حالبوکی حاق تعالا آحیرتە وە دۆنیایا طالیب اۇلوپ عادیل اۇلان وە یرینی بیلن مۆمینلرە هر زامان دستک اۇلاجاغئنئ، اؤنلرینی آچاجاغئنئ وە آیاقلارئنئن حاق اۆزەرە ثابیت اۇلوپ گۆزل حۇش بیر حایات یاشاتاجاغئنئ واعاد أتمیشتیر. (راعد سورەسی؛ 29) وە (باقارا سورەسی؛ 202-201)
بونون ایچین آللاە، کندیسینە یاردئم أتمەمیزی شارط قۇشموشتور: «سیز أی ایمان أدنلر! أگر سیز آللاها یاردئم أدرسنیز (أمرینی توتار، دینینی اویغولارسانئز) اۇ دا سیزە یاردئم أدر وە آیاقلارئنئزئ ساغلام باستئرئر.» (موحاممد سورەسی؛ 7)
گرکلی أمگی وە غایرتی گؤسترنلرین ایشلری قۇلای اۇلاجاقتئر. ایلگیلی آیت شو شکیلدەدیر: «بیزیم یۇلوموزدا چابا گؤسترنلرە، یۇللارئمئزئ گؤستریریز. آللاە ألبتتە گۆزل داورانانلارلا برابردیر.» (عانکبوت سورەسی؛ 69)
بو چابایئ أن چۇق گؤسترن، واحیە ایلک موحاطاب اۇلان نبیلر وە بو نبیلر ایلە عاینئ چاغدا نبی-رسوللرین یاشانتئلارئنا شاهید اۇلان آرقاداشلارئ اۇلموشتور.
حایاتئن بیرچۇق آلانلارئندا بیزلرە اؤرنک اۇلان آللاە رسولۆنۆن نادیدە آرقاداشلارئ حاققئندا، ایبنی عابباستان ریوایت أدیلن (بوحاری) بیر قۇنوشما اۇلدوقچا ماعنیداردئر:
«سیزلر یالئنآیاق، چئپلاق اۇلاراق تۇپلاناجاقسئنئز. قئیامت گۆنۆ ایلک گییدیریلەجک اۇلان حض. ایبراهیمدیر. آصحابئمدان بیر گروپ سۇل طارافا آلئناجاق. بن:
“آصحابئم، آصحابئم!” دیەجگیم. حاق تعالا:
“بونلار سن آیرئلدئقتان سۇنرا سۆرکلی گرییە گیتتیلر.” دیەجکتیر. بن دە صالیح قول عیسا گیبی دیەجگیم:
“… ایچلریندە بولوندوغوم سۆرەجە اۇنلارئ گؤرۆیۇردوم. بنی وفات أتتیرینجە، گؤرن یالنئز سن اۇلدون. سن هر شەیی گؤرۆپ گؤزتیرسین. أگر عاذاب أدرسن، اۇنلار سنین قوللارئندئر. باغئشلارسان شۆبهەسیز سن گۆچلۆسۆن، دۇغروسونو یاپارسئن.” (مائیدە سورەسی؛ 118-117)
گرچگین اۆزەرینی اؤرتەرک یانلئش کیشیلرلە دۇستلوقلار قورانلارئن قئیامتتە یاشایاجاقلارئ کؤتۆ عاقئبتلرینین آنلاتئلدئغئ وە عاقابیندە اینانمایانلارا آللاە رسولۆنۆن سؤیلەیەجگی سؤزە قولاق ورمک گرکمکتەدیر: «اۇ گۆن دیەجک کی: “یا راببی! بنیم قاومیم بو قورئانئ کندیلریندن اوزاق توتتولار.”» (فورقان سورەسی؛ 30)
دۆنیانئن قان گؤلۆنە دؤندۆگۆ شو زامان دیلیمیندە، اینسان اۇنور وە عیززتی آیاقلار آلتئندادئر. حاقسئز یرە جانلارا قئیئلماقتا، ماللار غاصب أدیلمکتەدیر. عئرضلارا گچیلمکتە، أولریندن اوزاقلاشتئرئلئپ باشقا دیارلارا گؤچلرە سبب اۇلونماقتادئر. آللاهئن آچئق ناصلارئ اۇلدوغو حالدە آللاهئن حاراملارئ گؤرمزلیکتن گلینەرک فتوالارلا دلینمکتەدیر. حاتتا آللاهئن بۆتۆن سئنئرلارئ چیگننمکتەدیر.
گچمیشتن گۆنۆمۆزە گتیردیگیمیز وە حاق دین دییە بیلدیگیمیز بۆتۆن یانلئش اؤگرتیلرین اینسانلئغا ورەبیلەجگی هیچبیر شەی اۇلمادئغئ گۆن قادار آشیکاردئر. حالبوکی بو دین، ماظلومون گؤزۆندەکی یاشئ سیلەجک، آەلارئ دوردوروپ یریۆزۆنۆ ایعمار أدەرک حوضور سوناجاق بۆتۆن اؤگرتیلری ایچیندە بولوندورماقتادئر.
شو دا بیر گرچکتیر کی، گرک دۇغودا گرکسە باتئدا أن چۇق اۇقونان وە أن آز آنلاشئلان کیتاب؛ آللاهئن یریۆزۆنۆ ایعمار أتمەسی ایچین گؤندردیگی قئلاووز اۇلان قورئانئ کریمدیر.
نە زامان حاق اۇلان کیتابئن اؤنۆندەکی بۆتۆن أنگللر قالدئرئلئرسا؛ کؤر اۇلان گؤزلریمیز آچئلاجاق، پاسلاشان قولاقلارئمئز ناصیحاتلری دینلەیەجک، قاتئلاشان قالبلریمیز سەوگی ایلە دۇلو اۇلاجاقتئر. وە اینسانلئغئمئزئن اؤنۆ آچئلاجاقتئر.
حاق تعالا اینسانئ موحاطاب آلمئشتئر. بونون ایچین حاققا لایئقئیلا قوللوق یاپما غایرتی ایچینە گیرمک گرکەجکتیر. عاجیلن فابریکا عایارلارئ حۆکمۆندە اۇلان فئطراتا دؤنۆش یاپئلمالئدئر.
آللاهئن ایپینە سارئلئپ برابر اۇلونمالئ وە آللاهئن بۇیاسئ ایلە بۇیانمالئدئر. آللاها دینینی اؤگرتمە جاهیللیگیندە سئیرئلئپ آچئقلامالارئ کندیسیندن اؤگرنیلملیدیر. عاکسی تاقدیردە گۆچلر قئرئلاجاق وە شەیطانئن اۇیونجاغئ دوروموندا اۇلماقتان قالئناجاقتئر. بونون ایچین یۆزلر آللاها چەوریلیپ حاق دینە گیریلملیدیر.
آللاها یؤنلمیش کیمسەلر اۇلاراق یۆزۆنۆزۆ حاق دینە چەویرین. اۇنا قارشئ گلمکتن ساقئنئن، نامازئ دۇسدۇغرو قئلئن وە مۆشریکلردن اۇلمایئن؛ دینلرینی دارماداغئن أدیپ گروپ گروپ اۇلان کیمسەلردن اۇلمایئن، (کی اۇنلاردان) هر بیر گروپ کندی قاتئنداکی (دینی آنلایئش) ایلە سەوینیپ بؤبۆرلنمکتەدیر. (روم سورەسی؛ 32-31)
یا راببی! عیلمیمیزی، آنلایئشئمئزئ، ایمانئمئزئ آرتتئر. بیزلری دۇغرو یۇلا ایلتتیکتن سۇنرا قالبلریمیزی ساپتئرما. تاقوا صاحیبلرینە اؤندر قئل. جانئمئزئ مۆسلۆمان اۇلاراق آل!..
غایرت بیزدن، باشارئ عالملرین تک وە یۆجە صاحیبی حاق تعالاداندئر.
