4. نبی-رسول هیچ گۆناە ایشلەمەدی می؟
رسولوللاە ریسالت یوموشونو یرینە گتیرمیش وە حاققا یۆرۆمۆشتۆر. بیز اۇنون بو یوموشونو حاققئیلا یرینە گتیردیگینە (قورئان سایەسیندە) شاهیدیز، اۇنون بۆتۆن گۆناەلارئنئن باغئشلانمئش اۇلدوغونو دا اومیۇروز. چۆنکی آللاە چۇق باغئشلایئجئدئر. حاتتا بونو تۆم مۆمینلر ایچین دە اومابیلیریز. چۆنکی بیز مۆمینلر هر نامازئمئزدا قورئانئن اؤگرتتیگی؛ “أی راببیمیز! حساب گۆنۆندە بنی، آنامئ بابامئ وە بۆتۆن مۆمینلری باغئشلا” دوعاسئنئ یاپارئز. دۇلایئسئیلا نبینین گۆناەلارئنئن باغئشلاندئغئنئ اومابیلیریز آما بونو کسین اۇلاراق ایددیعا أدەمەییز. کذا اۇنون هیچ گۆناە ایشلەمەدیگینی دە. چۆنکی نبینین باعضئ گۆناەلارئنئن بولوندوغو قورئان ایلە ثابیتتیر:
بیل کی آللاەتان باشقا ایلاە یۇقتور. (سن) هم کندی گۆناهئن ایچین هم مۆمین أرکک وە مۆمین قادئنلارئن گۆناەلارئ ایچین باغئشلانما دیلە. آللاە، دۇلاشتئغئنئز یری دە، دوردوغونوز یری دە بیلیر. (موحاممد سورەسی؛ 19)
دەمک کی نبینین باعضئ گۆناەلارئ اۇلموشتور. بو قورئان ایلە ثابیتتیر. آما باعضئ چەورەلر فتیح سورەسینین 3-1-نجۆ آیتلرینە دایاناراق (بو آیتلرە یانلئش مئال ورەرک) اۇنون تۆم گۆناەلارئنئن باغئشلاندئغئنئ ایددیعا أدرلر. داحا اؤنجە دە ایفادە أتتیگیمیز گیبی اۇنون بۆتۆن گۆناەلارئنئن باغئشلانمئش اۇلدوغونو (بیر مۆمین اۇلاراق) بیز دە اومابیلیریز. حاتتا بونون ایچین دوعا أدریز. آما اۇنون بۆتۆن گۆناەلارئنئن باغئشلاندئغئنئ ایددیعا أدەمەییز. چۆنکی بو آللاهئن یتکیسیندە اۇلان وە آنجاق آللاهئن بیلەجگی بیر شەیدیر.
“نبینین تۆم گۆناەلارئ باغئشلانمئشتئر” دیەنلر فتیح سورەسینین 3-1-نجۆ آیتلرینە گنلدە شؤیلە مئال وریرلر:
بیز سانا دۇغروسو آپآچئق بیر فتیح ایحسان أتتیک. بؤیلەجە آللاە، سنین گچمیش وە گلەجک گۆناهئنئ باغئشلار. سانا اۇلان نیعمتینی تاماملار وە سنی دۇغرو بیر یۇلا ایلتیر. وە سانا شانلئ بیر ظافرلە یاردئم أدر. (فتیح سورەسی؛ 3-1)
اؤرنک اۇلاراق گؤستریلن بو مئالدەکی یانلئشلئغا ایشارت أدیلەجکتیر. آما بو مئال بیلە نبینین باعضئ گۆناەلار ایشلەدیگینی گؤسترمییۇر مو؟ نبی هیچ گۆناە ایشلەمەمیش اۇلسایدئ، اۇنون گلمیش وە گلەجک گۆناەلارئندان باحثەدیلیر مییدی؟ دەمک کی نبینین باعضئ گۆناەلارئ اۇلموشتور. بونا قارشئ؛ “نبینین باعضئ گۆناەلارئ اۇلموش آما آللاە اۇنون بو گۆناەلارئنئ باغئشلامئشتئر؛ چۆنکی ‘فتیح؛ 3-1’ آیتلری اۇنون گچمیش وە گلەجک تۆم گۆناەلارئنئن باغئشلاندئغئنئ بیلدیریۇر” دەنیلەمز. چۆنکی حودەیبیە آندلاشماسئ أثناسئندا (ه. 6) نازیل اۇلان “فتیح؛ ” آیتلریندن ایکی یئل سۇنرا (یاعنی مککەنین فتحی أثناسئندا) نازیل اۇلان “ناصر؛ 3-1” آیتلریندە دە، نبییە؛ “… آللاەتان ماغفیرت دیلە!” دەنیلمیشتیر!.. نبینین گچمیش وە گلەجک بۆتۆن گۆناەلارئ باغئشلانمئش ایدییسە، نەدن بؤیلە بیر أمیر وریلمیشتیر؟ ناصر سورەسی، أن سۇن اینن سورەدیر وە نبینین وفاتئندان یاقلاشئق گۆن اؤنجە نازیل اۇلموشتور. اۇ حالدە “فتیح؛ 3-1″ آیتلری نبینین گچمیش وە گلەجک بۆتۆن گۆناەلارئنئن باغئشلاندئغئنئ بیلدیریۇر” دەنیلەمز. داحا دۇغروسو اۇنون بۆتۆن گۆناەلارئ باغئشلانمئش اۇلسا بیلە (کی بو اۇلابیلیر آما بونو بیز بیلەمەییز، بونو آنجاق آللاە بیلیر) بو آیتلرین بونو بیلدیردیگی ایددیعا أدیلەمز. عاکسی حالدە قورئاندا شؤیلە بیر آیت اۇلمازدئ:
دە کی: “بن رسوللرین ایلکی دگیلیم، بانا وە سیزە نە یاپئلاجاغئنئ دا بیلەمم. بن، یالنئزجا بانا واحیەدیلنە اویارئم. بن آپآچئق بیر اویارئجئدان باشقا بیر شەی دگیلیم. (آحقاف سورەسی؛ 9)
شیمدی “فتیح؛ 3-1” آیتلرینە وریلن مئاللریدەکی قۇپوقلوغو (حاطایئ) یوقارئداکی مئال اۆزەریندن گؤسترمەیە چالئشالئم. ایلک آیتین مئالی؛ “دۇغروسو بیز سانا آپآچئق بیر فتیح ایحسان أتتی” شکلیندەدیر. آما ایکینجی آیتتە؛ “بؤیلەجە آللاە، سنین گچمیش وە گلەجک گۆناهئنئ باغئشلار…” دەنیلیۇر!.. نەدن فتحی ایحسان أدن آللاە اۇلدوغو حالدە، باغئشلانان نبی اۇلیۇر؟ یاعنی نەدن آللاهئن باغشەتتیگی بیر ظافر (آللاهئن بیر فیعیلی) نەدنییلە، نبینین گۆناەلارئ باغئشلاناجاق؟ وەیا نبینین بیر أیلمی می وار کی، گۆناەلارئ باغئشلاناجاق؟ اۆچۆنجۆ آیتتە دە؛ “سانا شانلئ بیر ڤافرلە یاردئم أدر” بویرولیۇر!.. یاردئم أدن دە ظافری ایحسان أدن دە آللاە. آما باغئشلانان نبی!.. نەدن؟ دەمک کی بو مئالدە (ماعنایئ بۇزان) بیر باغلام (ایفادە) قۇپوقلوغو وار. مسئەلەنین آصلئ شودور:
بو آیتلرلە نبیدن مککە اۇردوسو قۇنوسوندا یاپتئغئ حاطالارئنئ تلافی أتمەسی ایستنیۇر. نبی أگر بونو یاپارسا (حاطالارئنئ تلافی أدرسە) هم آللاهئن یاردئمئنا ماظهار اۇلاجاق وە مککە فتحەدیلەجک هم دە بو قۇنودا یاپتئغئ حاطالارئ عاففەدیلەجکتیر. آما آنجاق اۇ زامان (بو شارطلا) عاففەدیلەجکتیر. وریلن سارغئت بودور. اۇ حالدە آیتین مئالی شؤیلە اۇلمالئدئر:
(بو قۇنوداکی حاطالارئنئ تلافی أدەبیلەسین دییە) بیز سنین ایچین آچئق بیر ظافرین قاپئسئنئ آرالادئق (آچتئق). کی آللاە سنین (بدیردن) اؤنجەکی وە سۇنراکی گۆناهئنئ باغئشلاسئن، نیعمتینی تاماملاسئن وە سنی دۇغرو یۇلا ایلتسین دییە (سن حاطانئ تلافی أدرسن) آللاە (دا) سانا شانلئ بیر ظافرلە یاردئم أدەجکتیر. (فجر سورەسی؛ 3-1)
آیتتەکی “ما تقدم” وە “ما تأخر” ایفادەلری دیگر باعضئ آیتلردە اۇلدوغو گیبی “اؤنجەکی” وە “سۇنراکی” ماعنالارئنا گلیر. آیرئجا “من ذنبک” ایفادەسیندەکی “من” کلیمەسی دە “بیر قئسمئ” ماعناسئنا گلیر. دۇلایئسئیلا آیتتەکی “ما تقدم” من ذنبک وما تأخر” ایفادەلری؛ “گچمیش وە گلەجک تۆم گۆناەلارئ” دگیل، “باعضئ گۆناەلارئ یاعنی گۆناەلارئن بیر قئسمئنئ” ایفادە أدر. آیتلرین باغلامئ نەدنییلە قاصدەدیلن بو گۆناەلارئن نبینین مککە اۇردوسو ایلە ایلگیلی یاپتئغئ گۆناەلار اۇلدوغو سؤیلنەبیلیر. شؤیلە کی:
مککە دؤنمیندە نازیل اۇلان آیتلر، نبینین مککەدن چئقماق زۇروندا قالاجاغئنئ حابر وریۇر آما عاینئ زاماندا (قئسا بیر سۆرە سۇنرا) مککەنین فتحەدیلەجگینی مۆژدەلییۇردو:
سنی بو تۇپراقلاردان (مککەدن) چئقارماق ایچین حوضورسوز أدەجگی گۆنلر یاقئندئر. أگر چئقارئرلارسا، سندن سۇنرا اۇنلار دا بورادا فاضلا قالامازلار. سندن اؤنجە گؤندردیگیمیز ألچیلرە اویغولانان قانون (سۆننتوللاە) دا بؤیلەدیر. بیزیم قانونوموزدا بیر دگیشیکلیک بولامازسئن. (ایسرا سورەسی؛ 77-76)
گؤرۆلدۆگۆ اۆزەرە مککە دؤنمیندە نازیل اۇلان بو آیتلر، نبینین مۆشریکلر یۆزۆندن مککەدن چئقماق زۇروندا قالاجاغئنئ آما بو تاقدیردە مۆشریکلرین دە آرادا فاضلا قالامایاجاغئنئ (مککەنین یاقئن بیر گلەجکتە فتحەدیلەجگینی) مۆژدەلییۇردو. زیرا آللاهئن دگیشمز قانونو (سۆنتتوللاە) بؤیلە ایدی. مۆمینلرین ظافر قازاناجاغئنئ (سەوینەجگینی) بیلدیرن باشقا آیتلر دە واردئ:
رۇمالئلار ینیلدیلر. (ینیلگی) چۇق یاقئن یردە اۇلدو. اۇنلار، بو ینیلگینین آردئندان غالیب گلەجکلردیر. غالیبیەت اۆچ ایلا دۇقوز یئل ایچیندە اۇلاجاقتئر. اۇنون اؤنجەسیندە دە سۇنراسئندا دا یتکی آللاهئندئر؛ اۇ گۆن مۆمینلر، آللاهئن یاپاجاغئ یاردئملا سەوینەجکلردیر. آللاە چالئشانا یاردئم أدر. اۇ گۆچلۆدۆر، ایکرامئ بۇلدور. بو آللاهئن سؤزۆدۆر. اینسانلارئن چۇغو بیلمەسە دە، آللاە سۆزۆندن جایماز. (روم سورەسی؛ 6-2)
دەمک کی مۆمینلرین ظافر قازانماسئ یاقئندئ. چۆنکی آللاە مۆشریکلر ایستەمەسە دە، دینینی (أر یا دا گچ) حاکیم قئلاجاقتئ.
آللاە کندی سؤزلری گرگی، اۇ کافیرلرین کؤکۆنۆ قازئماق، حاققئ اۇرتایا چئقارئپ باطئلئ أتکیسیز حالە گتیرمک ایستییۇر. (أنفال سورەسی؛ 8-7)
مۆشریکلر ایستەمەسە دە اۇ، دینی (ایسلامئ) بۆتۆن دینلرە اۆستۆن قئلماق ایچین رسولۆنۆ هیدایتلە وە حاق دینلە گؤندرندیر. (تەوبە سورەسی؛ 33)
