بدن روحا، گؤز ائشئغا، روح حایاتا، گۆل سویا وە تۇپراغا موحتاجتئر. واحیی آنلاتماق وە یاشایاراق اؤرنک اۇلان نبیلرە اویماق دا بیزیم ایچین بؤیلەدیر.
هم دۆنیادا، هم دە آحیرتتە موتلولوغون، باشارئنئن وە قورتولوشون یۇلو واحیدەدیر.
آللاهئن حۇشنودلوغونو قازانماق رسوللرە اویماقلا مۆمکۆندۆر. داورانئشلارئن، سؤزلرین وە حویلارئن ایی اۇلانلارئ، رسوللرین سۆننتیندە وە یاشادئقلارئ حایاتتادئر. داورانئشلارئمئزئن دگرینی تارتان ترازی واحیین ایچیندەدیر.
گۆنشین ائشئقلارئ اۇلمازسا، گۆنش آنلاشئلاماز!
گۆنشی تانئماق، آنلاماق، ایدراک أتمک ایچین ائشئقلار هر یرە اولاشماقتادئر.
جنابئ آللاە نمل سورەسینین 63-نجۆ آیتیندە یاغمورا راحمت دەمیشتیر.
حاق تعالا؛ داغئ، تاشئ، قوردو، قوزویو، اینانانئ، اینانمایانئ آیئرمادان یاغان یاغمورا راحمت دەمیشتیر. بیر دە أنبیا سورەسینین 103-نجۆ آیتیندە رسولوللاهئن عالملرە راحمت اۇلدوغونو وورغولامئشتئر:
رسولۆم! بیز سنی آنجاق عالملرە راحمت اۇلاراق گؤندردیک. (أنبیا سورەسی؛ 103)
طئبقئ یاغمور گیبی، هر گؤنلە راحمتتیر…
طئبقئ گۆنشین بۆتۆن ائشئقلارئنئن هر یرە گیردیگی گیبی، اۇنون سەوگیسی دە فارقلئ رنکلردە فارقلئ دیللری قۇنوشان پک چۇق میللتین گؤنلۆنە گیرمیشتیر.
اۇنون سەوگیسی بۆتۆن دۆنیا سەوگیلرینین اۆزەریندەدیر.
1400 کۆسور یئل گچمەسینە راغمن ایسمینین دیللردن دۆشمەمەسی، اۇنون گتیردیگی واحیە نە قادار ایحتیاجئمئزئن اۇلدوغونون گؤسترگەسی دگیل میدیر؟
حض. موحاممد (ص) وداع حوطبەسیندە شونو سؤیلەمیشتیر:
“سیزە آغئر بیر شەی بئراقئیۇروم کی، اۇنا توتوندوغونوز مۆددتچە آصلا دالالتە دۆشمزسینیز؛ آللاهئن کیتابئ.”
آللاهئن رسولۆ حض. موحاممد (ص)؛ اینسان حاق وە حۆرریەتلرینین آیاقلار آلتئنا آلئندئغئ، اینسانلارا حاققئن دگیل زۇربالئغئن حاکیم اۇلدوغو، کیمین سیلاحئ وە گۆجۆ وارسا تۇپلوم اۆزەریندە أگەمن اۇلدوغو، حاقلارئ آلئنانلارئن ایسە حاققئنئ آلابیلمک ایچین هیچبیر شەی یاپامادئغئ، اینسانلارئن کؤلەلشتیریلدیگی، آحلاقئن صئفئرا دۆشتۆگۆ، قئز چۇجوقلارئنئن دیری دیری تۇپراغا گؤمۆلدۆگۆ، اینسانلارئن شاحصیەتلرینین ألیندن آلئندئغئ، ادئنلارئن أشیا حۆکمۆندە اۇلدوغو بیر دەویردە؛ قوللوغو ینیدن تانظیم أتمک ایچین تەوحید اینانجئیلا یاشایاراق اۇ تۇپلوما اؤرنک اۇلموشتور…
آللاها قوللوق أدیلەجک اۇلانئن آچئقچا بلیرلنمەسی وە ینی أساسا گؤرە قوللوغون ینیدن اۇلوشومونو کندیندە یاشایاراق اؤگرتمیشتیر.
اۇ زامانئن جانی، زۇربا، قئزلارئنئ دیری دیری تۇپراغا گؤمەجک قادار قالبلری قاتئ اۇلان اینسانلارئنئ؛ قارئنجایئ بیلە أزەمەیەجک اینجەلیگە گتیریپ، اۆستۆن آحلاقلئ وە فاضیلتلی اۇلمایئ اؤگرتمیشتیر.
کؤلە پازارلارئندا آلئنئپ ساتئلان، بو دۆنیایا سادەجە أفندیلرینە حیذمت أتمک ایچین گلدیگینی، اتعتیراض یا دا عیصیان أتمە گیبی اینسانا اؤزگۆ حاصلتلرینین اۇلدوغونو بیلمەین بیلال، ایسلامدا شاحصیەتینی قازاندئقتان سۇنرا؛ “لا!” دەمەدیکچە گرچک حۆرلۆگە قاووشامایاجاغئنئ اؤگرتمیشتیر.
“نە ظولمەدین، نە دە ظولمە اوغرایئن…” دیەرک، حاقسئزلئقلار قارشئسئندا دیرنمەیی، یئلمامایئ؛ “حاقسئزلئق گؤردۆگۆندە ألینلە، دیلینلە، یاپامازسان قالبینلە بوغض أتمەیی…” اؤگرتمیشتیر. (تیرمیذی)
رسولوللاە (ص)؛ “بۆیۆک مۆجادلەنین، ظالیم سولطانا ظالیم اۇلدوغونو سؤیلەمک” اۇلدوغونو سؤیلەمیشتیر. (حانبل)
حاقسئزلئقلار قارشئسئندا سوسمادان ماظلومون حاققئنئ آلاراق قۇرومایئ اؤگرتمیشتیر.
شاحصیەتی اۇلمایان اینسان ایچین قورتولوش ایمکانئ اۇلمادئغئ گیبی، بو اینسان اؤلۆنجەیە قادار زاواللئلئغا ماحکومدور.
آللاە رسوللرینین اؤرنکلیگی ایلە اۇلوشان موتلو تۇپلولوق گرچک اۆزگۆرلۆگە أریشمیشتیر.
عالملرە راحمت اۇلاراق، واحیە اویاراق اؤرنکلیگینی تام یاپمئشتئر. یۆز ییرمی بین صاحابەیە تبلیغینی یاپتئقتان سۇنرا حایاتئنا وە اۇ اۇلایا دا؛ “شاهید اۇل یا راب!” دیەرک آللاە تعالایئ شاهید توتموشتور.
حایاتئن هر آلانئندا اؤرنکلیگی اۇلان آللاە رسولۆنە ینی تورفاندا بیر سپت حورما ایلە گلن صاحابەسینە:
“بونو بنیم اینسانلارئم دا یەدیلر می؟” دیەرک بیر دەولت رئیسینین ناسئل اۇلاجاغئنئ اؤگرتمیشتیر.
حاصئلئ کلام واحی ایلە یۇلونو آچماق ایستەینلرە أن گۆزل اؤرنکلر اۇنلارئن حایاتلارئنئ ایی بیلمک وە اۇ دۇغرولتودا یاشاماق غایرتی ایچیندە اۇلونمالئدئر.