“أگر سیز کندینیزی سەومییۇرسانئز، نەدن باشقالارئ سەوەسینیز؟”
ریچارد ویکینز
کین وە نفرت آدئنا دۆنیادا سەوگییە قارشئ مۆجادلە وریلمەسی، حایاتا قارشئ دورماق دەمکتیر. دۇلایئسئیلا تاریحیمیز قانلا یازئلئرکن، گلەجگیمیزی دە قۇرقو بلیلەر اۇلموشتور.
حایاتئن اؤزۆ، موتلولوغون مایاسئ اۇلان سەوگی، بۆتۆن دردلرین دواسئدئر. بیلگی؛ بەینین غئداسئیکن، سەوگی دە قالبین غئداسئدئر. قالبینین غئداسئنئ سەومەینلر، کندیلرینە یتەمەمیشلر، بونالئما دۆشمۆشلردیر.
سەوگی ویجدانئن نابضئدئر. نابضئ آتمایان اؤلۆیسە، سەوگیسی اۇلمایان قالب دە اؤلۆدۆر. سەوگی قالبی جیلالارکن، سەوگیسیزلیک وە کؤتۆلۆک دە پاسلاندئرئر.
آللاە ایچین سەوەرک قالبینی تمیزلەینلر!
قارشئلئق بکلەمەدن سەونلر!
اییلیکلرینە اییلیک أکلەینلر!
قالبی سەوگی ایلە دۇلو اۇلانلار!
ایشتە بونلار سۇروملولوقلارئنئن فارقئندا اۇلانلاردئر.
سەوگی اینسانا اؤنجەلیکلە کندیسینە، عائیلەسینە، چەورەسینە وە بۆتۆن اینسانلئغا قارشئ یۆکۆملۆلۆکلرینی یرینە گتیرمە غایرتینی وریر.
سەوگی؛ صاحیبینی باشقا اینسانلارا قارشئ یومشاق یاپار، گۆزل دویغولار بسلتیر. اۇنلارئن یانلئشلارئنا نەمەلازئمجئلئقتا دگیل، سەوگییلە یاقلاشتئرئر وە دۆزلتمک ایچین غایرت أتتیریر.
سەون سەودیگینە ضارار گلسین ایستەمز.
سەوگینین گلینلیک اۇلدوغونو، کینین دە کفن اۇلدوغونو بیلیر. یاشارکن کفنی گییمەیی آرزولاماز.
سەودیگینە باغلئلئغئنئن سەوگیدن گچتیگینی بیلنلر سەورلر. چۆنکی سەوگی یۇقسا ایلگی دە یۇقتور. ایلگی یۇقسا سەوگیلییە دائیر بیلگی دە یۇقتور.
سەون بیلیر کی؛ هر گۆل دیکنلیدیر. سەوگینین قۇقوسونو آلانلار، گۆلۆن دیکنینە قانمایئپ ألینە آلئپ قۇقلایانلاردئر.
دە کی: “أگر سیز آللاهئ سەوییۇرسانئز بانا ایطاعات أدین کی، آللاە دا سیزی سەوسین وە گۆناەلارئنئزئ باغئشلاسئن.” (آلی عیمران سورەسی؛ 31)
ایثباتئ یاپئلمامئش سەوگی، حایاتئ آنلامسئز قئلار. حایاتئمئزا آنلام قاتماق آللاهئ سەومەیە، آللاهئ سەومک دە رسوللرین اؤرنکلیگینە گؤتۆرۆر.
کیشیلیک وە داورانئشلارئمئز نە قادار رسولوللاها بنزییۇرسا، بیلینملی کی اۇ قادار رسولوللاهئ سەوییۇروزدور.
حض. موحاممد(ص) بویورویۇر: “سیزدن بیرینیزە بن کندیسینە آتاسئ، چۇلوق چۇجوغو وە تۆم اینسانلاردان داحا سەویملی گلمەدیگیم سۆرەجە ایمان أتمیش اۇلماز.” (تیرمیذی)
نبی سەوگیسی قورو بیر ایددیعا دگیلدیر. حایاتئنئ اۇنون سۆننتییلە آنلاملاندئرماق برەکتلندیرمکتیر. بیلملیدیر کی سەون، نبی کندینە داحا یاقئندئر.
“بو نبی، اینانانلارا کندی اؤز وارلئقلارئندان، نفیسلریندن داحا سەویملی وە داحا ایلریدیر…” (آحزاب سورەسی؛ )
بونو چۇق ایی آنلایان حض. عؤمر، رسولوللاە (ص) أفندیمیزە حیطابن:
“أی رسولوللاە! سن بانا جانئمدان غایرئ هر شەیدن سەوگیلیسین.”
رسولوللاە(ص):
“جانئندان دا، دەملیسین أی عؤمر!” دیەرک ایقاظ أتمیشتیر. بونون اۆزەرینە حض. عؤمر:
“جانئمدان دا سەوگیلیسین أی رسولوللاە!” دەمیشتیر.
بونون اۆزەرینە پەیغامبریمیز:
“شیمدی اۇلدو أی عؤمر.” دەمیشتیر. (بوحاری)
واحیە اویاراق مدەنیەتین میعمارلئغئنئ یاپان اۇلان نبیلرە اویماق، اینسانئ مدەنیلشتیریر. اۇنلارئ سەومەینلر، سەوگی مدەنیەتینە آصلا اولاشامازلار.
نبی سەوگیسی، عاقلئن گتیریسیدیر.
عاقلئ اۇلان دا بیلیر کی؛ حاستالئغئنئن چارەسی اۇلاراق دۆشۆندۆگۆ عیلاجلار نە قادار آجئ اۇلسا دا قوللانئلمالئدئر. عاقلئنا اویار وە گرکلی اۇلان آجئ عیلاجلارئ زامانئندا وە گرکتیگی گیبی قوللانئر.
هر عاقئللئ بیلیر کی؛ دۇکتۇرون وردیگی رچەتەیی سودا ائسلاتئپ سویونو ایچمک، سایغئدا قوصور أتمەییپ، عیلاجئن ایسمینی دفعالارجا اۇقویوپ قالدئرماق، اۇنا هیچ فایدا ورمز. دۇکتۇرون وردیگی اؤلچۆ، عاقئللئ حاستا ایچین یترلیدیر.
ایشتە مۆمینلر دە نبیلرین کندیلرینە دۆنیادا وە آحیرتتە فایداسئ اۇلمایان شەیلر سؤیلەمەیەجگینی بیلیر. بیلیرلر کی، بۆتۆن نبیلر گیبی حض. موحاممد (ص) کندیلیگیندن قۇنوشمامئشتئر.
آللاە رسولۆنۆ بۆتۆن اینسانلارا ترجیح أدنلر، سەونلر، یاساقلارئنا اویانلار، گرچک ماعنادا اۇنون سەوگیسینە لایئق اۇلانلاردئر.
نبی-رسول سەوگیسی؛ ایچلردە بیر ویجدان اؤلچۆسۆدۆر.
آللاە رسوللرینین بئراقتئغئ ایزلردە یۆرۆمک وە غایرتلری بو یؤندە اۇلوشتورماق سەوگیلرین تظاهۆرۆدۆر.
