واحیە اویاراق مدەنیەتین میعمارلئغئنئ یاپان اۇلان نبیلرە اویماق، اینسانئ مدەنیلشتیریر. اۇنلارئ سەومەینلر، سەوگی مدەنیەتینە آصلا اولاشامازلار.
نبی سەوگیسی، عاقلئن گتیریسیدیر.
عاقلئ اۇلان دا بیلیر کی؛ حاستالئغئنئن چارەسی اۇلاراق دۆشۆندۆگۆ عیلاجلار نە قادار آجئ اۇلسا دا قوللانئلمالئدئر. عاقلئنا اویار وە گرکلی اۇلان آجئ عیلاجلارئ زامانئندا وە گرکتیگی گیبی قوللانئر.
هر عاقئللئ بیلیر کی؛ دۇکتۇرون وردیگی رچەتەیی سودا ائسلاتئپ سویونو ایچمک، سایغئدا قوصور أتمەییپ، عیلاجئن ایسمینی دفعالارجا اۇقویوپ قالدئرماق، اۇنا هیچ فایدا ورمز. دۇکتۇرون وردیگی اؤلچۆ، عاقئللئ حاستا ایچین یترلیدیر.
ایشتە مۆمینلر دە نبیلرین کندیلرینە دۆنیادا وە آحیرتتە فایداسئ اۇلمایان شەیلر سؤیلەمەیەجگینی بیلیر. بیلیرلر کی، بۆتۆن نبیلر گیبی حض. موحاممد (ص) کندیلیگیندن قۇنوشمامئشتئر.
آللاە رسولۆنۆ بۆتۆن اینسانلارا ترجیح أدنلر، سەونلر، یاساقلارئنا اویانلار، گرچک ماعنادا اۇنون سەوگیسینە لایئق اۇلانلاردئر.
نبی-رسول سەوگیسی؛ ایچلردە بیر ویجدان اؤلچۆسۆدۆر.
آللاە رسوللرینین بئراقتئغئ ایزلردە یۆرۆمک وە غایرتلری بو یؤندە اۇلوشتورماق سەوگیلرین تظاهۆرۆدۆر.
سەوگینین یۇلونون شاشئرماسئ، رسولوللاها اویماقلا اۇلور. چۆنکی آحلاقئ قورئان آحلاقئ اۇلان رسولوللاە دا، آللاها گیدن یۇلون باشئدئر.
اینسانلارئن کیمی دە آللاەتان باشقا وارلئقلارئ آللاها أش دگر راقیب گۆچلر اۇلاراق گؤرۆپ، اۇنلارئ آللاهئ سەور گیبی سەونلر دە وار. اۇیسا کی ایمان أدنلر أن چۇق آللاهئ سەورلر. کندی کندینە کؤتۆلۆک أدنلر، عاذابا اوغرادئقلارئ زامان گؤرەجکلری گیبی، کشکە تۆم قودرتیم آللاها عائید اۇلدوغونو وە عاذابئ أن چتین اۇلانئن یالنئزجا آللاە اۇلدوغونو گؤرسەلر! (باقارا سورەسی؛ 165)
بیر ایسمی دە “ودود” اۇلان یۆجەلر یۆجەسی راببیمیز؛ أن چۇق سەون، أن چۇق سەویندیرن، أن چۇق سەویلندیر.
“ودود” ایسمینین تجللیسینە اوغرایان قوللاردا، بو ایسمین اؤزللیگی گرگی سەورلر، سەویلیرلر وە سەویندیریرلر.
حایاتئنئن تۆم لذذتلرینین بو سەوگیدن گچتیگینی بیلنلر، سەودیگینین سەوگیسینی ییتیرمەمک ایچین بیر قۇرقو ایچینە گیررلر. اؤیلە یا؛ اۇ سەوگییی ییتیرمک، اینسانئ اینسانلئقتان اوزاقلاشتئرئر.
اینسانئن اینسانلئغئنئن آنجاق آللاهئ سەومکتن، رسوللرە اویماقتان گچتیگینی بیلیرلر.
سەوگیلری تۆکتمەملیییز. سەوگیلری تۆکتنلر بلاسئنئ، سەوگیلرینی یاشایانلار ایسە مەولاسئنئ بولور. آللاهئ اونوتانلارئن آجئ عاقئبتی کندیلرینە کندیلرینین قونوتتورولماسئدئر. ایلگیلی آیت شو شکیلدەدیر:
آللاهئ اونوتتوقلارئ ایچین آللاە دا، کندیسینی اونوتتوغو کیمسەلر گیبی اۇلمایئن! ایشتە اۇنلار فاسئقلارئن تا کندیسیدیر. (حاشر سورەسی؛ 19)
اونوتماق؛ موتلولوقتان ماحروم اۇلماقتئر. هلە دە اونوتتوغوموز موتلولوقلارئن یگانە صاحیبی اۇلان آللاە تعالا ایسە؛ بو دا اینسانئن کندیسینی دە اونوتماسئ دەمکتیر. حایات یۇلونون دیکنلرینە گیرمەسی دەمکتیر.
اونوتولمامالئدئر کی؛ حایات یۇلونداکی دیکنلردن گچمەنین أن حئزلئ یۇلو؛ آللاها اویماق وە نبی-رسوللر گیبی یاشاماقلا اۇلور.
اییلیک آدئنا نە وارسا یاپمایا چالئشانلار، کؤتۆلۆکلردن قورتولمایا چالئشانلاردئر. قالبینی سەوگییلە دۇلدورانلار، موتلولوغا آدایدئرلار. وە اینسانلار موتلو اۇلماق ایچین یووا قورارلار. موتلولوغا آدای اۇلان أولیلیکلرین تملیندە سەوگی واردئر. زیرا یووالار آنجاق سەوگی أساسئ اۆزەرینە قورولموشتور.
بیلینملیدیر کی؛ قابا داورانئشلار سەوگییی ماحوەدن بیر کانسردیر.
أگر اینسانلئق بیلسەیدی؛ سەوگی بۆتۆن دردلرین دواسئ، سەوگیسیزلیک دە دردلرین باشئدئر.
سەومەسینی بیلملیییز. سەومەسینی بیلنلر، یۆرکلریندەکی سەوگییی حابسەتمەییپ بۆتۆن گۆزللیکلرییلە سرگیلەینلردیر.
اوزاغا گیتمەمیزە گرک یۇقتور. سەوگی، موتلولوق، حوضور؛ ألیمیزدەدیر. یتر کی ایستەیەلیم.
اؤیلە بیر دۆنیا ایستییۇروز کی؛
کین، نفرت، سەوگیسیزلیک؛ کؤلە…
سەوگی ایسە؛ سولطان…
