“حایات داردئر، دۇغرو. آما اوموت دا گنیشتیر.”
گۇتە
موتلولوق وە حوضور پشیندە قۇشان اینسان اۇغلو، قوللوق ایچین یاراتئلدئغئنئ اونوتور وە ایکی قاپئلئ ایمتیحان یری اۇلان دۆنیادا صاحیب اۇلدوقلارئنئن گرچک صاحیبی گیبی یاشارسا حوضوردان اوزاق بیر حایات یاشار.
میعدەنین موتلولوغونو؛ ایچی یەمکلرلە دۇلو موتفاقتان وە ساغلئقلئ بسلنمکتن گچر. روحونون موتلولوغو دا قالبینی شفقات ایلە سەومکتن، مراق ایلە اؤگرنمکتن، فداکارلئقلا ورمکتن، ایلگی ایلە بۆیۆتمکتن، تسلیمیەت ایلە یۇغورماقتان گچر. بو حال دە اینسانئ گۆونمەیە ایتر.
حاق تعالا راعد سورەسینین 28-نجی آیتیندە شؤیلە بویورور:
دە کی؛ “آللاە دیلەین کیمسەنین ساپماسئنئ دیلەر، کندیسینە یؤنلن کیمسەیی ایسە دۇغرو یۇلا گؤندریر. ایشتە اۇنلار، ایمان أدن وە قالبلری آللاهئن واحیی ایلە تاطمین اۇلان کیمسەلردیر. باقئنئز عاقلەدن قالبلر یالنئزجا آللاهئن واحیی ایلە تاطمین اۇلور، حوضور بولور.” (راعد سورەسی؛ 28)
گرچک حوضورون قالب موطمائینلیگیندە اۇلدوغونو کشفەدن موتلو آزئنلئقلار، آللاهئن ذیکرییلە گؤنۆللرینی دۇیورموشلاردئر. یاپتئقلارئنئ، وردیکلرینی، آلدئقلارئنئ وە هر ایشینی آللاە آدئنا وە آللاە آدئیلا یاپمئشلاردئر.
سۇنوچتا هر ایشی حایئر ایلە دۇلموشتور.
آللاهئن حارام قئلدئغئنا ناسئل آللاە آدئیلا باشلانئر کی؟
دۆنیا وە ایچیندەکی بۆتۆن یاراتئلمئشلارئن اینسان ایچین یاراتئلدئغئنئ، اینسانئن دا قوللوق ایچین یاراتئلدئغئنئ بیلن کندیلری ایلە بارئشئق اینسانلار؛ اۇنا گیدن یۇلو حپ آرامئشلاردئر. هر آرایان بولموش مو؟ حایئر، بولامامئش آما شو بیر گرچک، بولانلار حپ آرایانلار اۇلموشتور.
بن اینسانلارئ وە جینلری آنجاق بانا (عیبادت وە ایطاعاتلە) قوللوق أتسینلر دییە یاراتتئم. (ذاریات سورەسی؛ 56)
حایاتئنئن غایەسینین قوللوق اۇلدوغونو بیلن اینسانلار، سۇروملولوقلارئنئن فارقئنا وارمئشلار وە بو دۇغرولتودا یاشامایا چالئشمئشلاردئر. آنجاق بو شکیلدە موتلو اۇلموشلاردئر.
سانا واحیەدیلن بو ایلاهی کلامئ (باشقا اینسانلارا ایلت) وە نامازئندا دیققاتلی وە دواملئ اۇل! چۆنکی ناماز (اینسانئ) چیرکین فیعیللردن، عاقلا وە ساغدویویا آیقئرئ هر شەیدن اوزاق آلئقۇیار. آللاهئ آنماق گرچکتن أن بۆیۆکتۆر (أردم وە اییلیکتیر). آللاە بۆتۆن یاپتئقلارئنئزئ بیلیر. (عانکبوت سورەسی؛ 45)
أن بۆیۆک ذیکرین؛ أن گۆزل قالب موطمائینلیگینین نامازدا اۇلدوغونو بلیرتن راببیمیز، بو ایلاهی کلامئ، موتلولوغون یگانە یۇلونون واحیی آنلامادان گچتیگینی أطرافئنداکیلرە آنلاتماقلا ایشە باشلامامئزئ أمرەتمیشتیر.
دەمک کی، موتلولوق وە گۆزللیکلر پایلاشتئقچا چۇغالئر.
سەوگینین قئبلەسی آللاەتئر. کاعبەیە یؤنلمک نامازئن رۆکوعلارئنداندئر. قالبتن آللاها یؤنلمک دە قالبین موطمائین اۇلماسئ ایچین شارطتئر.
شو بیلینملی کی؛ اینسان نە صئرف عاقئلدئر نە دە کؤرۆ کؤرۆنە قانونلارا بۇیون أگن بیر وارلئقتئر. نە دە بللی بیر پلان وە دۆزنە گؤرە حارەکت أدن بیر رۇبۇتتور.
اینسان، عاقئل وە قالب صاحیبی بیر وارلئقتئر.
ایمان وە شفقات، عیففت وە واقار، سەوگی وە مرحامتتیر.
اینسان؛ راح، نفیس وە بدندن اۇلوشور. فیزیکی، بدنی ایحتیاجلارئنئ بیلیملە قارشئلایان اینسان اۇغلو، روهی ایحتیاجلارئنئ دا موتلولوق وە آحلاق اۆرتن دین ایلە دۇیورور. ایچتن حوضورو یاقالایامایئپ بونالئما دۆشن عاصرئمئز اینسانئنئن تک چارەسی، کندینی حوضورا قاووشتوراجاق ایشلرلە مشغول اۇلماسئدئر.
اینسان، ایستیقامتینی راببینە دۇغرو چەویریپ، جبرائیل واسئطاسئیلا گلن واحیە اویاجاقتئر. ناسئل یاپاجاغئنئ مراق أدەجک وە ألچیلری اؤرنک آلدئراجاقتئر. عاقلئنا وە قالبینە حیطاب أدن بیلگیلر ایلە آللاهئن وردیگی ایرادەسینە دۇغرو قارارلار آلدئراجاقتئر. دۇغرو ترجیحلر دۇغرو ایشلری یاپماسئنا وە حوضور دۇلو حایات یاشاماسئنا سبب اۇلاجاقتئر.
دۆشۆنن اینسانلارا راببی قاتئندان حیکمت وریلمیشتیر.
اۇ ترجیحی دۇغرو یاپانا حیکمت وریر. کیمە حیکمت وریلیرسە، اۇنا چۇقچا اییلیک یاپئلمئش اۇلور. بو بیلگییی ساغلام دوروشلو اۇلانلاردان باشقاسئ ألدە أدەمزلر. (باقارا سورەسی؛ 269)
بو حیکمت وریلنلر، یاراتئلانلارئن هیچبیرینین بۇشونا وە هدفسیز اۇلمادئغئنئ بیلیرلر. یاشادئقلارئ هر حالدن ذەوق آلئرلار. عاجەلە أتمزلر.
اینسان حایرئ ایستەر گیبی شرری دە ایستەر؛ چۆنکی اۇ چۇق عاجەلەجیدیر. (ایسرا سورەسی؛ 11)
بدنینین موتلولوغونون قالبتن گچتیگینی بیلن موتلو آزئنلئقلار، موتلولوقلارئنئ چۇغالتماق ایچین اوغراشئرلار. قالب موطمائینلیگینین آللاهئ ذیکرەتمکلە اۇلدوغونو، أن بۆیۆک ذیکرین ناماز اۇلدوغونو سؤیلەین راببیمیز موتلولوغون یۇلونو گؤسترمیشتیر.
سەوگیلی رسولۆ دە جماعاتلە قئلئنان نامازئن ییرمی یدی قات ثوابئ اۇلدوغونو عیبادتلریمیزی برابر یاپمامئزئ اؤگۆتلەرکن، موتلولوغا آنجاق برابرلیکلە اولاشابیلەجگیمیزی ایفادە أتمیشتیر. هلە هلە جننت باحچەسینە چەویرمەیی آرزولادئغئمئز یووالارئمئزداکی جماعاتلی نامازلار، کیم بیلیر أولرە نە قادار حوضور ورەجکتیر.
دوروم بو!
ایستەینە ایستەدیگینین وریلدیگی بیر دۆنیا…
