیلە دییۇروز:
“(أی اینسانلار!) آللاهئن ایندیردیگی قورئانا تابیع اۇلون، اۇندان باشقا بیر ولییە (رهبرە) تابیع اۇلمایئن” (آعراف سورەسی؛ 3)؛ قورئاندان باشقا بیر رهبر یۇقتور، آللاە بیزی قورئاندان حسابا چکەجک، باشقا بیر شەیدن دگیل (زوحروف سورەسی؛ 44). قورئان، بیز مۆمینلرە لازئم اۇلان تۆم بیلگییی هم دە آچئقلانمئش بیچیمدە ایچرمکتەدیر (یوسوف سورەسی؛ 111)، بو آچئقلامالارئ بیذذات آللاە یاپمئشتئر، آللاە آیتلرینی باشقاسئنا قول-کؤلە اۇلمایالئم دییە بیذذات کندیسی آچئقلامئشتئر، بو ایشی باشقا بیرینە بئراقمامئشتئر (ألچیلرینە بیلە)، قورئانئ آللاەتان باشقا کیمسە آچئقلایاماز، عاکسی حالدە آچئقلایانا قول-کؤلە اۇلوروز. (هود سورەسی؛ 3-2). رسولوللاە، آللاهئن یاپتئغئ بو آچئقلامالارئ قورئان ایلە بیزە تبلیغ أتمیش، ایلتمیشتیر. (مائیدە سورەسی؛ 92).
بونا قارشئ ایعتیراضدا بولونانلار، هیچبیر زامان؛ “بیز بو آیتلرە اینانمئیۇروز” وەیا “قورئاندا بؤیلە بیر آیت یۇق” دەمزلر.
آما دائیما شونو دەرلر:
“سیز قورئانئ آنلایامازسئنئز. بیز، اۇن دؤرت عاصئردئر (آتالارئمئزدان) بؤیلە بیر شەی دویمادئق، بونجا اینسان بیلەمەدی دە سیز می بیلدینیز؟ بیز، گلەنگیمیزە (أجدادئمئزا) وە اؤنجەکیلرین (سلفین) یۇلونا تابیع اۇلوروز. بو آیتلری سادەجە سیز می گؤرۆیۇرسونوز؟ بیزیم حۇجالارئمئز (شەیحلریمیز) بو آیتلری گؤرمۆیۇر مو؟ اۇنلار بیلمییۇر دا سیز می بیلییۇرسونوز؟..”
گؤرۆلدۆگۆ اۆزرە، آتالارئ رفەرانس گؤسترەرک ایعتیراضدا بولونانلار آتالارئن اویغولامالارئنئ آللاهئن أمری ایمیش گیبی لانسە أدرلر. ذاتن قورئان دا بو دورومو ( اۇنلارئن بؤیلە یاپتئغئنئ) عاینن شؤیلە بیلدیریر:
وَإِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَيْهَا آبَاءَنَا وَاللَّهُ أَمَرَنَا بِهَا قُلْ إِنَّ اللَّهَ لَا يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿۲۸﴾ (سورة الأعراف)
اۇنلار بیر کؤتۆلۆک یاپتئقلارئ زامان دەرلر کی: “بیز بابالارئمئزئ بؤیلە یاپارکن بولدوق، (دەمک کی) آللاە بیزە دە بؤیلە یاپمایئ أمرەتتی.” دە کی: “آللاە آصلا کؤتۆلۆگۆ أمرەتمز. سیز، بیلمەدیگینیز شەیلری آللاها مئ ایسناد أدییۇرسونوز؟ (آعراف سورەسی؛ 28)
اۇنلار، آللاهئ (قورئانئ) اینکار أتتیکلری ایچین دگیل، “آللاهئن بؤیلە أمرەتتیگینی” ایددیعا أتتیکلری ایچین بؤیلە داورانئیۇرلار. بونون ایچین دە آتالارئنئن اویغولامالارئنئ گرکچە گؤسترییۇرلار. “آللاهئن أمیرلرینی أن ایی بیلن آتالارئمئزدئ، آللاە بیزە دە بؤیلە داورانمایئ أمرەتتی.” دییۇرلار. ایشلەدیکلرینین فوحشیات (کؤتۆلۆک) اۇلدوغونو ظاننەتمییۇرلار. آما آللاە تعالا اۇنلارئن بو تاپتئقلارئ ایچین فوحشیات (کؤتۆلۆک) دییۇر.
اؤزتلە، واحیە (قورئانا) یاپئلان ایعتیراضئن گرکچەسی بینلرجە یئلدئر حپ عاینئ وە دائیما “آتالارئن اویغولامالارئ” اۇلموشتور. آما قورئان، آتالارئن وەیا چۇغونلوغون آصلا گرچگی تمثیل أدەمەیەجگینی، بیلعاکیس چۇغونلوغون دائیما دالالتتە اۇلاجاغئنئ آچئقچا شؤیلە بیلدیرمیشتیر:
وَإِنْ تُطِعْ أَكْثَرَ مَنْ فِي الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ ﴿۱۱۶﴾ (سورة الأنعام)
أگر یریۆزۆندەکیلرین چۇغونلوغونا اویارسان سنی آللاە یۇلوندان ساپتئرئرلار. چۆنکۆ اۇنلار سادەجە “ظاننا” اویارلار وە ساچمالارلار. (أنعام سورەسی؛ 116)
وَمَا أَكْثَرُ النَّاسِ وَلَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِنِينَ ﴿۱۰۳﴾ (سورة یوسف)
سن نە قادار چۇق ایستەسن (حئرصلانسان) دە اینسانلارئن چۇغو ایمان أدەجک دگیلدیر. (یوسوف سورەسی؛ 103)
وَمَا يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلَّا وَهُمْ مُشْرِكُونَ ﴿۱۰۶﴾ (سورة یوسف)
اۇنلارئن (ایمان أدنلرین) چۇغو دا شیرک قۇشمادان ایمان أدەجک دگیلدیر. (یوسوف سورەسی؛ 106)
المر تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ وَالَّذِي أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ الْحَقُّ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ ﴿۱﴾ (سورة الرعد)
ألیف، لام، میم، را. بونلار، راببیندن سانا حاق اۇلاراق ایندیریلن کیتابئن آیتلریدیر، فاقاط اینسانلارئن چۇغو (بو آیتلرە) ایمان أتمز. (راعد سورەسی؛ 1)
اۇ حالدە یاپئلاجاق تک شەی (آتالارا اویماق دگیل) قورئانا تابیع اۇلماقتئر. سادەجە وە سادەجە قورئانا تابیع اۇلماق وە اۇندان باشقا بیر شەیی رهبر أدینمەمکتیر:
… وَعُلِّمْتُمْ مَا لَمْ تَعْلَمُوا أَنْتُمْ وَلَا آبَاؤُكُمْ قُلِ اللَّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ ﴿۹۱﴾ (سورة الأنعام)
… سیزین دە آتالارئنئزئن دا بیلەمەدیگی شەیلر (قورئاندا) سیزە اؤگرتیلمیشتیر. سن “آللاە” دە! سۇنرا اۇنلارئ بئراق. اۇنلار، دالدئقلارئ باتاقلئقتا اۇینایادورسونلار! (أنعام سورەسی؛ 91)
فَاسْتَمْسِكْ بِالَّذِي أُوحِيَ إِلَيْكَ إِنَّكَ عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ ﴿۴۳﴾ وَإِنَّهُ لَذِكْرٌ لَكَ وَلِقَوْمِكَ وَسَوْفَ تُسْأَلُونَ ﴿۴۴﴾ (سورة الزخرف)
سن، سانا واحیەدیلن (قورئانا) سئمسئقئ سارئل! چۆنکۆ سن دۇغرو یۇل اۆزریندەسین وە موحاققاق کی اۇ (سانا واحیەدیلن قورئان) هم سنین ایچین هم دە قاومین ایچین بیر اؤگۆتتۆر؛ وە حپینیز ایلریدە اۇندان سۇروملو توتولاجاقسئنئز (سوئال اۇلوناجاقسئنئز). (زوحروف سورەسی؛ 44-43)
اتَّبِعُوا مَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ وَلَا تَتَّبِعُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ قَلِيلًا مَا تَذَكَّرُونَ ﴿۳﴾ (سورة الأعراف)
(أی اینسانلار) راببینیزدن، سیزە ایندیریلن (قورئانا) تابیع اۇلون. (ساقئن اۇلا کی) اۇندان باشقا بیر أولیایا (رهبرە) تابیع اۇلمایئن. نە قادار آزئنئز بو اؤگۆدۆ توتویۇرسونوز! (آعراف سورەسی؛ 3)
یا راببی! بیزی سادەجە قورئانا تابیع اۇلانلاردان أیلە. بیزی، رسولۆنۆن یۇلوندان آیئرما. بیزی، رسولۆن یۇلوندان ساپاراق باشقالارئنئ دۇست أدیننلردن، قورئانا اینانئیۇروم دەدیگی حالدە اۇنو اونوتانلاردان وە قورئانا شاشئ باقانلاردان أیلمە یا راببی! قورئاندان ساپتئغئ حالدە کندینی هیدایتتە ظاننەدنلردن أیلمە یا راببی! سنین آدئن آنئلئنجا وە قورئان اۇقونونجا اۆرپرنلردن أیلە یا راببی! قورئانا قارشئ قالبی قاتئلاشانلاردان، آیتلرە قارشئ قالبی کیلیدلی اۇلانلاردان أیلەمە یا راببی! بیزی قورئان اۆزریندە دۆشۆننلردن أیلە! قورئان عیلمیمیزی آرتئر. گرچکلری فورقان اۇلان قورئان ایلە فارق أتتیر. بیزی قورئاندا رەوحید أیلە. بیزی قئیامت گۆنۆ رسولوللاهئن سانا شیکایت أدەجگی کیمسەلردن أیلەمە یا راببی! اۇ گۆن قورئاندان سوئال اۇلوندوغوموزدا آلنئمئز آچئق اۇلاراق شونلارئ دەمە باحتیارلئغئنئ بیزە ناصیب أیلە!
یا راببی! سن، “بو قورئان حپینیز ایچین بیر اؤگۆتتۆر، راحمتتیر، هیدایتتیر، سیزی قارانلئقلاردان آیدئنلئغا چئقاران نوردور، حپینیز اۇنا سئمسئقئ سارئلئن وە سادەجە اۇنا تابیع اۇلون، اۇندان باشقا بیر شەیی کندینیزە رهبر أدینمەیین، چۆنکۆ بن سیزی اۇندان حسابا چکەجگیم” بویوردون؛ بن دە بو نەدنلە قورئانا سئمسئقئ سارئلدئم. چۆنکۆ اؤگۆت اۇلاراق قورئان بانا یتتی. رسولۆن سندن گتیردیگی قورئاندان باشقا هیچبیر شەیی کندیمە رهبر أدینمەدیم. سادەجە قورئانا تابیع اۇلدوم. بؤیلە یاپماق ایچین غایرت أتتیم. ذاتن سن هر شەیی بیلنسین. قابول بویور یا راببی! (آمین، آمین، آمین یا راببلعالمین!)
دۇک. ذکی بایراقتار
